Chợ Tết - nét hài hòa giữa truyền thống và hiện đại

Trong ký ức của tôi, hồi bé, được đi chợ mua sắm Tết cùng với người lớn là nỗi vui mừng, nôn nao khó tả. Chợ xa nhất, nhiều hàng hóa nhất mà tôi được người lớn cho đi cùng là chợ Tam Phước (Châu Thành). Chợ xưa có nền đất, quầy bán tạm bợ nhưng người bán, người mua chen chúc. Chợ có đầy đủ các loại nhu yếu phẩm để người dân mua sắm. Nào là thịt, cá, khô, rau, củ, quả, bánh, mứt, quần áo mới, mùng, mền, chiếu, gối đến các loại hoa kiểng. Ai nấy vào chợ cũng nhanh nhảu lựa cho mình những món hàng ưng ý nhất, sôi nổi mặc cả về giá. Tôi thích thú nhất là được ngắm nhìn chợ quê với nhiều loại hàng hóa Tết hấp dẫn. Quần áo trẻ em tại chợ này cũng không cầu kỳ hay đắt đỏ lắm, mỗi bộ đồ có giá khoảng vài ba chục ngàn đồng. Nhiệm vụ của tôi khi trở về là ngồi phía sau xe ôm hai chậu hoa vạn thọ vàng rực. Vì theo truyền thống của gia đình, Tết năm nào cũng cần phải có hoa vạn thọ, hoa mai để chưng bàn thờ tổ tiên và trang trí trước cửa nhà với ý nghĩa cầu mong gia đình được may mắn, sung túc, an vui, sống khỏe, sống lâu.

Chợ quê ngày nay cũng không khác xưa nhiều lắm. Mỗi xã đều có chợ được đầu tư xây dựng khang trang, sạch sẽ và thông thoáng. Hình thức mua bán đối với đa số mặt hàng vẫn là cách chọn hàng rồi ngả giá. Hàng hóa ở chợ xã cũng đa dạng, số lượng dồi dào và giá cả cũng không chênh lệch nhiều so với chợ huyện hay chợ tỉnh. Một tiểu thương tại Trung tâm Thương mại Bến Tre, thuộc Phường 2, TP. Bến Tre so sánh: “Bây giờ, cầu đường thông thoáng, mọi thứ hàng hóa đều có thể được chở về tới tận xã bằng đường bộ. Thậm chí người bán ở xã có thể lên tận các chợ lớn ở TP. Hồ Chí Minh để lấy hàng một cách dễ dàng. Hàng hóa của nhà sản xuất được lực lượng tiếp thị mang đến tận nơi giới thiệu và cung ứng”. Vì thế, người tiêu dùng cũng không nhất thiết phải lên tận chợ huyện hay chợ tỉnh để mua sắm Tết. Ngày nay, các chợ lớn thuộc trung tâm TP. Bến Tre chủ yếu phục vụ nhu cầu người tiêu dùng trên địa bàn thành phố chứ không còn đóng vai trò là đầu mối của các chợ xã, chợ huyện như ngày trước.

Thậm chí, chợ sẽ mang hàng về đến tận nhà dân thay vì người dân phải ra đến chợ hay các khu vực kinh doanh để mua hàng đem về nhà. Ngày nay, đối với một số mặt hàng như bộ xoong nồi, bàn ghế, bếp ga, tủ lạnh, máy giặt, dàn karaoke… người dân chỉ cần ngồi tại nhà lựa chọn qua sự giới thiệu, hỗ trợ thông tin của nhân viên tiếp thị và được đơn vị kinh doanh chuyên chở hàng hóa về đến tận nhà mình. Hình thức thanh toán có thể là trả một lần hoặc trả góp.

Truyền thống và hiện đại

Các chợ truyền thống ngày nay hầu hết đã khoác lên “chiếc áo mới” xinh đẹp, lộng lẫy và đủ điều kiện đáp ứng tiêu dùng, kích thích sự phát triển kinh tế địa phương.

