Giữ tài nguyên cát là cần thiết

Ông Lê Quốc Trung phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: Tr.Q

Ngày 10-9, đoàn công tác của Bộ Tài nguyên và Môi trường do ông Lê Quốc Trung, Chánh thanh tra bộ làm trưởng đoàn đã đến làm việc với lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường cùng các đơn vị hữu quan kiểm tra tình hình khai thác, vận chuyển, tiêu thụ, xuất khẩu cát, sỏi lòng sông trên địa bàn tỉnh.

Theo báo cáo của các doanh nghiệp, hợp tác xã được cấp phép, tổng sản lượng cát  khai thác các mỏ trên địa bàn qua các năm  2006, 2007, 2008 và 5 tháng đầu năm 2009 lần lượt như sau: 1.675.530 m3, 2.016340m3, 4.222.032m3 và 316.679m3. Những năm gần đây, nhân dân và các công trình có nhu cầu san lấp mặt bằng tăng. Toàn tỉnh có gần 800 ghe bơm hút cát nhưng số lượng vào hợp tác xã không đáng kể. Tình trạng khai thác cát bừa bãi, trái phép diễn ra phổ biến trên khắp các tuyến sông. Qua kiểm tra đột xuất xử phạt 36,5 triệu đồng (năm 2006), 25,75 triệu đồng (năm 2007) và 59,45 triệu đồng (năm 2008).
Trả lời câu hỏi của các thành viên trong đoàn  kiểm tra, ông Trương Duy Hải-Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường: Cát sông Bến Tre chỉ phục vụ san lấp mặt bằng, không  xuất khẩu. Mới đây, có doanh nghiệp đặt vấn đề khai thác xuất khẩu, tỉnh xem xét tình hình thực tế và các văn bản quy định của Chính phủ đã từ chối. Tỉnh xác nhận chưa có báo cáo khoa học nào khẳng định khai thác cát là nguyên nhân dẫn đến sạt lở. Thực tế cho thấy, nếu việc khai thác đúng quy hoạch thì hạn chế sạt lở. Đề cập đến vấn đề nên xuất khẩu cát hay không, các thành viên tiếp đoàn cho rằng: lương thực không bán được thì bỏ, còn cát để  lâu  giá trị càng cao. Đặc biệt là trong xu hướng nhu cầu san lấp ngày gia tăng cộng với biến đổi khí hậu thì việc trữ cát để phục vụ tương lai là rất cần. Tỉnh có những giải pháp kiên quyết để tất cả các ghe bơm hút cát đều tham gia vào hợp tác xã, đảm bảo việc khai thác đúng quy hoạch.
Ông Lê Quốc Trung thừa nhận Chỉ thị 29 của Thủ tướng Chính phủ ban hành tháng 10-2008 còn khe hở, xảy ra tình trạng ký hợp đồng xuất khẩu ồ ạt trong khoảng thời gian còn cho phép và có trường hợp lùi thời gian hợp đồng. Các vấn đề tỉnh trình bày, đoàn sẽ tổng hợp báo cáo trình Thủ tướng.