
Lao động đang phân loại rác tại Nhà máy xử lý rác Bến Tre. Ảnh: P. Hân
Nhiều lần gia hạn
Dự án Nhà máy xử lý rác Bến Tre (dự án) do Công ty cổ phần Xử lý rác thải Bến Tre làm chủ đầu tư với công suất thiết kế 200 tấn/ngày, được cấp phép đầu tư từ năm 2012, dự kiến tháng 6-2012 khởi công, tháng 6-2013 hoàn thành. Nhà máy hoàn thành sẽ xử lý rác thải sinh hoạt khu vực TP. Bến Tre, Châu Thành và một phần huyện Giồng Trôm. Đến nay, UBND tỉnh đã gia hạn nhiều lần nhưng nhà máy vẫn chưa đi vào hoạt động hoàn chỉnh. Điều này gây ra tình trạng ùn ứ rác thải sinh hoạt, nước rỉ rác thẩm thấu qua đất sinh hoạt các hộ dân trong khu vực làm ô nhiễm môi trường.
Trả lời trước đại biểu và cử tri về nguyên nhân chậm tiến độ của dự án, Giám đốc Sở Xây dựng Đoàn Công Dũng cho biết, nguyên nhân chủ yếu là do khâu giải phóng mặt bằng, bàn giao cho nhà đầu tư chậm.
Cụ thể, từ năm 2012 đến nay đã bàn giao đất cho nhà đầu tư thành 3 đợt vào tháng 11-2013, 4-2014 và tháng 8-2016 (thực hiện cưỡng chế di dời). Hiện diện tích mặt bằng bàn giao cho nhà đầu tư đạt 3,8/4,2ha, vẫn còn 3 hộ chưa di dời. Như vậy, sau khi nhận bàn giao mặt bằng, chủ đầu tư tiến hành san lấp, khởi công xây dựng vào ngày 21-1-2016. Bên cạnh đó, nguyên nhân chậm tiến độ còn do năng lực nhà đầu tư hạn chế trong huy động vốn. Ngoài ra, với mức giá xử lý rác 9 USD/tấn rác mà nhà đầu tư ký kết với tỉnh vào thời điểm cấp phép đầu tư so với hiện nay là rất thấp (hiện trung bình 12USD/tấn rác) nên cũng gây khó khăn.
Về vấn đề này, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Văn Trọng cho biết, đặc trưng của khu vực xây dựng bãi rác là phần ranh giới giữa TP. Bến Tre và huyện Châu Thành, trong quá trình trích lục hồ sơ có sự sai sót về số thửa đất, nên khó khăn trong việc cưỡng chế di dời. Hiện vẫn còn 1 trường hợp hộ dân tái lấn chiếm, trồng cây ăn trái trong khu vực xây dựng dự án nên tiếp tục gây khó khăn trong việc bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư.
Đôn đốc đẩy nhanh tiến độ
Phó chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh Võ Văn Ngoan cho biết, đến thời điểm này, công ty có triển khai gia công, lắp đặt hệ thống máy móc thiết bị (sàn phân loại, đóng bao phân) và đã vận hành dây chuyền sàn thô. Các hạng mục: xây dựng khu xử lý nước thải, lò đốt rác, xưởng sản xuất các loại, nhà kho, lắp đặt hệ thống dây chuyền tái chế hạt nhựa và toàn bộ máy móc thiết bị xử lý triệt để chưa được triển khai xây dựng và hoàn thành theo cam kết.
Với thực trạng của nhà máy gây ảnh hưởng môi trường, mới đây, UBND tỉnh đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty cổ phần Xử lý rác thải Bến Tre với hành vi không xây lắp công trình bảo vệ môi trường theo quy định (không xây dựng hệ thống xử lý nước thải, hệ thống lò đốt rác). Tổng mức phạt 260 triệu đồng. Đồng thời, buộc Công ty cổ phần Xử lý rác thải Bến Tre khẩn trương xây dựng hệ thống xử lý tập trung để xử lý nước thải phát sinh đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường theo quy định trước khi thải ra môi trường; xây dựng hệ thống lò đốt rác theo báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt.
Hiện công ty đã ký hợp đồng cung cấp và lắp đặt thiết bị với Công ty TNHH Giải pháp và Công nghệ môi trường Nam Việt để triển khai các hạng mục lò đốt rác. Giám đốc Sở Xây dựng Đoàn Công Dũng cho biết thêm, dây chuyền, hệ thống phân loại rác, ủ phân đã đi vào hoạt động từ ngày 3-9-2018 nhưng hệ thống chưa hoàn chỉnh, đơn vị cũng đã cam kết với ngành chức năng xây dựng hạng mục lò đốt rác và hệ thống xử lý nước thải đến thời điểm cuối tháng 8-2019 đưa vào hoạt động và tháng 9-2019 sẽ xử lý rác cơ bản.
Tiếp tục đầu tư ở các địa phương
Theo đánh giá của ngành chức năng, hiện tại các bãi rác trên địa bàn tỉnh cần tiếp tục được đầu tư để đáp ứng nhu cầu của xã hội. Hiện nay, ngoài hai bãi rác Ba Tri, Mỏ Cày Nam tiếp tục xử lý rác theo điều kiện chôn lấp tại bãi rác hiện hữu thì bãi rác huyện Bình Đại, Thạnh Phú đang được nâng cấp, thi công 60% khối lượng.
Tình trạng ùn ứ tại bãi rác huyện Mỏ Cày Bắc cũng kỳ vọng sẽ sớm được giải quyết khi hiện tại, huyện đã ký kết với nhà đầu tư và dự kiến khởi công trong tháng 7-2019, hoàn thành sau 4 tháng thi công. Nhà máy xử lý rác tại Chợ Lách cũng đang được xem xét phương án đầu tư để góp phần giải quyết tình trạng quá tải.
Cùng với đó, tình trạng rác xây dựng, rác công nghiệp nhỏ lẻ phát sinh trên địa bàn dân cư chưa được xử lý cũng là vấn đề đáng lo ngại. Về vấn đề này, theo Sở Xây dựng cho biết, khi Nhà máy xử lý rác Bến Tre hoạt động đồng bộ sẽ xử lý được một phần các loại rác nêu trên.
“Trong tháng 7-2019, Sở Xây dựng sẽ rà soát và báo cáo UBND tỉnh xem xét, cho chủ trương bổ sung, điều chỉnh nội dung đồ án quy hoạch quản lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh đã được phê duyệt năm 2013 theo hướng phân vùng đô thị; trong đó tập trung thu hút, kêu gọi các nhà đầu tư có công nghệ tiên tiến phù hợp với điều kiện của địa phương để tham gia thực hiện”, Giám đốc Sở Xây dựng Đoàn Công Dũng cho biết.
Thanh Đồng - Phan Hân