Những ngày giáp Tết Kỷ Sửu, Vùng E Hải quân tổ chức đoàn cán bộ các tỉnh: Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Tiền Giang, Bến Tre, thành phố Cần Thơ và gần 30 nhà báo trung ương, địa phương thăm và chúc Tết cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ trên vùng biển Tây Nam của Tổ quốc. Gần một tuần trải mình với nắng, gió và sóng biển, được thấm đẫm cùng những vất vả của các chiến sĩ nơi biên cương, càng trân trọng cuộc sống hòa bình này biết nhường nào…
Chuyến tàu cao tốc SuperDong đưa chúng tôi từ Rạch Giá (Kiên Giang) đến đảo Phú Quốc. Lần đầu tiên đi tàu cao tốc nên tất cả 11 thành viên trong đoàn Bến Tre đều hồi hộp. Say do đi xe, máy bay hay bo bo đã biết nhưng say do tàu cao tốc trên biển Tây Nam với sức gió cấp 4, cấp 5 thì quả thật khủng khiếp. Tất cả những gì vừa cho vào dạ dày ở Rạch Giá đều trả về với biển. Thương anh lính biên phòng ngồi ở dãy ghế bên cạnh. Về quê trước Tết, giờ trở lại đảo và đưa cả vợ mới cấn thai đi cùng. Chị vợ ốm yếu nôn liên tục làm anh toát mồ hôi. Anh chặc lưỡi: “Biết vầy để bà xã ở nhà, ăn Tết một mình ở đảo còn hơn”.
Mệt lả sau 2 tiếng 45 phút đánh vật với biển, nhưng khi tàu cập cảng Phú Quốc, bao mệt mỏi như tan biến bởi phong cảnh quyến rũ đến kỳ lạ của hòn đảo cát trắng. Màu xanh của biển, của cây xen giữa bờ cát trắng như lung linh hơn dưới nắng chiều vàng óng. Huyện đảo Phú Quốc có đến 22 hòn đảo lớn nhỏ, trong đó đảo Phú Quốc lớn nhất với diện tích 573km2, dài 50km, nơi rộng nhất (ở phía Bắc đảo) là 25km. Nét độc đáo của Phú Quốc chính là 99 ngọn núi đồi lớn nhỏ chập chùng chạy dài từ Nam chí Bắc đảo. Ngoài đồi núi, Phú Quốc còn có đồng bằng, rừng tự nhiên rộng trên 37 ngàn ha với nhiều gỗ quí, chim chóc, động vật hoang dã. Hiện huyện đảo có trên 80 ngàn cư dân sinh sống và đang làm giàu đến vùng đất trù phú này.
Phú Quốc được mệnh danh là đảo ngọc bởi sự giàu có của thiên nhiên và tiềm năng du lịch phong phú. Một vùng đất lạ với những cánh rừng nguyên sinh (có nhiều loại gỗ quí) tập trung ở khu vực phía Đông Bắc đảo. Viền quanh đảo có nhiều bãi tắm đẹp như bãi Trường, bãi Kem, ghềnh Dầu, rạch Tràm, rạch Vẹm. Khách thưởng ngoạn có thể tắm biển, tắm suối, tắm sông rồi leo núi, vào hang, lên rừng - nơi có thể quan sát cuộc sống của các loài động vật hoang dã.
Hải phận Phú Quốc có nhiều loại cá như cá cơm, bạc má, mực, cá thu, cá ngừ, hải sâm... nên Phú Quốc có nghề làm nước mắm ngon nhất nước. Đặc sản nổi tiếng của đảo là nước mắm Phú Quốc, hương vị đậm đà được chế biến từ loại cá cơm đặc biệt, có độ đạm cao (400), hàng năm sản xuất được khoảng 6 triệu lít.
Dương Đông là thủ phủ của Phú Quốc, là cảng cá lớn, ở trung tâm phía Tây đảo. Ở đây có sân bay Phú Quốc và các khách sạn. Dương Đông có nhiều cảnh đẹp, nhưng nổi tiếng nhất chính là Dinh Cậu. Đền thờ này bắt nguồn từ đức tin của người dân đảo Phú Quốc, được xây dựng năm 1937 để thờ Cậu, với mong muốn được sự che chở của thần sông cứu giúp các tàu thuyền khi gặp sóng to gió lớn.
Đoàn xe của Hải quân Vùng E không rẽ vào Dương Đông mà đưa chúng tôi đến thị trấn thứ hai của Phú Quốc là An Thới. Đường nhựa phẳng lỳ giữa hai bên rừng bạch đàn, cát trắng. Và đây, nhà tù Phú Quốc còn gọi là Nhà lao Cây Dừa. Nhà lao này do thực dân Pháp xây dựng để đày biệt xứ các chiến sĩ cách mạng. Sau này, Mỹ ngụy mở rộng thêm, khoanh cả một vùng đồi trọc, rừng thưa, xa dân cư, rộng 4km2 thành nhà tù khổng lồ, để giam cầm, tra tấn dã man các chiến sĩ cách mạng. Bao quanh mỗi khu nhà lao là 10-15 lớp hàng rào kẽm gai ken dày, mắc dày đặc bóng đèn điện. Bên cạnh bộ máy cai ngục là lực lượng lính gác trang bị đầy đủ vũ khí và phương tiện cơ động canh giữ ngày đêm. Ngoài biển còn có một đoàn hải quân tuần tiễu vòng quanh. Tại đây, chúng đã giam giữ hơn 40.000 tù nhân chiến tranh. Nhà tù Phú Quốc là một di tích lịch sử chiến tranh ghi nhận lại tội ác của đế quốc Mỹ trong cuộc xâm lược Việt Nam - nơi thể hiện tinh thần kiên trung, bất khuất của các chiến sĩ cách mạng chống lại chế độ tàn bạo của nhà tù. Cũng trên đường vào thị trấn An Thới, một nghĩa trang liệt sĩ với cả ngàn nấm mộ trắng xóa. Trong số hơn 40 ngàn chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, có 4.000 chiến sĩ bị địch dùng nhiều thủ đoạn tra tấn dã man cho đến chết, đến nay chỉ mới có hơn 1.000 hài cốt liệt sĩ được tìm thấy. Đảo Phú Quốc còn là nơi có nhiều di tích lịch sử như khu căn cứ của anh hùng Nguyễn Trung Trực, những kỷ vật của vua Gia Long trong những năm trôi dạt ra đảo (cuối thế kỷ 18)...
Với chủ trương quy hoạch mới của Chính phủ, đảo Phú Quốc chẳng những là nơi hấp dẫn hàng triệu khách du lịch mà còn là nơi phát triển mạnh nền kinh tế địa phương, dựa vào những đặc sản danh tiếng trên thị trường quốc tế. Hiện nay, mỗi năm đảo Phú Quốc đón khoảng 150.000 lượt khách đến tham quan. Dự báo, đến năm 2020, đảo sẽ đón khoảng 2-3 triệu lượt khách/năm, trong đó khách quốc tế chiếm khoảng 35-40% và sẽ tăng lên 5-7 triệu lượt khách/năm với khoảng 45-50% khách quốc tế vào năm 2030.
Đảo Phú Quốc là trung tâm phát triển kinh tế đồng thời là đầu mối quan trọng về giao thông vận tải nội vùng và giao lưu quốc tế; có vị trí đặc biệt quan trọng về an ninh và quốc phòng. Bộ Tư lệnh Hải quân Vùng E đóng quân trên vùng đất này.
KỲ 2: KIÊN CƯỜNG HẢI QUÂN VÙNG E