Học sinh bỏ học, vấn đề nan giải

10/03/2013 - 15:12
Phụ giúp gia đình cũng là một trong những nguyên nhân khiến nhiều học sinh nghỉ học. Ảnh: T.Thảo

Bài 1:  Bỏ học vì đâu?

Tình hình học sinh bỏ học ở các trường phổ thông không phải là vấn đề mới mà từ lâu đã được các ngành các cấp quan tâm giải quyết. Tuy nhiên, hàng năm cứ sau kỳ thi học kỳ I, giai đoạn trước và sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán thì học sinh lại có hiện tượng bỏ học với nhiều nguyên nhân khác nhau.

Theo báo cáo tại hội nghị giao ban lần 2 của Sở Giáo dục và Đào tạo, số học sinh bỏ học trong học kỳ I là 588/199.034, chiếm tỷ lệ 0,29%, giảm 0,15% so với cùng kỳ. Trong đó, cấp tiểu học chiếm 0,01%, THCS 0,37%, THPT 0,96%. Để nắm thêm tình hình học sinh bỏ học ở một số địa phương sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, chúng tôi về huyện Thạnh Phú, Ba Tri, đây là hai huyện vùng biển nhưng vài năm trở đã đây đã có nhiều thành tích trong việc khống chế và kiểm soát được tình hình học sinh bỏ học.

Trong 2 năm trở lại đây, toàn huyện Thạnh Phú, cấp tiểu học không có học sinh bỏ học. Cấp THCS năm học 2012-2013, tính đến thời điểm này, là 0,41% tương đương với 31 học sinh. Theo thầy Trần Văn Hùng, phụ trách công tác phổ cập Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Thạnh Phú, ngoài 31 học sinh đã bỏ học trên 45 ngày mất kiến thức căn bản không còn khả năng trở lại lớp, thì sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán toàn huyện tính đến ngày 22-2-2013 có thêm 58 học sinh bậc THCS có nguy cơ bỏ học. Thầy cho biết thêm, gọi là học sinh nguy cơ vì khi nghỉ tết có một số học sinh theo gia đình đi TP. Hồ Chí Minh hay về quê ông bà xa. Nhà trường đang phối hợp với chính quyền địa phương để vận động các em trở lại lớp nhằm theo kịp chương trình học.

Để hiểu thêm nguyên nhân học sinh bỏ học, chúng tôi về lại xã An Điền, là xã giáp biển, đời sống người dân nơi đây còn nhiều khó khăn, chủ yếu dựa vào nuôi trồng thủy sản. Thầy Nguyễn Văn Hải, hiệu trưởng trường THCS địa phương cho biết, hiện trường có 4 học sinh bỏ học, qua vận động đã trở lại lớp 2 em, chiếm tỷ lệ 1,2%. Theo chân thầy Lê Phước Thiện, giáo viên phổ cập của trường, chúng tôi tìm đến nhà em Lê Thị Diễm Trinh, học sinh lớp 8. Trinh vừa được Hội Bảo trợ Bệnh nhân nghèo, Người tàn tật và Trẻ mồ côi huyện hỗ trợ mổ tim và cấp học bổng Nhân Thiện, hiện em đang có dự định nghỉ học đi TP. Hồ Chí Minh làm công nhân để phụ giúp gia đình. Trao đổi với  phụ huynh em Trinh, chúng tôi được biết hiện tại gia đình em rất khó khăn, ba mẹ đi làm ăn xa, em phải sống với ông bà... Mặt khác, An Điền có địa bàn rộng, dân cư thưa thớt, đi lại khó khăn. Xã mới thành lập nên người dân bản xứ không nhiều mà chủ yếu người nơi khác đến, kinh tế khó khăn họ lại phải đi xa làm ăn nên thiếu sự quan tâm của gia đình. Một số em lại học yếu, không có động cơ và thái độ học tập đúng, trường phụ đạo thì các em lại không tham gia dẫn đến việc học yếu kéo dài, mất căn bản.

 Rời Trường THCS An Điền chúng tôi về Trường THCS Hòa Lợi, đây là một trường khá đặc biệt của huyện. Hiện tại, tình hình học sinh bỏ học của trường so với mặt bằng chung của huyện vẫn còn ở mức độ cao. Số học sinh chưa ra lớp sau kỳ nghỉ Tết còn nhiều khoảng 18 em, trong đó có 12 em đã theo gia đình rời khỏi địa phương. 4 em sau khi được nhà trường phối hợp với ban vận động thăm hỏi động viên và đã bắt đầu trở lại lớp. Hỏi về nguyên nhân, thầy Hùng cho biết, do đặc thù của địa phương, số hộ dân sống trên ghe, tàu khá nhiều. Toàn xã có trên 300 ghe tải lớn, học sinh theo gia đình mua bán ngoài tỉnh hàng tháng vì vậy các em phải bỏ học. Một số em sau kỳ nghỉ Tết lại theo anh, chị đi làm tại các khu công nghiệp, các nhà máy. Ngoài ra, xã còn có một làng nghề làm bàn ghế bằng xi-măng vì vậy gia đình cho con em nghỉ học phụ giúp, hạn chế chi phí thuê mướn nhân công. 

