 |
Người Albania ở Kosovo đổ xuống đường phố ở Pristina reo hò. |
Cờ Mỹ tung bay gần như khắp nơi ở Kosovo - một biểu tượng cho thấy từ lâu Mỹ đã là một người bạn của đất nước đang hình thành này. Tuy nhiên, việc Washington ủng hộ Kosovo độc lập trước sự phản đối gay gắt của Nga đã làm gia tăng căng thẳng trong mối quan hệ vốn ngày càng xấu đi giữa hai nước. Động thái này cũng làm căng thẳng thêm mối quan hệ Nga-EU.
Bằng cách ủng hộ sự độc lập của Kosovo bên ngoài Hội đồng Bảo an LHQ, Mỹ và các đồng minh châu Âu của Mỹ đã chấp nhận một nguy cơ có tính toán. Họ đang đánh cược rằng Balkans bất an sẽ không rơi vào vòng xoáy bạo lực. Nếu tình hình diễn biến theo chiều ngược lại, Nhà Trắng sẽ hứng chịu hầu hết búa rìu dư luận. Phản ánh lo ngại này, Tổng thống Bush hôm 17/2 đã nói rằng Mỹ sẽ nỗ lực để ngăn chặn bạo lực.
’’Moscow tin chắc rằng Nga sáng suốt và sẽ chứng kiến phương Tây phạm sai lầm về Kosovo không kém gì cuộc xâm lược Iraq. Nếu bạo lực tái bùng phát ở Kosovo, Nga và phương Tây sẽ đổ lỗi cho nhau, làm xấu đi hơn nữa các mối quan hệ chung. Thế giới đang theo dõi liệu Kosovo sẽ là một ngoại lệ hay không, rằng sự độc lập sẽ mang lại ổn định và pháp quyền, chứ không phải bất ổn và hỗn loạn’’, chuyên gia Oksana Antonenko thuộc Viện các nghiên cứu chiến lược quốc tế ở London, nhận định.
Dấu hiệu bất ổn đầu tiên ở Kosovo xuất hiện tại thành phố Mitrovica, nơi ba quả lựu đạn đã được ném vào các tòa nhà của LHQ và EU tối 17/2. Một quả đã phát nổ tại tòa nhà đặt tòa án LHQ, gây thiệt hại nhỏ. Tại Belgrade, người biểu tình đã ném đá và đập vỡ cửa sổ của Đại sứ quán Mỹ khi cảnh sát cố cản đám đông chừng 1.000 người. Người biểu tình, chủ yếu là các nhóm thanh niên cũng tấn công một nhà hàng McDonald, tòa nhà chính phủ Serbia và Đại sứ quán Slovenia - nước hiện giữ chức chủ tịch EU.
Nga là một đồng minh truyền thống của Serbia. Tuy nhiên, đây không phải là lý do duy nhất mà Nga kịch liệt phản đối sự độc lập của Kosovo. Kremlin cho rằng việc ủng hộ Kosovo độc lập sẽ đặt ra một tiền lệ nguy hiểm cho các phong trào li khai khác ở Liên Xô cũ, trong đó có Chechnya và Grudia. Sự đối đầu về Kosovo có thể làm Nga thêm cứng rắn đối với những bất đồng khác. Các bất đồng đó đã đẩy các mối quan hệ với Mỹ trượt xuống mức thấp trong thời kỳ hậu Chiến tranh lạnh.
Nga và Mỹ đã bất đồng về kế hoạch triển khai hệ thống tên lửa đánh chặn của Mỹ tại Ba Lan và radar ở CH Séc. Mỹ nói rằng các tên lửa này nhằm chống lại mối đe dọa từ Trung Đông song Kremlin cho rằng mục đích thực sự là làm suy yếu Nga. Trong khi đó, Mỹ bực mình khi Tổng thống Nga Putin ám chỉ rằng Nga có thể chĩa tên lửa hạt nhân vào Ukraine nếu nước này gia nhập Nato.
Các nhà phân tích cho rằng Nga chắc sẽ không hạn chế việc cung cấp năng lượng cho phương Tây để trả đũa việc công nhận độc lập của Kosovo. Tuy nhiên, phớt lờ những lo ngại của Nga có thể làm cho Moscow ít hợp tác hơn với phương Tây về các vấn đề quan trọng như chương trình hạt nhân của Iran. Nga cũng có thể hung hăng hơn trên lãnh thổ Liên Xô cũ, chẳng hạn như công nhận sự độc lập của các vùng li khai ở Grudia hoặc thậm chí khuyến khích sự phản kháng bạo lực đối với nỗ lực gia nhập Nato của Ukraine.
Mỹ đang không cố ý khiêu khích Nga