Bài 2: Kinh nghiệm để trái cây vượt qua thách thức

Trưng bày trái cây đặc sản. Ảnh: Tr.Q

Ông Sakda Sinives, Phòng Phát triển chất lượng nông sản, Cục Khuyến nông Bangkok, Thái Lan, chia sẻ với hội thảo về kinh nghiệm phát triển ngành cây ăn trái của Thái Lan. Ông Sakda Sinives cho rằng, Thái Lan được biết với cái tên “Đất nước của nụ cười” và “Đất nước của hàng trăm loại trái cây nhiệt đới”.

Ngay thời điểm không phải chính vụ, trái cây vẫn có thể tìm thấy ở dạng kẹo hay dạng bảo quản. Một số loại cây trái như nho cũng có thể xử lý cho trái quanh năm. Trái cây đang ngày càng trở thành ngành hàng xuất khẩu quan trọng của đất nước. Nông dân trồng cây ăn trái luôn hăm hở trồng những giống cây mới và cải thiện những giống cây hiện có. Ở một số vùng nông thôn, một số loại cây trái được trồng thay thế cho hàng rào quanh nhà, góp phần cải tạo môi trường. Đối với trái cây Việt Nam, ông Sakda Sinives đưa ra các gợi ý: Chú trọng vào việc phát triển và giải quyết các vấn đề cho trái cây có giá trị thương mại; sản xuất trái cây chất lượng phục vụ người tiêu dùng, gia nhập AFTA để có được những lợi ích lâu dài. Để làm được các vấn đề này, Việt Nam phải tập trung thực thi các tiến trình: phát triển sản xuất trái cây tiềm năng để tăng sản lượng mùa thuận lẫn mùa nghịch, cải thiện chất lượng trái cây sau thu hoạch, tăng cường sức mạnh cho các nhóm sản xuất, liên kết trong sản xuất, tiếp thị; cải tiến về cơ sở dự liệu sản lượng trái cây.
Ông Lu-Ming-Hsiung, Khoa Nghề làm vườn, Trường Đại học Quốc gia Chiayi, Đài Loan cho rằng, trái cây Đài Loan đạt nhiều tiến bộ xuất phát từ: Các giống cây ăn trái nhập từ nước ngoài được tuyển chọn và lai tạo kỹ lưỡng. Kỹ thuật sản xuất được cải thiện một cách đáng kể. Bên cạnh đó, Đài Loan còn có những hỗ trợ cho phát triển ngành sản xuất trái cây, như: chính sách nông nghiệp được Chính phủ ban hành để khuyến khích nông hộ trồng cây ăn trái; ngành sản xuất cây ăn trái được định hướng theo nhu cầu của thị trường; có mối liên kết chặt chẽ giữa các viện, trường nghiên cứu về cây ăn trái với các trung tâm khuyến nông; nông hộ trồng cây ăn trái năng động cập nhật thông tin để cải tiến kỹ thuật sản xuất và sẵn sàng trồng giống cây mới. Diện tích đất sản xuất của nông hộ nhỏ, nhưng thành công lớn nhờ họ biết hình thành mô hình hợp tác xã trái cây. Từng nhóm từ 10 – 20 nông dân trồng cùng một loại trái cây liên kết lại, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất và tiếp thị sản phẩm. Khi nhóm sản xuất gặp khó khăn về sản xuất và tiếp thị, thì cán bộ khuyến nông các cấp sẽ giúp đỡ hoặc chuyên gia kỹ thuật sẽ giúp họ tháo gỡ khó khăn. Nhóm sản xuất có quyền quyết định, thỏa thuận về giá cả, giảm giá thành sản phẩm và tiếp thị.
Ông Huang Guodi, Viện Nghiên cứu cây trồng bán nhiệt đới Guangxi đánh giá cao thành công của Trung Quốc trong việc giới thiệu giống cây ăn trái ngon và phổ biến kỹ thuật tiến bộ, mở rộng diện tích và tăng sản lượng. Trước tiên, tùy theo điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu từng vùng và điều kiện vận chuyển, nguồn nhân lực, cơ quan quản lý nhà nước tổ chức xây dựng quy hoạch phát triển cây ăn trái quy mô quốc gia và địa phương, dựa trên cơ sở điều tra và đánh giá. Từng vùng tập trung vào phát triển giống cây ăn trái đặc thù. Nội dung quy hoạch bao gồm việc trồng cây ăn trái, chế biến, bảo quản và tồn trữ trái cây. Trong quá trình thực hiện quy hoạch là xây dựng vườn ươm cây giống và tăng cường công tác quản lý cây ăn trái ngay từ giai đoạn đầu. Theo quy hoạch chung của quốc gia, cơ quan quản lý ngành cây ăn trái quy hoạch cụ thể cho địa phương, quy hoạch tổng thể hàng năm cho từng khu vực. Trong giai đoạn đầu, Nhà nước hỗ trợ, trợ cấp tài chính và giảm thuế, khuyến khích nông dân phát triển sản xuất cây ăn trái; tiếp theo, Nhà nước tăng cường các kênh lưu thông và nhiều kênh khác nhau để đẩy mạnh sản xuất. Riêng nhà khoa học luôn tăng cường công tác nghiên cứu và phổ biến kỹ thuật sản xuất cây ăn trái, hướng người trồng đạt được những mong muốn theo dự kiến ban đầu.