 |
Có hầm xử lý chất thải biogas, chuồng trại sạch sẽ và không còn bốc mùi hôi. |
Ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi là một thách thức lớn trong việc thực hiện Đề án “Tái cơ cấu ngành Chăn nuôi” ở tỉnh ta hiện nay.
Từ lâu, vấn đề này đã phát sinh nhiều tác hại, làm ô nhiễm môi trường
sống của người chăn nuôi và ảnh hưởng rất lớn đến cộng đồng xung quanh. Trên thực
tế, người dân gửi đơn thư khiếu nại lên chính quyền hoặc gây gổ, xích mích
nhau, mất tình làng nghĩa xóm. Trước tình hình đó, một giải pháp được giới
chuyên môn đánh giá là rất khả thi cho ngành Chăn nuôi đã ra đời, đó là chương
trình xây dựng hầm biogas đạt chuẩn an toàn từ Dự án hỗ trợ nông nghiệp các-bon
thấp.
Nhất cử
lưỡng tiện
Ông Trần Văn Phước, ấp Phú Bình, xã Phú Mỹ (Mỏ
Cày Bắc) đã nhiều năm gắn bó với nghề nuôi heo cho biết: Chuồng heo có 250 con,
nếu không có hầm biogas xử lý chất thải thì ô nhiễm môi trường trầm trọng, thậm
chí nhiều lần phải “hầu tòa” do bà con xung quanh kiện cáo. Từ năm 2008 đến
nay, nhờ có hầm biogas nên chuồng trại sạch sẽ, bà con không còn phàn nàn nữa.
“Chất thải của heo đều được đưa xuống hầm
biogas nên không còn bốc mùi hôi. Nước thải đã qua xử lý hầm biogas bơm tưới
cho cây ăn trái rất tốt, cây xanh đen mà không cần phải bón phân hóa học, đến
mùa cho trái sum suê. Chất thải rắn từ hầm biogas đã bơm lên mặt bờ là một loại
phân hữu cơ vi sinh rất tốt cho cây ăn trái. Từ khi áp dụng hầm bigogas,
5.000m2 đất vườn trồng măng cụt, bòn bon, sầu riêng, dừa… gần trại heo chỉ tốn
ít tiền mua phân rải lúc cây đơm hoa kết trái. Một héc-ta vườn ở xa nhà thì tận
dụng chất thải rắn phơi khô rồi rải lên mặt kết hợp với men vi sinh tưới lên
cũng rất hiệu quả. Năm nào măng cụt cũng ra trái sớm bán được giá cao, dừa rất
sai trái, bòn bon ôm trái đầy cây… Trước đây, tôi chỉ làm 2 hầm nên liên tục bị
đầy. Khi được Dự án hỗ trợ nông nghiệp các-bon thấp hỗ trợ 3 triệu đồng, tôi đã
đầu tư thêm 22 triệu đồng để xây hầm biogas 24m3. Với số lượng heo nuôi như hiện
tại, 3 hầm biogas có sức chứa 80m3 mới kịp xử lý chất thải” - ông Phước phấn khởi
cho hay.
Lượng gas từ 3 hầm, gia đình ông Phước không
sử dụng hết nên bà con gần nhà có nhu cầu thì đầu tư ống dẫn gas về sử dụng. Hiện
tại, đã cho 8 hộ dân lân cận dùng ống dẫn gas về sử dụng cho việc nấu ăn và nấu
rượu. Có những gia đình cách xa trại heo hơn 200m, tốn gần 2 triệu đồng mua ống
dẫn gas về nhà nhưng bà con vẫn đầu tư. Bình quân, gia đình 4 người sử dụng gas
để nấu ăn thì phải tốn khoảng 150 ngàn đồng/tháng. Trong 12 tháng, gia đình phải
tốn 1,8 triệu đồng mua gas sử dụng; còn đầu tư ống dẫn gas tốn gần 2 triệu đồng
nhưng sử dụng lâu dài, rất hiệu quả.
Nhiều nông dân đã xây dựng và sử dụng hầm
biogas tỏ ra phấn khởi vì được lợi nhiều thứ. “Chi phí mua gas, tiền phân thuốc
để bón cho 1ha bưởi da xanh, mỗi năm gia đình tôi tiết kiệm được hơn 60 triệu đồng
cho các khoản đó. Đó là chưa kể đến việc không bị ô nhiễm môi trường” - ông
Nguyễn Văn Xốt, ấp Tân Long 2 (xã Tân Thành Bình, Mỏ Cày Bắc) nói.
