Đội ngũ trí thức là “vàng ròng” của quốc gia

Nghị quyết 27 của Hội nghị lần thứ 7 BCH TW Đảng khoá X là văn bản quan trọng, khẳng định sự quan tâm lãnh đạo của Đảng đối với đội ngũ trí thức Việt Nam, trong đó có đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ.

Nhiệm vụ và giải pháp được thể hiện là hoàn thiện môi trường và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của trí thức; thực hiện chính sách trọng dụng, đãi ngộ và tôn vinh trí thức; tạo chuyển biến căn bản trong đào tạo, bồi dưỡng trí thức. Đề cao trách nhiệm của trí thức, củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của trí thức; nâng cao chất lượng công tác lãnh đạo của Đảng đối với đội ngũ trí thức.

Sau 2 năm thực hiện Nghị quyết 27, Đảng đoàn và Đoàn Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam đã chỉ đạo và tổ chức quán triệt Nghị quyết và Chương trình hành động của Đảng Đoàn Liên hiệp hội tới đông đảo cán bộ, đảng viên trong hệ thống.

Đối với các hoạt động chuyên môn, nghệ nghiệp, Liên hiệp Hội đã chú trọng và nâng cao chất lượng trong tư vấn, phản biện và giám định xã hội; tập hợp nhiều trí thức tiêu biểu, các nhà khoa học tham gia tư vấn, phản biện các đề án, chính sách lớn có tính chất phức tạp, đa ngành. Tổ chức nhiều hoạt động thông tin và phổ biến kiến thức góp phần nâng cao dân trí; xã hội hoá khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, bảo vệ môi trường…. Thực hiện Nghị quyết 27, Liên hiệp Hội cũng chú trọng đẩy mạnh việc phối hợp với các cơ quan của Đảng, Nhà nước và các tổ chức khác để giải quyết những vấn đề chung của đất nước.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, báo cáo của Liên hiệp Hội và các trí thức, nhà khoa học tại buổi làm việc cũng nêu ra những khó khăn, hạn chế và kiến nghị trong quá trình thực hiện Nghị quyết. Đó là công tác củng cố và phát triển của tổ chức của Liên hiệp Hội, đặc biệt là ở các tỉnh, thành phố chưa được quan tâm đúng mức; phát triển nhanh về số lượng nhưng năng lực và hiệu quả hoạt động còn hạn chế; tỷ lệ tập hợp trí thức, nhất là trí thức trẻ, trí thức Việt kiều còn thấp. Hoạt động của Liên hiệp Hội còn gặp nhiều khó khăn về cơ chế, chính sách, điều kiện làm việc. Hiện vẫn chưa có cơ chế để Nhà nước giao kinh phí thực hiện các chương trình, dự án quy mô quốc gia.

Nhiều ý kiến của các nhà khoa học bày tỏ mong muốn, Đảng, Nhà nước tiếp tục coi trọng, đánh giá đúng và sử dụng hiệu quả khả năng của từng nhà khoa học và đội ngũ trí thức khoa học công nghệ, thể hiện bằng những chính sách đãi ngộ và cơ chế chính sách cụ thể. Có thể có cơ chế mềm trong quản lý khoa học công nghệ, nhất là với những ý tưởng mới, sáng tạo chưa có trong “kế hoạch”. Đảng và Nhà nước cần tăng cường hơn nữa công tác đào tạo và đào tạo lại nguồn nhân lực.

Tại buổi làm việc, ông Đinh Thế Huynh, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân và lãnh đạo các Bộ, ngành liên quan đã phát biểu ý kiến, trả lời những vấn đề được nêu ra nhằm triển khai hiệu quả Nghị quyêt 27 về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

Phát biểu kết luận, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đánh giá cao những đóng góp to lớn của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam vào những thành tựu chung của đất nước, đặc biệt là Liên hiệp Hội đã tập hợp, đoàn kết và phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí khoa học và cộng nghệ trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tổng Bí thư nhắc lại điều mà đồng chí rất tâm đắc: “Đội ngũ trí thức là “vàng ròng” của quốc gia”. Cùng với những chính sách, văn bản pháp quy khác, Nghị quyết 27 thể hiện sự quan tâm của Đảng đối với đội ngũ trí thức và cho đến nay, nội dung, mục tiêu, giải pháp xây dựng đội ngũ trí thức vẫn giữ nguyên giá trị.

Nhất trí với báo cáo của Liên hiệp Hội, Tổng Bí thư cho rằng hạn chế mà Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cần khắc phục trong thời gian tới là phải tập hợp được đông đảo trí thức khoa học và công nghệ, trí thức trẻ, trí thức trong doanh nghiệp và trí thức người Việt Nam ở nước ngoài; đổi mới nội dung và phương thức hoạt động… Chia sẻ với những khó khăn khách quan và chủ quan trong quá trình thực hiện Nghị quyết, nhưng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cho rằng tiến độ triển khai Nghị quyết sau  3 năm vẫn còn chậm.

Tổng Bí thư cho rằng, Liên hiệp Hội cần phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các cơ quan của Đảng và Nhà nước, để phát huy vai trò của Liên hiệp Hội và đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ, đóng góp vào hoạch định chính sách, điều hành các dự án lớn nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả. Tuy nhiên, chính các cơ quan cũng phải có trách nhiệm phối hợp và tạo điều kiện để Liên hiệp Hội phát huy vai trò, chức năng nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước giao cho.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng ghi nhận kiến nghị của Liên hiệp Hội về việc xem xét công nhận Liên hiệp Hội là tổ chức chính trị xã hội; xây dựng cơ chế thuận lợi, lâu dài để phát huy vai trò, trân trọng những đóng góp của đội ngũ trí thức; mong muốn đội ngũ trí thức tiếp tục có những đóng góp tích cực hơn nữa vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước./.