Bông hồng nhung

“Anh ơi, mộ của Thu đây mà!” Hà reo lên mừng rỡ. Nãy giờ, trong khi tôi lẩn thẩn, ngẩn ngơ thả hồn theo cảnh vật quen quen là lạ thì Hà lặng lẽ đi qua tất cả những nấm đất, lần dò đọc hết những tấm mộ bia sơ sài đủ kiểu, đa số bằng gỗ tạp, ghi những dòng chữ đỏ đỏ đen đen, nguệch ngoạc danh tánh người quá cố. Thì ra, nấm mộ chủ nhân của những đóa hồng nhung đó không ai khác là nấm mộ của đứa em trai hơn sáu năm mà tôi và Hà đang đi tìm. Tôi đến bên Hà, cùng kề mắt sát vào tấm mộ bia, đọc kỹ họ tên, ngày tháng năm sinh, ngày hy sinh và tên đơn vị. Đúng là Thu, em tôi rồi. Tấm bia ghi rõ cái ngày định mệnh ấy là 23-6-1969. Tôi nhẩm tính: Ngày 23 tháng 6 là ngày tôi chuẩn bị cho chuyến đi ra nước ngoài đầu tiên từ chiến khu Tân Biên, và thật lạ lùng, mười ngày sau đó, khi tôi đến thành phố cảng Kompông Xom, bấy giờ gọi là Sihanouk Ville, đứng ở hành lang khách sạn Indépendant nhìn về đảo Phú Quốc. Vâng, đúng vào lúc nhận ra cái ánh sáng mờ mờ của chiếc đèn biển, tôi bỗng bồi hồi xúc động rưng rưng và tôi nghĩ tới Thu, em tôi đang ở chiến trường. Nhớ cái lần đầu tiên tôi xa em mà không kịp giã từ trong buổi chiều tà tháng giêng năm 1960. Những liếp bông huệ trắéng nơi hàng ngày em khệ nệ chiếc gàu múc nước từ dưới ao lên tưới đang tỏa ngát hương như muốn làm chứng cho phút giã từ đơn phương lặng lẽ. Tôi phải nhanh chân tẩu thoát khỏi các cặp mắt kính đen của công dân vụ, em tôi đi học chưa về. Tôi đã phải đi từ ngõ sau nhà người bạn không kịp nói với em lời nào. Tội nghiệp em tôi phải xa anh ở độ tuổi còn quá bé bỏng như chú chim chưa ra ràng. Em đi học về sẽ phải ứng xử ra sao khi không còn chỗ dựa cho đứa bé xa nhà. Tám năm sau, tôi từ miền Đông Nam bộ trở về Bến Tre, gặp em chỉ có một lần trên đường hành quân qua lộ trong tình huống đặc biệt. Hai anh em chạy ngược chiều nhau trên mặt đường chói lòa ánh đèn pha của máy bay trực thăng và đỏ lửa đạn súng đại liên bủa vây hai đoàn khách qua đường. Rồi sau đó, anh em phải chia tay nhau bằng thư. Thu viết cho tôi những dòng đầy tâm huyết về những ngày đang chiến đấu và báo tin em đã chuyển về đơn vị đặc công. “Em rất muốn đi cùng anh Hai về R, sống và chiến đấu, anh em cùng có nhau cho ba má yên lòng. Nhưng cuộc chiến ngày càng quyết liệt, thôi thúc em ra mặt trận, làm cho em cảm thấy mình có lỗi nếu bỏ đi lúc này, dù em biết trên đó cũng là chiến trường, đôi khi còn ác liệt hơn ở quê hương. Cuộc chiến còn dài, em tin rồi em sẽ về R cùng anh Hai trong một dịp khác, vì thật ra em cũng thích nghề báo, làm phóng viên chiến trường. Đừng buồn em nghe anh Hai”. Đọc thư em, nỗi mừng cho em trưởng thành và lo cho em trước làn tên mũi đạn cứ dằn vặt tôi. Những ngày đánh phản kích sau xuân Mậu Thân, mất mát hy sinh trở thành chuyện hàng ngày, đến mức cảm xúc xót thương trở nên xa xỉ. Chuyến về của tôi hội ngộ thì ít mà biệt ly nhiều không tả xiết. Hôm hai anh em gặp nhau trên đường hành quân ngược chiều ấy, chính Thu đã phát hiện ra tôi, em thảng thốt kêu: “Anh Hai! Anh mới về, em Thu đây mà!”