Kinh tế tập thể phát triển nhưng hiệu quả chưa cao

22/12/2014 - 07:23
Sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ ở một HTX, xã Mỹ Thạnh An (TP. Bến Tre).

Sau hơn 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX) về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, khu vực kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh đã có những chuyển biến tích cực, số lượng tổ hợp tác (THT), hợp tác xã (HTX) ngày càng tăng, hoạt động đa dạng trên nhiều lĩnh vực, ngành nghề.

Toàn tỉnh hiện có 1 liên hiệp HTX và 92 HTX (tăng 56 đơn vị so với năm 2011), với tổng vốn điều lệ đăng ký khoảng trên 137 tỷ đồng (tăng khoảng 13 lần so với năm 2011); 1.916 tổ, nhóm hợp tác sản xuất, trong đó có 172 THT thành lập theo Nghị định số 151/2007/NĐ-CP của Chính phủ, phần lớn hoạt động trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp. Bước đầu đã khai thác, sử dụng khá tốt các nguồn lực về vốn, đất đai, tay nghề,… của các thành viên để đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn. Tuy nhiên, sự phát triển khu vực kinh tế tập thể không ổn định; qui mô nhỏ, vốn góp từ dưới 1 tỷ đồng/HTX chiếm khoảng 75%; có khoảng 2/3 HTX hoạt động chưa đúng Luật Hợp tác xã; sự đóng góp vào tăng trưởng kinh tế của tỉnh không đáng kể (chỉ chiếm khoảng 1,85% trong GDP, riêng loại hình HTX chỉ chiếm khoảng 0,4%); phần lớn HTX hiệu quả hoạt động không cao, năng lực cạnh tranh kém, có đơn vị chỉ tồn tại trên danh nghĩa (số lượng HTX hoạt động trung bình, yếu kém chiếm khoảng 55%, trong đó có khoảng 20 đơn vị thuộc diện tiếp tục giải thể).

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên. Trong đó, trình độ, năng lực người quản lý, điều hành còn thấp. Phần lớn những cán bộ quản lý HTX, THT có trình độ không cao (chủ nhiệm các HTX có trình độ từ trung cấp trở lên chỉ chiếm khoảng 21,3%); thiếu vốn phục vụ hoạt động sản xuất. Các HTX hiện nay hoạt động chủ yếu nhờ vào nguồn vốn góp của các thành viên, tài sản hình thành từ quá trình hoạt động rất ít; phương án, kế hoạch sản xuất kinh doanh không rõ ràng, thiếu tính thuyết phục… nên rất khó huy động được các nguồn vốn, nhất là vốn tín dụng ngân hàng để đầu tư phát triển.

Một nguyên nhân nữa là công nghệ sản xuất lạc hậu. Phần lớn các khâu xử lý trong quy trình sản xuất của các HTX đều làm thủ công, việc ứng dụng thiết bị máy móc còn rất hạn chế, nên sản phẩm làm ra chất lượng không đồng đều, thiếu độ tinh xảo, kiểu dáng, mẫu mã ít đa dạng, khó thu hút được người tiêu dùng. Ngoài ra, nhận thức của một số cấp ủy, cán bộ quản lý nhà nước về ý nghĩa, tầm quan trọng của kinh tế tập thể đối với sự phát triển chung chưa đầy đủ, nhất là ở cấp cơ sở. Công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức người dân về chủ trương, chính sách phát triển mô hình kinh tế tập thể kiểu mới chưa được thực hiện thường xuyên, sâu rộng. Nhiều người dân vẫn còn dấu ấn sâu nặng về mô hình kinh tế tập thể kiểu cũ, chưa hiểu rõ, đúng bản chất và lợi ích nên rất ngại tham gia hoặc tham gia chỉ trên danh nghĩa vì lợi ích trước mắt, sự đóng góp các hoạt động chung còn hạn chế, nhất là những HTX thủy sản.

Tại cuộc họp đánh giá tình hình thực hiện Kết luận số 56-KL/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX) tổ chức vào tháng 11-2014, đồng chí Nguyễn Quốc Bảo - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy nhấn mạnh: Trong thời gian tới, để kinh tế tập thể phát triển ổn định, bền vững, đòi hỏi sự bắt tay vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhất là sự quyết tâm lãnh đạo của các cấp ủy, trên tinh thần quán triệt nội dung Kết luận số 56-KL/TW của Bộ Chính trị (khóa XI) để có kế hoạch, giải pháp chỉ đạo thực hiện. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, đặc biệt là ở cơ sở cần phát huy vai trò trong việc tổ chức tuyên truyền các chủ trương, chính sách, bản chất và lợi ích khi tham gia kinh tế tập thể để người dân nhận thức đúng, đầy đủ và chủ động, tích cực tham gia. Đội ngũ cán bộ quản lý về kinh tế tập thể cần được tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao nhận thức chính trị, kiến thức chuyên môn và kỹ năng quản lý, thường xuyên theo dõi sát tình hình thực tế để kịp thời tham mưu đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, nhằm tạo môi trường thuận lợi cho kinh tế tập thể phát triển. Hội đồng quản trị các HTX cần mạnh dạn thực hiện thí điểm việc tuyển dụng, chọn người có trình độ, năng lực phù hợp để giao công việc quản lý, điều hành sản xuất kinh doanh…

Bài, ảnh: Bình Châu

Chia sẻ bài viết

BÌNH LUẬN