Báo Đồng Khởi nhận được đơn của bà Nguyễn Thị Kim Thoa (được ủy quyền của cha là ông Nguyễn Văn Châu), khiếu nại việc Thi hành án Dân sự huyện Mỏ Cày chậm thi hành bản án đã có hiệu lực pháp luật, buộc bà Lê Thị Rong cùng chồng là Huỳnh Văn Sơn trả lại phần đất thổ mộ cho gia đình bà Thoa. Phóng viên Báo đã liên hệ với ngành chức năng và thu thập được thông tin.
Năm 1965, ông Châu có cho bà Châu Thị Chành ở nhờ (đến hết đời) trên phần đất ông trồng cây tạp và dùng làm thổ mộ (có chiều ngang khoảng 6m, dài khoảng 15m). Trong quá trình ở, bà Chành cùng các con có lấn chiếm thêm để sử dụng chăn nuôi, trồng cây. Đến năm 1997-1998, ông Châu làm đơn gửi chính quyền địa phương yêu cầu giải quyết cho bà Chành phải trả lại đất, bà Chành thừa nhận là đất ở nhờ và xin ở đến hết đời bà. Năm 2004, bà Chành qua đời, ông Châu đòi lại đất thì vợ chồng bà Lê Thị Rong (con bà Chành) không trả. Hòa giải tại xã không thành, bà Rong khẳng định phần đất này do cha mẹ ông Châu cho bà Chành vĩnh viễn (diện tích khoảng 200m2), nhưng không có giấy tờ chứng minh. Vụ việc được TAND huyện Mỏ Cày thụ lý. Theo hồ sơ đo đạc, đất tranh chấp này có diện tích 363m2, một phần của thửa 1124, thuộc tờ bản đồ số 1 (có tổng diện tích 826m2), tọa lạc tại ấp Bình Đông, xã Cẩm Sơn, huyện Mỏ Cày (mặt tiền, sát lộ chính của xã) do ông Nguyễn Văn Châu đứng tên, được UBND huyện Mỏ Cày cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 550405-001001641 ngày 13-7-1999.
Bản án dân sự sơ thẩm số 147/2007/DS-ST ngày 28-6-2007, TAND huyện Mỏ Cày tuyên: buộc vợ chồng bị đơn Lê Thị Rong phải trả lại 363m2 đất cho nguyên đơn Nguyễn Văn Châu; ông Châu phải bồi thường tiền cây trái cho bà Rong 1,89 triệu đồng; ghi nhận ông Châu hỗ trợ cho bà Rong 2 triệu đồng tiền di dời nhà (riêng căn nhà, qua định giá không còn giá trị định giá nên buộc vợ chồng bà Rong phải tự tháo dỡ, di dời); thời hạn lưu cư là 6 tháng kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật; Tòa còn tuyên buộc các bên nguyên, bị đơn phải nộp án phí sơ thẩm. Ngày 9-7-2007, bà Rong kháng cáo với nội dung không đồng ý với bản án sơ thẩm.
Ngày 24-9-2007, TAND tỉnh Bến Tre xét xử phúc thẩm, chấp nhận một phần kháng cáo của bị đơn Lê Thị Rong, sửa bản án sơ thẩm, cụ thể là bà Rong được miễn nộp án phí dân sự sơ thẩm (1,5 triệu đồng), các phần khác của bản án sơ thẩm phát sinh hiệu lực pháp luật (án có hiệu lực kể từ ngày tuyên). Không đồng ý cách giải quyết của tòa cấp phúc thẩm, bà Rong gửi đơn khiếu nại đến TAND tối cao. Ngày 29-4-2008, TAND tối cao có văn bản số 684/TANDTC-DS “V/v trả lời đơn khiếu nại” (do Phó Chánh Tòa Dân sự TANDTC Chu Xuân Minh ký), bác đơn khiếu nại của bà Rong.
Sau khi TAND tỉnh Bến Tre xét xử phúc thẩm, ông Châu làm đơn yêu cầu thi hành án. Trong quá trình thi hành, cơ quan Thi hành án Dân sự (THA.DS) huyện Mỏ Cày gặp phải khó khăn vì bà Rong không có đất nào khác để làm chỗ ở. Được biết, bà Rong hiện sống với vợ chồng hai người cháu (thường xuyên vắng nhà, đi làm ở TP.HCM), ông Sơn (chồng bà) cũng thường vắng nhà, bà Rong có người anh là liệt sĩ. Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Văn Hòa-cán bộ địa chính xã Cẩm Sơn cho biết: “Trước đây, bà Rong có khoảng 1.800m2 đất nhưng đã bán cho người khác, bà không còn đất”. Theo ông Phạm Văn Thành-Trưởng THA.DS huyện Mỏ Cày: “Chúng tôi đang chờ xin ý kiến của cấp trên vì hộ bà Rong thuộc gia đình chính sách, hiện bà không có đăng ký đứng tên chủ quyền thửa đất nào cả”. Để làm rõ thêm vấn đề, ngày 29-7-2008 THA.DSMỏ Cày có Công văn số 472/YC-THA gửi cho TAND tỉnh Bến Tre, yêu cầu cung cấp thông tin trong vụ án đã giải quyết giữa nguyên đơn Nguyễn Văn Châu (ủy quyền cho Nguyễn Thị Kim Thoa) với bị đơn là Lê Thị Rong, Huỳnh Văn Sơn. Ngày 3-10-2008, TAND tỉnh Bến Tre đã có Văn bản số 01/TA-2008 “V/việc cung cấp thông tin”, trả lời với nội dung khẳng định trong quá trình giải quyết vụ án tại tòa cấp sơ thẩm và phúc thẩm, vợ chồng bà Rong đều khai thống nhất là đã có một phần đất khác. Cụ thể: tại biên bản hòa giải tại tòa sơ thẩm ngày 29-12-2006, bà Rong trình bày “…Trước đây, tôi có 1.700m2 đất đã được cấp quyền sử dụng đất, nhưng năm nào không nhớ, sau đó đã cho cháu 700m2. Hiện tại chỉ còn 1.000m2 và cũng đang trao đổi với người khác chưa làm thủ tục sang tên trước bạ” (nguyên văn); tại biên bản phiên tòa phúc thẩm ngày 24-9-2007, bà Lê Thị Rong đã khai, bà có 1.000m2 đất ruộng ở ấp Bình Tây, xã Cẩm Sơn (Mỏ Cày).
Hiện tại, bà Lê Thị Rong không có đất (không đứng tên chủ quyền) nên việc thi hành án gặp phải khó khăn. Nhưng theo một số người dân ở ấp Bình Tây (xã Cẩm Sơn),bà Rong có đất và để cho người cháu đứng tên. Mong rằng cơ quan chức năng cần làm sáng tỏ vấn đề và có phương án giải quyết thích hợp, để bản án đã có hiệu lực pháp luật được thi hành, nhằm đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.