Để tạo được sự thay đổi đó, nhiều năm qua, ngành Công Thương đã không ngừng nâng cấp, mở rộng mạng lưới chợ truyền thống theo hướng kêu gọi xã hội hóa và kết hợp với nhiều nguồn vốn đầu tư trong và ngoài tỉnh. Hệ thống các chợ quê, chợ truyền thống một mặt góp phần làm nên diện mạo mới cho làng quê trong giai đoạn xây dựng nông thôn mới, đô thị mới. Mặt khác, việc hoàn thiện các chợ truyền thống đã mở rộng kênh tiêu thụ hàng hóa tại địa phương, hàng hóa trong nước, kích thích tiêu dùng trong nhân dân, thực hiện tốt khẩu hiệu “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.

Song song với hình thức kinh doanh truyền thống, các hình thức kinh doanh hiện đại đã và đang nở rộ. Siêu thị Co.opmart Bến Tre và Sense City “mọc lên” trong lòng TP. Bến Tre được xem như thành phố đã cơ bản hoàn thiện về hạ tầng thương mại để tiến tới đô thị loại II trong thời gian gần. 

Chị Kim Ba, ở xã Nhơn Thạnh, TP. Bến Tre là khách hàng lâu năm có thẻ VIP tại Siêu thị Co.opmart cho biết: Vào siêu thị mua hàng, chị yên tâm về chất lượng và có nhiều mặt hàng có khuyến mãi, giảm giá. Một nữ khách hàng khác đang khẩn trương chuyển hàng hóa vừa mua tại siêu thị lên xe ô-tô cá nhân cho biết chị là nữ doanh nhân trong tỉnh. Với chị, việc đi chợ truyền thống để mua đồ sẽ làm mất nhiều thời gian hơn. Vào siêu thị, chị có thể nhanh chóng lấy đủ những món hàng mình vừa ý rồi ra quầy tính tiền một lần. Siêu thị gần như đáp ứng cơ bản nhu cầu người tiêu dùng từ loại hàng hóa đến mẫu mã, chất lượng và giá cả. Một khách hàng ở thị trấn Ba Tri cũng đi sắm Tết tại siêu thị, bộc bạch: Thường ngày, tôi và những người xung quanh nhà vẫn đi chợ quê để mua sắm nhưng tôi vẫn dành thời gian hai hoặc ba lần trong năm để vào siêu thị. Siêu thị có một số món hàng độc, lạ, tiện ích và chất lượng ổn định.

Trở lại với chợ truyền thống, chủ quầy hàng quần áo trẻ em Nghĩa Thành, tại chợ Phường 2, TP. Bến Tre cũng không ngơi tay tiếp khách mua sắm Tết. Theo chủ quầy hàng, vào những ngày cuối tuần, doanh thu bán hàng đạt từ 20 - 30 triệu đồng mỗi ngày. Giá cả thì tùy thuộc vào chất lượng vải.

Có thể nói, chợ truyền thống vẫn đang song song phát triển cùng với các hình thức kinh doanh hiện đại trong lòng TP. Bến Tre. Cả hai đều tồn tại hài hòa và ngầm phân khúc thị trường, đáp ứng đa dạng nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng trong tỉnh.

Đi chợ Tết ngày nay vẫn chưa dừng lại ở các kênh tiêu thụ trên. Người tiêu dùng vẫn có thể “đi chợ Tết” trong khi chỉ cần ngồi tại nhà lướt web. Bằng cách này, chợ Tết của khách hàng là các trang thông tin thương mại điện tử. Ở đó, người mua vẫn có thể nắm nhiều chi tiết về sản phẩm, lựa chọn và đặt hàng. Hàng hóa sẽ đến tận tay người mua trong thời gian ngắn. Kênh tiêu thụ này đang khá phổ biến trong giới trẻ ngày nay, bởi họ là những người tiếp cận với công nghệ thông tin nhanh nhạy và thuần thục nhất.