. Đã tám năm xa cách từ tuổi mười một, năm ấy em mười chín tuổi. Tôi không hiểu nổi vì sao em nhận ra tôi trong bước chân hành quân hối hả và giữa làn têân mũi đạn? Làm sao em biết tin tôi về trong khi chuyến về Bến Tre của tôi là tình cờ, vì không ghé được chiến trường chính là Sài Gòn. Ngang qua ngoài rìa Sài Gòn, phía biên giới Mỏ Vẹt, tôi đã phải ngậm ngùi hướng về Long An vĩnh biệt Ca Lê Hiến và những người đồng nghiệp đã ngã xuống cho cái vầng sáng nhức nhối phía chân trời ấy. Và khi nhập vào đường dây về Bến Tre, tôi nhất quyết không viết thư, vì nếu may mà thư đến được thì chỉ làm khổ má tôi phải trông đứng trông ngồi mỗi khi nghe tiếng đạn bom từ chiến trường xa vọng lại. Không để người thân mong ngóng, đó cũng là cách ứng xử tỉnh táo nhất trong lửa đạn luôn có những cuộc chia ly nhanh đến không kịp khóc. Thu đưa tôi trở lại chiến trường cũ gặp đồng đội cũ của tôi là nữ chiến sĩ biệt động tên là Lệ Chi. Vùng ven giải phóng bị xé nát và chia cắt đến nỗi “bữa tiệc” tao phùng của chúng tôi chỉ còn duy nhất cái trứng vịt dằm nước mắm. Khuya, chợt tôi nghe tiếng tát nước lạch xạch dưới mương vườn, mới hay, bạn tôi nhân lúc mọi người mỏi mê trong giấc ngủ đã đi kiếm thức ăn cho buổi sáng chia tay. Mấy chú tép bạc, vài con cá lòng tong kho quẹt ăn với chén cơm gạo hẩm... Không ngờ đó là bữa tiệc cuối cùng. Lệ Chi đi vào trận đánh trong nội thành và vĩnh viễn không về. Kỷ vật cuối cùng mà Lệ Chi trao cho tôi là bản tường trình dài về những ngày cô được giao nhiệm vụ vận động học sinh thị xã Bến Tre đấu tranh đòi trả tự do cho hai học sinh Ngô Quang Thiều và Đặng Quốc Tuấn đã ném lựu đạn ám sát tỉnh trưởng Phạm Ngọc Thảo nhưng không thành. Lệ Chi đã bị bắt, tỉnh trưởng Phạm Ngọc Thảo đã gặp cô khuyên cô nên lo học hành và thả về. Cô trở thành chiến sĩ biệt động chuyên nổ mìn hẹn giờ và đã bị một trái mìn sai hẹn. Sau cái chết của Lệâ Chi, đến lượt Vĩnh Phúc, một người anh mà tôi rất kính trọng, mới gặp nhau uống chưa xong chén rượu mừng, chưa nói được bao nhiêu về chuyện chiến trường thì anh ngã xuống. Một chiếc trực thăng cá lẹp nom thấy anh và phóng pháo. Ám ảnh mất mát chia ly mạnh đến nỗi, tôi gặp ba tôi ở chiến trường, ông quyết không để cho hai cha con cùng ngủ chung hầm…

Tôi chia tay Thu khi trong bối cảnh chiến tranh đến hồi khốc liệt. Trận đánh nào trên chiến trường Bến Tre cũng làm tôi nghĩ tới em, hình dung em thỏa sức tung hoành trên chiến trận, nhưng rồi tâm tư bỗng chùng xuống ngay sau giây phút bồng bột ấy. Những giọt đắng bâng khuâng luôn ám ảnh tôi tích lũy đầy tâm tư cho đến một hôm, giọt cuối cùng rơi xuống làm tràn cảm xúc và tôi đã vội vã ghi trên giấy viết thư của khách sạn Indépendant những dòng linh cảm run rẩy và hối hả như sợ nó trốn chạy. Và giờ đây là sự thật bao linh cảm, suy tư ảo giác xa vời đã thành sự nghiệt ngã, đắng cay. Em đã nằm xuống trong một trận đánh không cân sức với lính biệt kích Mỹ. Thân hình tuổi hai mươi còn căng đầy sức sống của em bị những làn đạn và lưỡi lê đâm thủng và rách nát. Đồng đội tìm thấy em trong tư thế chồm tới, phía đầu lưỡi lê súng AK của em là một bãi cỏ nhàu nát, đẫm máu, rơi vãi đầy những chiến cụ do địch rút đi không kịp mang theo. Mọi người kể rằng ba má tôi, các em tôi, bạn bè đồng nghiệp của Thu không còn nước mắt để khóc. Sau chiến tranh tôi về cũng vậy, không còn nước mắt để khóc Thu. Riêng tôi, cho đến tận bây giờ, khi tôi viết những dòng này, tôi thật sự cũng chưa khóc cho đứa em trai đã sống mãi với tuổi hai mươi. Không khóc mà lòng đau như xát muối, nỗi đau chia lìa bất tận còn mãi với thời gian. Tôi biết thế khi nhìn đôi mắt già nua, sáng quắt của má tôi, khi chứng kiến cái quay mặt chỗ khác thật nhanh của ba tôi trước khi tôi và Hà đi thăm mộ em sau chiến tranh.