Làng nghề bánh phồng Sơn Đốc đã có tiếng từ lâu đời, được
nhiều người biết đến. Hiện nay, làng nghề đã thành lập được hợp tác xã (HTX) hoạt
động theo Luật HTX năm 2012, được đầu tư trang thiết bị, kỹ thuật, giúp cho nghề
làm bánh của các xã viên ngày càng tăng năng suất, chất lượng.
Chiếc bánh đậm hồn
quê
Ông Phạm Văn Hát - Chủ nhiệm HTX là người đã có hơn 20
năm trong nghề làm bánh phồng. Ông cho biết: Làng nghề có hơn 30 hộ theo nghề
làm bánh truyền thống của gia đình. Hiện HTX có 10 xã viên, xã viên được quan
tâm hỗ trợ đầu tư về máy móc, kỹ thuật và tìm đầu ra cho sản phẩm. Trước kia,
xã viên chỉ được cung ứng đầu vào, tức nguyên liệu (đường, nếp), riêng đầu ra
chưa có do chưa có nhãn hiệu. Nay, HTX đã có được nhãn hiệu, từ đó dễ dàng hơn
trong việc tìm đầu ra. Sản phẩm bánh phồng Sơn Đốc đã có mặt trên thị trường
các tỉnh khu vực đồng bằng sông Cửu Long và cả một số tỉnh ngoài khu vực như
Bình Thuận, Ninh Thuận…
Ngày trước, gia đình ông Hát chỉ làm bánh mùa vụ tết
nhưng dần dần sau đó trở thành nghề chính của gia đình, làm bánh quanh năm và
được đầu tư dụng cụ, máy móc cho công việc làm bánh. Trước đây, nhân công của
ông phải cán bánh bằng tay, khoảng 6 năm trở lại đây, ông đã được hỗ trợ vay vốn
để trang bị máy cán bánh (trị giá gần 100 triệu đồng), năng suất tăng lên nhiều
lần. Nếu cán bánh bằng tay, 8 người làm trong 1 giờ đồng hồ được 300 cái, còn
cán bánh bằng máy thì chỉ tốn 5 phút và chỉ cần 3 nhân công để gỡ bột dư ra khỏi
khung.
Nếu ngày thường, cơ sở ông sản xuất hơn 3 ngàn bánh/ngày,
vào những dịp tết (từ tháng 10 trở đi) thì làm hơn 10 ngàn bánh/ngày. Ông Hát
cho biết thêm, ngoài ổn định và tăng thu nhập cho người làm nghề bánh, HTX còn
là một điểm dừng chân tham quan của khách du lịch gần xa.
Sản xuất ngày càng
tân tiến
Bà Lê Thị Thúy Hằng - Phó chủ tịch UBND xã cho biết: HTX
bánh phồng Sơn Đốc cũng mới vừa tổ chức hội nghị để chuyển đổi mô hình hoạt động
theo Luật HTX năm 2012 trong năm nay. Mặc dù do một số yếu tố khách quan, hoạt
động của hội đồng quản trị chưa được tập trung, hiệu quả chưa cao nhưng việc củng
cố HTX đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho làng nghề như: được Sở Khoa học
và Công nghệ hỗ trợ xây dựng nhãn hiệu tập thể Bánh phồng Sơn Đốc và nhãn hiệu
này vừa được cấp giấy chứng nhận, xã đang làm quy trình để phân bổ.
Trên cơ sở có nhãn hiệu thì bánh phồng Sơn Đốc sẽ tạo được
uy tín trên thị trường. Thuận lợi nữa của HTX là rất được sự quan tâm, hỗ trợ của
cơ quan Khuyến công huyện, xã viên của cơ quan HTX được hỗ trợ mua máy sấy,
phòng than để giảm bớt khó khăn do thời tiết mưa và hỗ trợ máy ép chân không (hỗ
trợ 30%, tương đương hơn 35 triệu đồng). Vừa qua, một số xã viên còn được trang
bị máy quết bột và máy cán bánh. Ngoài ra, nhiều xã viên đã tự trang bị máy móc
để tăng năng suất làm bánh. HTX đã giải quyết việc làm cho hơn 50 lao động tại
chỗ, góp phần tích cực trong phát triển kinh tế của xã.
Đậm đà hương vị quê
hương
Hiện nay, chỉ
riêng cơ sở của ông Hát có 8 nhân công làm việc từ lột mì, canh máy trộn bột, gấp
bánh, lấy bột dư, gỡ bánh, phơi bánh… Hầu hết nhân công đều làm việc ổn định
nhiều năm tại các cơ sở làm bánh, thu nhập bình quân hơn 100 ngàn/đồng/ngày và
thời gian làm việc theo khâu (khoảng 1 buổi). Công việc không nặng nhọc nhưng
đòi hỏi người làm bánh phải khéo léo, tỉ mỉ và tập trung vào từng khâu trong thực
hiện quy trình làm bánh, vì nếu lơ đễnh thì bánh sẽ không ngon (pha bột), không
đẹp (gỡ bánh)…
Theo ông Hát, để có một sản phẩm bánh ngon, phải qua rất
nhiều khâu và khâu nào cũng không được xem nhẹ từ lúc lựa nguyên liệu cho đến
lúc thành phẩm đóng gói, tuy nhiên, phải đặc biệt chú ý ở khâu pha bột đúng, đủ
thành phần, gia vị. Đối với nguồn nguyên liệu nếp, mì, người làm bánh phải mua
từ An Giang, Long An vì ở đây nếp và mì thuộc loại ngon mà nguồn cung ứng địa
phương còn thiếu. Ngoài 2 nguồn nguyên liệu chính là nếp, mì phải đi lấy từ tỉnh
ngoài, thì các nguyên liệu còn lại (dừa, đường, hương vị trái cây) được mua tại
Bến Tre. Bánh phồng Sơn Đốc hiện nay có nhiều loại như: bánh nếp, bánh hành,
bánh mè, bánh sữa hột gà, bánh đậu xanh, bánh mít; bánh mặn thì có bánh tôm
khô. Đồng thời có nhiều kích cỡ tùy theo yêu cầu của khách hàng, do đó giá tiền
cũng khác nhau. Loại bánh lớn và ngon nhất có giá dao động từ 20 - 30 ngàn đồng/chục
bánh.
Có thể nói, những chiếc bánh phồng của làng nghề bánh phồng
Sơn Đốc vẫn luôn giữ được chỗ đứng trên thị trường vì những người làm bánh ở
làng nghề đã bỏ nhiều công sức để tiếp tục giữ được hương vị thơm ngon truyền
thống của làng nghề. Và với sự quan tâm, đầu tư, làng nghề sẽ ngày càng vươn xa
hơn. Chiếc bánh phồng Sơn Đốc cũng đã góp vào hương vị đậm đà cho ngày tết, làm
món quà quê hương biếu tặng cho nhau mang nhiều tình cảm.