Cũng giống như Thạnh Phú, chúng tôi về Ba Tri qua tìm hiểu một số trường trung học cơ sở và nhận thấy những nguyên nhân dẫn đến tình trạng bỏ học chủ yếu là học lực yếu, hoàn cảnh khó khăn, gia đình muốn cho con nghỉ học để mưu sinh… Sau Tết Nguyên đán 2013, số học sinh bỏ học ở huyện là 24 em, giảm hơn 80% so với tình hình sau Tết Nguyên đán năm 2012. Trong đó, hai xã Vĩnh An và An Bình Tây có số học sinh bỏ học khá cao. Đa số đều ở lứa tuổi 14-15, hiện có hơn 12 em đã rời khỏi địa phương.

Mấy năm gần đây, bộ mặt nông thôn ở xã Vĩnh An có nét đổi thay, nhiều nhà tường mọc lên nhờ phong trào nuôi tôm “gặp thời”. Cô Hồ Thị Điền, Hiệu trưởng Trường THCS Vĩnh An cho biết, nhiều gia đình đã dọn hẳn vào ở chòi nuôi tôm, nên con cái cũng đi theo. Đường đi khá xa và vất vả cũng là nguyên nhân khiến học sinh ngần ngại đi đến trường, nhất là học sinh hai ấp An Quới, An Nhơn. Bên cạnh đó, một số học sinh do cha mẹ đi làm ăn xa, con cái thiếu sự quan tâm, chăm sóc dẫn đến tình trạng lơ là học yếu, chán học. Sau Tết, Trường THCS Vĩnh An có 4 học sinh bỏ học, trong đó có hai em đã trở lại trường, còn lại hai trường hợp nhà trường và đoàn thể địa phương đang vận động nhưng xem ra khó có hy vọng. Môi trường sống thiếu bình yên cũng là nguyên nhân làm tổn thương đến tinh thần và tình cảm của trẻ em, vấn đề này đã và đang là thực tại hiện hữu trong đời sống nhiều gia đình, nhất là những gia đình đông con, kinh tế eo hẹp.

Trong 582 học sinh ở Trường THCS An Bình Tây, có đến 150 em thuộc hộ nghèo và cận nghèo. Nhiều ông bố bà mẹ vì chén cơm manh áo phải rứt ruột để lại con cho nội ngoại, người thân chăm sóc, đến khi chúng vừa lớn lại mang con đi xa, tình trạng này dễ gặp sau Tết. Đến thời điểm này trường có 6 học sinh theo cha mẹ bỏ địa bàn, và 2 học sinh bỏ học hẳn. Đó cũng là tình trạng đang diễn ra tại Trường THCS An Bình Tây, khiến giáo viên và cả chính quyền địa phương khá lúng túng. Huỳnh Hồng Hoàng đang là học sinh lớp 8, bà ngoại em kể, do gia đình có nhiều bò nên Hoàng nghỉ để chăn bò, đến khi chúng tôi đến nhà tìm thì Hoàng đã đi TP. Hồ Chí Minh với anh ruột (tên Huy mới 16 tuổi) để làm ở hãng nhựa. Được biết, Hoàng là học sinh yếu, ông Huỳnh Văn Hồng - cha Hoàng - chỉ có hai con trai nhưng cả hai đều chưa qua hết cấp 2.

Học yếu, kinh tế gia đình khó khăn nhưng dù với lý do nào thì Đảng và Nhà nước ta cũng đã và đang tập trung mọi nguồn lực để hỗ trợ cho học sinh trở lại lớp. Vì vậy, để giải quyết vấn đề học sinh bỏ học điều cần thiết nhất đó là ý thức của phụ huynh cũng như bản thân các em phải thấy được nguy hại của việc bỏ học. Như Tuân Tử từng nói “Lúc nhỏ không học, lớn lên không biết việc, có bản chất tốt vẫn không nên người giỏi”.

P.Tuyết - T.Thảo

Chia sẻ bài viết

BÌNH LUẬN