Hướng đến xây dựng thương hiệu, phát triển bền vững

Tại hội nghị tổng kết năm 2017 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2018 do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức vào ngày 3-1-2018, đại biểu tham dự đã xác định việc vận động người dân tham gia liên kết, hợp tác để xây dựng các mô hình liên kết là “chìa khóa” của thành công. Cùng với đó là thành lập tổ hợp tác (THT), HTX.

Năm 2017, toàn tỉnh đã thành lập mới 24 THT và 9 HTX thuộc lĩnh vực nông nghiệp. Bước đầu, các HTX đã liên kết được với các doanh nghiệp cung ứng đầu vào và tiêu thụ sản phẩm cho xã viên. Nổi bật là các HTX dừa, bưởi da xanh, chôm chôm đã liên kết với nhiều doanh nghiệp lớn, như: Lương Quới, Betrimex, Mekong Food, Hương Miền Tây, VinEco, xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu, xuất nhập khẩu trái cây Nhiệt Đới, Công ty cổ phần chế biến dừa Á Châu… Ông Mai Văn Hùng - Phó chủ tịch UBND huyện Thạnh Phú cho biết, qua xây dựng chuỗi giá trị lúa sạch, HTX lúa - tôm Thạnh Phú đã kết nối với Công ty Lio Thái trong cung cấp đầu vào và đầu ra. Doanh nghiệp này đã cử nhân viên kỹ thuật cùng ra đồng xuyên suốt với nông dân. Năng suất lúa cao hơn so với các vùng trồng lúa lân cận; giá tiêu thụ theo hợp đồng cũng cao hơn thị trường, được nông dân tin tưởng.

Hợp tác xã lúa - tôm Thạnh Phú đã thu hoạch lúa và gắn kết tiêu thụ với Công ty Lio Thái. Ảnh: Cẩm Trúc

Kinh nghiệm xây dựng 6 HTX tại huyện Bình Đại, trong đó có HTX tôm Thạnh Phước, nhãn Long Hòa, Tam Hiệp… cho thấy, Ban điều hành HTX có linh hoạt thì HTX mới hoạt động hiệu quả. Điển hình là HTX Long Hòa đã triển khai thực hiện khá tốt từ việc vận động người dân tự giác tham gia đến gắn kết doanh nghiệp thu mua, đem lại hiệu quả thiết thực, thu hút thêm nhiều xã viên tham gia. Đặc biệt, nếu trong HTX có nhiều người buôn bán thì kinh nghiệm kết nối với doanh nghiệp, phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm rất hiệu quả. Điểm sáng trong phát triển nuôi trồng thủy sản ở Bình Đại trong năm 2017 là hình thành HTX nuôi tôm hai giai đoạn. Huyện sẽ phối hợp với tỉnh tập trung xây dựng thêm các HTX nuôi tôm hai giai đoạn, giúp hạn chế ô nhiễm môi trường, nâng cao năng suất, chất lượng con tôm cũng như tạo thuận lợi hơn trong việc tìm doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm theo hướng bền vững.

Đại biểu tham dự hội nghị cho rằng, thời gian tới, cả hệ thống chính trị phải vào cuộc cộng với việc quan tâm thêm cơ chế chính sách cho HTX dễ tiếp cận, củng cố phát triển, quan tâm đào tạo giám đốc HTX. Chính quyền địa phương cần quan tâm, làm giá đỡ, hỗ trợ các HTX chưa đủ mạnh để hoạt động đạt hiệu quả.

Đồng bộ các giải pháp

Bà Trần Thị Thu Nga - Chủ tịch Hội Thủy sản quan tâm thách thức về tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm. Bà Nga cho rằng, năm 2018, ngành nông nghiệp cần thống kê, đánh giá đúng về diện tích vùng nuôi an toàn, trong đó có bao nhiêu héc-ta được chứng nhận theo các tiêu chuẩn; bao nhiêu HTX, THT hoạt động không hiệu quả, ở lĩnh vực nào cần phải chấn chỉnh; phương hướng, đề án tái cơ cấu cần được đánh giá đầy đủ hơn và có chương trình chiến lược thực hiện. Đặc biệt, chương trình quản lý vùng nuôi an toàn, quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm, xây dựng chuỗi giá trị, xây dựng thương hiệu cần được xem như chiến lược quan trọng của ngành. Mô hình đồng quản lý cần tiếp tục được duy trì để nâng cao trách nhiệm của cộng đồng tham gia quản lý.

“Năm 2018, sở tăng cường quản lý, đánh giá các chứng nhận, chất lượng an toàn của cơ sở sản xuất giống, cơ sở thu mua và chuỗi thức ăn an toàn. Đây là những vấn đề quan trọng để duy trì và phát triển thương hiệu, phát triển thủy sản bền vững” - bà Nga đề xuất.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, ông Cao Văn Trọng - Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh: “Năm 2018, với tinh thần năm “tăng tốc” của Tỉnh ủy, ngành nông nghiệp phải tạo sự vượt bậc, thúc đẩy tốc độ tăng trưởng chung của tỉnh. Trong đó mục tiêu tăng trưởng ngành nông nghiệp là 3,49%”.

Về phát triển HTX, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Văn Trọng nêu rõ: Cần thu hút đội ngũ khoa học, kỹ thuật tham gia trực tiếp vào HTX. Họ cùng làm, cùng ra đồng với nông dân. Nếu câu chuyện thành lập HTX chỉ có vai trò của địa phương và nông dân với mục tiêu đủ điều kiện đạt tiêu chí số 13 trong Bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới mà không chú trọng vào thực chất thì không thể thành công.

 Ngành nông nghiệp phối hợp tuyên truyền, vận động người dân tham gia HTX, thay đổi tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang làm kinh tế nông nghiệp. Làm ra được sản phẩm nhưng phải duy trì và phát triển sản phẩm mới là quan trọng; kết hợp sản xuất và gia tăng giá trị, sản xuất theo yêu cầu thị trường về chủng loại, sản lượng, chất lượng và các tiêu chuẩn của thị trường. Đối với cây lâu năm cần có sự tư vấn và ứng dụng khoa học kỹ thuật đến nơi đến chốn. Triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp trong chuyển đổi cây trồng, vật nuôi. Xác định cụ thể quy mô, sản lượng cho phù hợp với điều kiện sinh thái từng vùng. Phải mạnh dạn xác định rõ cây trồng, vật nuôi thí điểm. Quản lý chặt chẽ vùng nuôi thủy sản, xử lý nghiêm các trường hợp nuôi tôm ngoài vùng quy hoạch, đặc biệt là Giồng Trôm và Bình Đại.

Về tiêu chí số 13, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Văn Trọng cho biết, hướng tới, UBND tỉnh sẽ đề xuất điều chỉnh quy định tỷ lệ 10% hộ sản xuất nông nghiệp tham gia HTX; 10% số hộ trong ngành nghề chi phối của địa phương (chiếm 60%) tham gia HTX.