Đừng chủ quan với bệnh không lây nhiễm

Chế độ ăn uống không hợp lý làm nguy cơ gia tăng bệnh huyết áp.

Bệnh không lây nhiễm là những bệnh mãn tính như huyết áp, tim mạch, đái tháo đường (tiểu đường), bướu cổ, ung thư, béo phì… Bệnh đang chiếm 66% tổng gánh nặng bệnh tật và 73% số ca tử vong hằng năm tại Việt Nam. Bệnh có nguy cơ gia tăng, do đó người dân không nên chủ quan với các bệnh này.

Tỷ lệ tử vong cao

Bệnh không lây nhiễm không có khả năng lây truyền nhưng thời gian mắc âm thầm và kéo dài. Theo thống kê của ngành y tế, mỗi năm ước tính cả nước có khoảng 500 ngàn ca tử vong do bệnh không lây nhiễm, tập trung ở các bệnh: tim mạch, phổi mãn tính, đái tháo đường... Mặc dù ở Bến Tre chưa có số liệu thống kê cụ thể về các bệnh không lây nhiễm nhưng thực tế tại các bệnh viện cho thấy bệnh đang gia tăng; đặc biệt là các bệnh cao huyết áp, tim mạch, đái tháo đường.

Theo kết quả kiểm soát sàng lọc 2 bệnh đái tháo đường, huyết áp tại 12 xã trên địa bàn tỉnh của Khoa Kiểm soát bệnh không lây và dinh dưỡng thuộc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh, có 2.090 ca bị tăng huyết áp và tiền tăng huyết áp. Phát hiện tập trung những người trong độ tuổi trên 45. Có trên 90% bị huyết áp vô căn và gần 10% là huyết áp thường gặp do rối loạn chuyển hóa do ăn quá nhiều mỡ hay quá mặn.

Tại Khoa Nội tổng quát, Bệnh viện Nguyễn Đình Chiểu, hầu hết bệnh nhân nhập viện đều do cao huyết áp. Có nhiều bệnh nhân nặng do kéo dài tình trạng cao huyết áp gây ra biến chứng tai biến mạch máu não. Một số bệnh nhân để lại di chứng méo miệng, cứng họng, đớ giọng. Để điều trị hiệu quả căn bệnh phải can thiệp nhiều biện pháp, điều đó có nghĩa gia tăng chi phí điều trị.

Bà N.T.C. ở xã Châu Bình, huyện Giồng Trôm có dấu hiệu đau nửa đầu, mệt người, khó thở mỗi khi làm nặng. Tình trạng tái diễn nhiều lần, nhưng nghĩ do làm nặng nên bà C. bỏ qua việc kiểm tra sức khỏe. Thời gian gần đây, có cùng triệu chứng nhưng tần suất tái phát nhiều lần, cơn đau ngày càng nặng, bà được gia đình đưa đi khám. Kết quả chẩn đoán của bác sĩ là bà bị bệnh mạch vành. Bệnh này là do mạch máu vành tim tắc nghẽn làm cho bệnh nhân có những triệu chứng đau, khó thở ở lồng ngực.

Thực tế, không ít trường hợp tử vong vì bệnh không lây nhiễm. Trường hợp ông N.V.C. ở huyện Ba Tri cũng do tăng huyết áp đột ngột và tử vong cách đây hơn một năm. Và còn vô số các trường hợp tử vong khác cũng do bệnh không lây nhiễm gây ra chưa được ngành thống kê.

Theo bác sĩ Bùi Ái Đoan - Trưởng Khoa Kiểm soát bệnh không lây và dinh dưỡng, ngoài các yếu tố bệnh lý, nguyên nhân dẫn đến bệnh không lây nhiễm trong đó có huyết áp là do yếu tố di truyền, ảnh hưởng từ chế độ ăn uống không ổn định và thói quen ăn uống không lành mạnh. Bệnh có nhiều biến chứng làm tổn thương, mờ mắt và suy thận nếu phát hiện trễ. Riêng bệnh đái tháo đường nguy cơ tử vong khi lượng đường tăng cao không kiểm soát.

Chủ động phòng ngừa

Trong cuộc sống ngày nay với vô vàn những tác nhân ảnh hưởng xấu đến sức khỏe: mất an toàn vệ sinh thực phẩm, thói quen sống không lành mạnh, sử dụng nhiều chất kích thích… đang ngày một tác động và âm thầm nuôi các mầm bệnh hủy hoại sức khỏe. Để nâng cao sức khỏe của bản thân cũng như góp phần thực hiện Chiến lược quốc gia phòng, chống bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, hen phế quản và các bệnh không lây nhiễm khác giai đoạn 2015 - 2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 376 ngày 20-3-2015, bác sĩ Bùi Ái Đoan khuyến cáo mỗi người dân cần chủ động phòng ngừa.

Tại hội nghị về công tác phòng, chống bệnh không lây nhiễm, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đã nêu, dự phòng, phát hiện và quản lý bệnh không lây nhiễm tại cộng đồng là một giải pháp thiết yếu hiện nay. Trong điều kiện nguồn ngân sách hạn hẹp, việc đảm bảo cơ chế tài chính và chi trả bảo hiểm y tế cho các dịch vụ phòng chống bệnh không lây nhiễm tại tuyến xã là yếu tố quyết định thành công của giải pháp này. Các cơ sở, đơn vị ngành y cần tổ chức triển khai hiệu quả hoạt động dự phòng, phát hiện và quản lý tăng huyết áp, đái tháo đường… một số bệnh không lây nhiễm khác tại cộng đồng, đặc biệt là các trạm y tế.

Bác sĩ Bùi Ái Đoan cho biết thêm, bệnh không lây nhiễm có thể phòng ngừa và phòng ngừa hiệu quả. Tuy nhiên, để công tác phòng ngừa đạt hiệu quả, ngoài đẩy mạnh truyền thông, sàng lọc phát hiện sớm các loại bệnh, chủ động phòng ngừa của cơ sở y tế thì người dân phải có ý thức bảo vệ sức khỏe bản thân.

Cụ thể, ở tuổi trên 40, mỗi người cần kiểm tra sức khỏe định kỳ 2 lần/năm. Thực hiện chế độ ăn uống hợp lý, duy trì cân nặng hợp lý, tăng cường hoạt động thể lực ít nhất 30 phút mỗi ngày, sống tích cực để cùng nhau chung tay phòng, chống các bệnh không lây nhiễm.