Các giải pháp thực hiện tiêu chí môi trường

Bà Phạm Thị Rơi - ấp Mỹ Hòa, xã Mỹ Hòa vui vẻ khi xây được hố xí hợp vệ sinh.  Ảnh: P. Hân

Tiến độ còn chậm

Theo tổng hợp, đánh giá của Chi cục Bảo vệ môi trường thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), trong 7 năm thực hiện chương trình quốc gia về xây dựng NTM, công tác giữ gìn vệ sinh môi trường nông thôn đã có những chuyển biến tích cực. Đa số xã đã triển khai đến các hộ thực hiện cải tạo, chỉnh trang hàng rào, vệ sinh đường làng, ngõ xóm, khơi thông cống rãnh, phát quang cỏ dại... và duy trì thường xuyên ở nhiều khu dân cư.

Đến nay, kết quả thẩm định TC 17 về môi trường, có 27/30 xã công nhận đạt. Trong đó, chỉ tiêu từ 95% hộ dân trở lên có nhà tiêu, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh và đảm bảo 3 sạch (nông nghiệp sạch, nước sạch và môi trường sạch) là chỉ tiêu khó so với đặc thù của vùng nông thôn của tỉnh. Bên cạnh đó, chỉ tiêu này thuộc về trách nhiệm của hộ gia đình thực hiện.

 Phó giám đốc Sở TN&MT Đoàn Văn Phúc cho hay, tỷ lệ hộ có hố xí hợp vệ sinh tuy có tăng nhưng tập trung tại các xã được chọn xây dựng NTM trong năm. Số hộ có hố xí hợp vệ sinh dù có hiểu lợi ích của hố xí hợp vệ sinh nhưng do thói quen trong sinh hoạt từ lâu nên chưa tự giác tháo gỡ cầu tiêu ao cá. Nhìn chung, tiến độ thực hiện TC 17 tại một số địa phương còn chậm.

Theo ông Đoàn Văn Phúc, ngành TN&MT tăng cường tuyên truyền, xây dựng đội ngũ tuyên truyền viên của từng xã để vận động người dân tự thực hiện xây dựng hố xí hợp vệ sinh, không trông chờ vào sự hỗ trợ, không kéo dài thời gian. Thực hiện tháo dỡ cầu tiêu ao cá hoàn toàn đối với các hộ đã xây dựng hố xí hợp vệ sinh. Không để xảy ra tình trạng tồn tại song song xây dựng hố xí hợp vệ sinh để đối phó mà vẫn sử dụng cầu tiêu ao cá. Lồng ghép các nội dung thực hiện “3 sạch” vào quá trình vận động các hộ gia đình. Hàng tháng sẽ tiến hành kiểm tra việc thực hiện “3 sạch” và biểu dương các hộ thực hiện tốt, hướng dẫn những hộ thực hiện chưa tốt.

Địa phương điển hình

Theo đánh giá của các ngành chức năng, Mỹ Hòa (Ba Tri) là địa phương điển hình trong vận động xây dựng hố xí hợp vệ sinh. Cuối năm 2016, toàn xã chỉ khoảng 65% hộ dân có hố xí hợp vệ sinh, trên 700 hộ còn sử dụng cầu tiêu trên ao cá. Với quyết tâm của cả hệ thống chính trị và nhiều giải pháp tuyên truyền, vận động, thuyết phục, toàn xã có 1.856 hộ có hố xí hợp vệ sinh, chiếm trên 99,1%, còn 16 hộ cam kết xây dựng.

Ông Hồ Văn Út - Chủ tịch UBND xã Mỹ Hòa cho hay, xã có 1.872 hộ, với trên 6.450 nhân khẩu; trên 90% dân cư sống chủ yếu bằng nông nghiệp. Tập quán sử dụng cầu tiêu trên ao cá là một cản trở lớn đối với xã trong thực hiện TC môi trường để xây dựng thành công xã NTM. Xác định phương châm thực hiện TC này là phải nêu gương. Cán bộ, đảng viên làm trước sau đó vận động người dân. Từ đó, tạo phong trào lan tỏa trong cộng đồng dân cư.

Đồng thời xã Mỹ Hòa kết hợp có hiệu quả nhiều nguồn vốn để hỗ trợ hộ khó khăn về kinh tế xây dựng hố xí hợp vệ sinh. Đặc biệt, xã còn vận động được nguồn tài trợ của mạnh thường quân để mua bệ xí hỗ trợ cho tất cả hộ dân có nhu cầu. Nhờ vậy, phong trào đã lan rộng mạnh mẽ ở từng xóm dân cư.

Bà Phạm Thị Rơi - ấp Mỹ Hòa, xã Mỹ Hòa cho biết, trước đây, gia đình bà còn sử dụng cầu tiêu trên ao cá, mỗi lần đi vệ sinh phải vài chục mét, gian nan nhất là lúc trời mưa trơn trợt và ban đêm. Khi có chủ trương vận động của xã, gia đình bà cố gắng xây dựng được nhà xí sạch sẽ, hợp vệ sinh. Giờ đây, bà cảm thấy rất an tâm, ban đêm chỉ cần bước vài bước là tới nhà vệ sinh và không phải lo lắng nguy hiểm.

Ông Hồ Văn Út cho hay, trong quá trình tuyên truyền, vận động, chính quyền phải có sự tác động so sánh giữa các hộ lân cận, liền kề để tạo động lực thi đua. Đồng thời, truyền cảm hứng bằng cách vận động hỗ trợ bệ xí, hỗ trợ vốn, tạo điều kiện tiếp cận vốn vay ưu đãi để người dân hăng hái hưởng ứng thực hiện.

“Làm công tác tuyên truyền phải hiểu rõ hoàn cảnh của từng hộ gia đình, phải gần gũi, tâm sự, thuyết phục cả những người lớn tuổi, khó tính. Đặc biệt, thay đổi thường xuyên cán bộ vận động để tạo cái mới, tránh tâm lý ác cảm, nhàm chán”, ông Nguyễn Văn Đức - Trưởng ấp Xóm Mới, xã Mỹ Hòa chia sẻ.

Theo ông Hồ Văn Út, xã sẽ tiếp tục kiểm tra, thường xuyên nhắc nhở và có biện pháp xử lý triệt để các trường hợp vi phạm nhằm giữ vững và nâng chất TC môi trường trong thời gian tới.

Phan Hân