Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ

Chuối cấy mô tại Khu Ứng dụng công nghệ sinh học Cái Mơn. Ảnh: KHCN

Ngay sau khi quán triệt Nghị quyết số 20-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI) về phát triển khoa học và công nghệ (KH&CN) phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, Sở KH&CN đã tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh xây dựng Chương trình hành động số 22 và Kế hoạch số 2199 về phát triển KH&CN. Sau 5 năm thực hiện, lĩnh vực nghiên cứu, triển khai các nhiệm vụ KH&CN có những thành tựu đáng kể.

Trong 5 năm, tổng kinh phí đầu tư toàn xã hội cho hoạt động KH&CN trên 420,5 tỷ đồng, vượt 105,17% so với mục tiêu giai đoạn 2011 - 2015. Vốn đầu tư ngoài ngân sách nhà nước gần 226 tỷ đồng, đạt mục tiêu so với kế hoạch đề ra. Tổng kinh phí sự nghiệp KH&CN địa phương đầu tư giai đoạn 2011 - 2015 gần 78,2 tỷ đồng.

Đã nghiên cứu, chọn tạo 74 quy trình, 97 giải pháp, 110 mô hình tiến bộ KH&CN và nhiều giống cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện địa phương; trên 90% nhiệm vụ KH&CN được nghiệm thu, bàn giao, có địa chỉ ứng dụng và công bố công khai. Đã hoàn thành giai đoạn 1 Dự án xây dựng Khu Ứng dụng công nghệ sinh học Cái Mơn (Chợ Lách) kinh phí 13,776 tỷ đồng và Dự án tăng cường năng lực hoạt động của Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng tỉnh, kinh phí là 14,564 tỷ đồng. Ngoài ra, đã đưa vào hoạt động Quỹ phát triển KH&CN tỉnh; Trung tâm Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và Phân hiệu Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh tại Bến Tre. Hỗ trợ 8 doanh nghiệp nghiên cứu ứng dụng KH&CN.

Xây dựng và xác lập quyền sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm đặc thù của tỉnh: nhãn hiệu bò Ba Tri và rượu Phú Lễ; nhãn hiệu tập thể: lúa sạch Thạnh Phú, bánh phồng Sơn Đốc, măng cụt và chôm chôm Chợ Lách; chỉ dẫn địa lý: sầu riêng Cái Mơn, bưởi da xanh Bến Tre, dừa xiêm Bến Tre. Hỗ trợ nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm cho 30 lượt doanh nghiệp xây dựng, áp dụng và chứng nhận các hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến như: ISO 9001:2008, HACCP, HALAL, ISO 22000; hỗ trợ chứng nhận 106 sản phẩm phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật; có 3 doanh nghiệp đạt Giải thưởng Chất lượng quốc gia.

Quỹ phát triển KH&CN hỗ trợ 6 dự án ứng dụng KH&CN đầu tư, đổi mới công nghệ sản xuất, tạo ra sản phẩm công nghệ cao như: sữa dừa đóng lon, phân bón hữu cơ từ các phụ phẩm, mụn dừa ép viên, mặt nạ dừa, mặt nạ collagen, dầu ủ tóc từ dừa, dầu gội từ dừa…

Hoạt động chuyển giao thành tựu KH&CN có những điểm nổi bật như: Phối hợp với Trường Đại học Cần Thơ chuyển giao quy trình sản xuất nấm xanh Metarhizium anisopliae; chuyển giao công nghệ sản xuất chế phẩm sinh học và xử lý chất thải trong chăn nuôi; nghiên cứu quy trình quản lý theo hướng sinh học đối với bọ vòi voi và sâu đục trái gây hại trên cây dừa tại tỉnh. Phối hợp với Viện Cây ăn quả miền Nam thực hiện phòng trừ bệnh vàng lá, nứt và thối rễ trên vườn ươm và vườn thương phẩm cây có múi; nghiên cứu quy trình quản lý sâu đục trái bưởi; nghiên cứu ứng dụng các công nghệ bảo quản cho nhãn và măng cụt. Phối hợp với Khu Nông nghiệp công nghệ cao TP. Hồ Chí Minh thực hiện nghiên cứu quy trình sản xuất rượu Linh Chi từ rượu truyền thống, chuyển giao công nghệ trồng dưa lưới trong nhà lưới.

Tuy nhiên, hoạt động KH&CN ở tỉnh còn một số hạn chế nhất định như: Sự phối hợp triển khai hoạt động KH&CN ở cấp cơ sở còn gặp nhiều khó khăn; các nhiệm vụ KH&CN ở quy mô nhỏ, đầu tư cho KH&CN chưa đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội; việc đổi mới công nghệ chưa được các doanh nghiệp quan tâm; nguồn nhân lực KH&CN còn hạn chế; các nhiệm vụ KH&CN chưa thật sự gắn kết nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Để việc thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW trong thời gian tới đạt hiệu quả cao hơn, hoạt động KH&CN tỉnh sẽ tập trung nâng cao tiềm lực KH&CN; trong đó, huy động nguồn vốn xã hội và các nguồn vốn khác cho phát triển KH&CN. Đẩy mạnh phát triển thị trường KH&CN, doanh nghiệp KH&CN và các dịch vụ KH&CN. Tăng cường hỗ trợ các doanh nghiệp đổi mới công nghệ để nâng cao chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh trên thị trường. Thực hiện tốt việc chuyển giao, ứng dụng những thành tựu KH&CN qua việc tổ chức các hội thảo KH&CN.