Có giải pháp gì để giảm tình trạng lãng phí trong đầu tư công

Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính về lĩnh vực đầu tư công.

Đặt vấn đề tại phiên chất vấn, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi - Phó trưởng đoàn chuyên trách tỉnh Bến Tre cho biết, thực hiện Nghị quyết số 74/ /2022/QH15 ngày 15-11-2022 của Quốc hội về đẩy mạnh việc thực hiện chính sách, pháp luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Để kịp thời triển khai Nghị quyết số 74 của Quốc hội, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 53/NQ-CP ngày 14-4-2023 thể chế hóa thành những nhiệm vụ, công việc trọng tâm của Chính phủ với 6 giải pháp chung và 26 nhiệm vụ cụ thể. 

Tuy nhiên, trên lĩnh vực này, cử tri cho rằng, hiện nay đầu tư công chưa thật sự tiết kiệm mà thậm chí còn lãng phí rất lớn. Cùng một công trình, dự án, nếu là đầu tư tư nhân thì chỉ bằng phân nửa hoặc tối đa cũng chỉ bằng 2/3 so với tổng mức vốn đầu tư công. Điều này ngành nào cũng thấy, người nào cũng biết, vậy Bộ trưởng suy nghĩ như thế nào về nhận định và ý kiến này của cử tri? Với trách nhiệm tham mưu cho Chính phủ trên lĩnh vực thực hành tiết kiệm, chống lãng  phí, Bộ trưởng có những giải pháp gì để nâng cao hiệu quả, giảm tình trạng lãng phí trong đầu tư công?

Câu hỏi này đại biểu cũng đồng thời gửi đến Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư?

Trả lời nội dung dung chất vấn của đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi, về vấn đề liên quan đến đầu tư công, định mức đầu tư công có thể nói gói thầu lãng phí dẫn đến đầu tư công lãng phí, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, không cho rằng như vậy là lãng phí, vì qua nghiên cứu định mức xây dựng do Bộ Xây dựng ban hành đối với công trình giao thông và gói thầu công trình kiến trúc Bộ trưởng thấy không có gói thầu lãng phí mà thậm chí nhiều định mức đang còn thấp, thua so với thực tế chi phí.

Chẳng hạn, gói thầu nhân công cao nhất của định mức có 300.000 đồng nhưng ở bên ngoài phải thuê đến gói thầu 500.000 đồng/ngày. Nhiều định mức Bộ trưởng thấy rất thấp, cho nên lãng phí của đầu tư công không phải nằm ở vấn đề định mức mà đại biểu cho rằng nằm ở quá trình triển khai.

Chẳng hạn, các trường hợp công trình thiếu vốn, tiến độ thi công chậm, thời gian thi công kéo dài, chậm hoàn thành đưa vào sử dụng... gây lãng phí và rất nhiều vấn đề lãng phí ở đây.

Về phía định mức đối với công trình xây dựng cơ bản Bộ trưởng thấy việc thực hiện qua thời gian dài cho nên gần như cũng được chặt chẽ, định mức thi công một khối vữa bê-tông 200, định mức dự toán 325kg xi-măng thì trong định mức thi công nhà nước ban hành chỉ hết 225kg xi-măng. Những vấn đề này qua nhiều năm tháng, qua nhiều địa hình, qua nhiều công trình đã được xây dựng nên Bộ trưởng khẳng định gói thầu như vậy là chính xác, vấn đề lãng phí ở đây vừa là công trình chưa đưa vào sử dụng hay qua quá trình thi công hay là vấn đề vốn chờ công trình...

Trả lời nội dung dung chất vấn của đại biểu Yến Nhi về vấn đề lãng phí trong đầu tư công, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng: Nếu khảo sát tốt, tính toán tốt thì trong quá trình triển khai sẽ nhanh hơn và không bị làm tăng chi phí. Công tác khảo sát, thiết kế, tổ chức thực hiện, nhiều lý do khác nhau, như trong đầu tư công Bộ trưởng đã báo cáo, giải trình nhiều lần, dẫn đến kéo dài và đã kéo dài chắc chắn dự án kém hiệu quả, làm giảm hiệu quả của dự án. Đây là những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến không thực hiện tiết kiệm trong đầu tư công.

Tin, ảnh: Hồng Yến