Theo Ban quản lý dự án, sau 18 tháng triển
khai thực hiện Dự án hỗ trợ nông nghiệp các-bon thấp, Bến Tre thực hiện được
hơn 2.380/3.600 công trình khí sinh học (biogas) loại nhỏ từ 50m3 trở xuống. Với
tiến độ thực hiện như hiện tại, đến tháng 9-2016, Bến Tre sẽ hoàn thành trước kế
hoạch của dự án triển khai đến năm 2018.
Giải
pháp phát triển chăn nuôi bền vững
Nước thải từ hầm biogas là nguồn phân hữu cơ
tốt nhất đảm bảo cho quá trình sản xuất trái cây sạch, an toàn đạt tiêu chuẩn
xuất khẩu. Đặc biệt, dự án này đã giúp cho địa phương hoàn thành tiêu chí môi
trường trong quá trình thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng
nông thôn mới. Rất nhiều vườn cây đang hưởng lợi lớn từ các hầm biogas luôn khiến
những nông dân này phấn khởi khi trao đổi với chúng tôi. Đặc biệt, các bà nội
trợ nhờ sử dụng khí biogas nấu nướng, nên đã nhàn rỗi hơn so với công việc đun
nấu bằng củi như trước kia.
“Với lượng phân thải ra của 5 con trâu, bò
hay 10 con heo hoặc 100 con gia cầm là nông dân có thể xây dựng một công trình
khí sinh học quy mô nông hộ. Giá trị kinh tế mà lượng khí sinh học mang lại chỉ
tính riêng trong việc đun nấu sẽ giảm chi phí khoảng 3 triệu đồng/hộ/năm. Còn
nguồn nước thải tưới cho cây trồng thay thế lượng phân hóa học rất lớn. Chỉ sau
2 năm xây dựng công trình khí sinh học là có thể khấu trừ đủ vốn đầu tư. Hạch
toán vào chăn nuôi, đây là một nguồn lãi đáng kể, giúp giảm giá thành chăn nuôi
khoảng 7%. Mặt khác, phụ phẩm của thiết bị khí sinh học gồm nước thải và phân
là những sản phẩm có giá trị thiết thực đối với sản xuất của nhà nông. Chúng được
sử dụng làm phân bón, nuôi nấm, xử lý hạt giống hay làm thức ăn bổ sung cho gia
súc, nuôi cá hoặc nuôi trùn quế…” - bà Phan Thị Thu Sương - Giám đốc Ban quản
lý dự án phân tích.
Qua khảo sát cho thấy, tổng đàn gia súc trên
địa bàn tỉnh hiện có khoảng 600 ngàn con các loại, trong đó đàn heo trên 445
ngàn con, bò khoảng 155 ngàn con… Toàn tỉnh hiện có trên 40 ngàn hộ chăn nuôi
gia súc có quy mô từ 10 con trở lên. Tuy nhiên, tỷ lệ xây dựng và sử dụng hầm
biogas như hiện nay là không nhiều. Người chăn nuôi cần phải khẩn trương hơn nữa
để đảm bảo cho việc phát triển bền vững ngành Chăn nuôi ở tỉnh ta trước xu thế
hội nhập quốc tế và phong trào xây dựng nông thôn mới hiện nay.
Theo kết quả nghiên cứu của
các chuyên gia nông nghiệp, dùng phụ phẩm lỏng từ công trình khí sinh học
phun trên lá giúp tăng năng suất cây trồng bình quân khoảng 10% so với bón trực
tiếp vào đất. Nếu bón phối hợp với phân vô cơ, sẽ làm tăng độ hòa tan và hấp
thu phân bón hóa học của đất; hạn chế sự suy giảm chất dinh dưỡng, tăng hiệu
suất sử dụng phân NPK lên từ 10 - 30%. Ngoài ra, cách làm này cũng thúc đẩy
hoạt động của vi sinh vật, giữ phân cho đất, làm đất tơi xốp, tránh tình trạng
đất bị chai do bón quá nhiều phân hóa học. Theo nhiều nhà vườn trồng bưởi da
xanh ở Bến Tre, cách làm này giúp giảm chi phí phân bón mỗi năm khoảng 6 - 7
triệu đồng/ha.
Với kết cấu khép kín và sử dụng
triệt để nguồn chất thải trong chăn nuôi vào sinh hoạt và sản xuất, công trình
khí sinh học đã, đang và sẽ góp phần giải quyết được hiện trạng ô nhiễm môi
trường trong chăn nuôi ở các vùng nông thôn. |