Dự án Phát triển kinh doanh với người nghèo nông thôn (DBRP Bến Tre) bắt đầu thực hiện từ ngày 6-5-2008 đến ngày 30-6-2014 (6 năm), tại 50 xã của 8 huyện, với tổng vốn hơn 23 triệu USD (vốn vay của IFAD 17 triệu USD).
Đến nay, dự án đã đi được nửa đoạn đường. Theo Hiệp định đã ký kết, từ ngày 23-5 đến 3-6-2011, đoàn giám sát IFAD thực hiện giám sát giữa kỳ. Trưởng đoàn giám sát, ông Stewart Pittaway cho biết đánh giá giữa kỳ là nhằm rà soát kết quả đạt được và tác động của dự án, rà soát lại thiết kế, thống nhất với Ban quản lý và UBND tỉnh về các ưu tiên và các bước hoạt động tiếp theo trong công tác triển khai Dự án DBRP theo phương pháp tiếp cận định hướng thị trường đồng thời vẫn đảm bảo đạt được mục tiêu của chương trình giảm nghèo, đảm bảo tính bền vững, củng cố hợp tác liên ngành, khắc phục sự trì trệ trong tiến độ giải ngân và thực hiện dự án…
Tại cuộc họp đầu tiên với Đoàn giám sát IFAD vào chiều 23-5-2011, thay mặt Ban Quản lý Dự án, ông Nguyễn Trúc Sơn cho biết, qua 3 năm thực hiện, DBRP bước đầu đã mang lại tác động tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo của tỉnh và đạt được các mục tiêu chung của dự án. Với 4 hợp phần (cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh, dịch vụ phát triển kinh doanh nông thôn, mở rộng tiếp cận thị trường cho người nghèo nông thôn và quản lý dự án), DBRP Bến Tre bước đầu tác động đến tỉnh trong lĩnh vực xây dựng khung pháp lý để hỗ trợ môi trường đầu tư và kinh doanh, giúp thu hút đầu tư tư nhân nhiều hơn để tạo thêm việc làm cho người dân nghèo nông thôn; góp phần tăng cường năng lực cho cán bộ các cơ quan của tỉnh trong thu hút đầu tư, thương mại và kỹ năng xây dựng các kế hoạch hành động.
Trong quá trình thực hiện, nhiều thông tin thị trường, nhiều mô hình tốt được chia sẻ và phổ biến rộng rãi đến các vùng nông thôn thông qua các góc thông tin tại các xã, bản tin, tờ rơi, phương tiện thông tin đại chúng và xây dựng các website cung cấp thông tin đầu tư. Đội ngũ khuyến nông viên cơ sở được củng cố và nâng cao kiến thức cho nông dân tiên tiến để tham gia vào công tác khuyến nông tại xã. Các nhóm hợp tác được nâng cao năng lực quản lý và sản xuất. Các hoạt động tiếp cận thị trường và chuyển giao kỹ thuật nông nghiệp được tổ chức ở cấp xã đã cải thiện năng lực sản xuất, thu nhập cho nông dân và các tổ nhóm hợp tác trên địa bàn 50 xã và hình thành một số mô hình sản xuất hiệu quả giúp giảm nghèo. Các nhóm mục tiêu và người nghèo có nhận thức tốt hơn và tham gia tích cực hơn trong các hoạt động của dự án.
Năng lực của cán bộ xã được cải thiện để thực hiện việc lập kế hoạch kinh tế xã hội (SEDP) hàng năm và cán bộ xã làm quen với các phương pháp lập kế hoạch mới (có lấy ý kiến từ cộng đồng). Theo khảo sát các đối tượng tham gia vào các cuộc họp cộng đồng về lập SEDP hàng năm, có 96% đánh giá cao việc lập SEDP và cho rằng sự tham gia như thế là cần thiết và thiết thực.
Các công trình cơ sở hạ tầng nông thôn đã tác động tốt cho phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, nhất là các công trình giao thông đã tạo điều kiện thuận lợi trong lưu thông, mua bán nông sản, giúp tăng giá bán nông sản cho người dân nông thôn vùng sâu vùng xa. Mặc dù có một số thiếu sót, nhưng sau năm đầu tiên thực hiện việc phân cấp, cán bộ cấp xã đã được nâng cao năng lực và đang thay đổi từ vai trò của người thụ hưởng thụ động thành chủ đầu tư. Phân cấp mạnh cho xã cũng chính là nét riêng của dự án này.
Đồng hành cùng Ban Quản lý Dự án còn có sự tham gia và trách nhiệm của cơ quan như Hội Phụ nữ và Hội Nông dân, Hiệp hội Dừa, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn... Các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất nông thôn cũng tham gia vào hoạt động dự án qua các lớp đào tạo, hội thảo, chia sẻ thông tin và tuyển dụng lao động.
Ông Trần Anh Tuấn - Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo Dự án DBRP cho biết, tỷ lệ nghèo bình quân ở vùng dự án năm 2008 là 21,45% và năm 2010 là 19,23%, tỷ lệ giảm nghèo năm 2009 đạt 3,09% (tỷ lệ giảm nghèo chung của tỉnh 2009 là 2,65%), năm 2010 tăng 6,43% (do thay đổi tiêu chí về hộ nghèo). Điều đó cho thấy tác động giảm nghèo ở vùng dự án là khá tốt. Thu nhập bình quân đầu người của tỉnh cũng được cải thiện đáng kể trong 2 năm 2009 và 2010. Thu nhập bình quân từ 13,1 triệu đồng năm 2008 tăng lên 17,2 triệu đồng năm 2010. Tỷ lệ thất nghiệp năm 2008 là 3,98% giảm xuống còn 3,61% năm 2010. Đặc biệt là chỉ số PCI (năng lực cạnh tranh) năm 2010 tăng 5 bậc so với năm 2009 (xếp thứ 10/63 tỉnh thành).
Quy mô từng hợp phần rất rộng và đa dạng nhưng trong gần 3 năm qua, việc triển khai từng hợp phần ước đạt khoảng 40% khối lượng hoạt động. Trên cơ sở kết quả đạt được trong 3 năm qua, các thành viên Đoàn giám sát IFAD sẽ đi thực tế một số xã dự án và làm việc với các sở ngành liên quan. Đoàn sẽ nghe những kiến nghị, phản ánh và sẽ thống nhất đưa ra những khuyến nghị cho giai đoạn từ đánh giá giữa kỳ đến kết thúc dự án.
