Mô hình tôm - lúa thích ứng xâm nhập mặn

Ông Nguyễn Văn Nhum thăm ao tôm càng xanh xen lúa đã 5 tháng thả nuôi.

Trước diễn biến phức tạp của tình hình xâm nhập mặn, ngay từ đầu năm 2020, Hội Nông dân xã An Điền đã tìm giải pháp thực hiện hiệu quả mô hình “Nuôi tôm càng xanh xen ruộng lúa”, vì đây được xem là thế mạnh kinh tế của địa phương. Yêu cầu đặt ra, đối với giống lúa phải sử dụng giống lúa ngắn ngày, khả năng chịu mặn cao nhưng vẫn đảm bảo năng suất và chất lượng. Đối với tôm càng xanh, sử dụng hoàn toàn giống tôm càng xanh toàn đực, hộ nuôi phải có ao ương để nuôi trong 3 tháng đầu sau đó mới đưa ra ngoài ao nuôi để rút ngắn thời gian và đạt năng suất. Có 18 hộ dân ấp An Điền tham gia mô hình tôm - lúa thích ứng xâm nhập mặn với diện tích 16ha.

Từ đầu năm 2020 đến nay, Hội Nông dân xã phối hợp với Trạm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức nhiều lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật nuôi tôm càng xanh toàn đực và kỹ thuật trồng lúa cho các hộ tham gia mô hình tại ấp An Điền và hơn 50 hộ dân tại các ấp khác tham dự. Ngoài ra, còn thực hiện hiện mô hình trình diễn “Nuôi tôm càng xanh toàn đực xen ruộng lúa” với 17 hộ nông dân của xã tham gia, trong đó có 5 hộ dân tại ấp An Điền. Các hộ trình diễn được hỗ trợ 100% chi phí giống tôm, lúa và một phần thức ăn để tạo động lực, sự an tâm cho các hộ trong việc tiếp cận với “mô hình cũ” nhưng “cách làm mới”. Tổng kinh phí hỗ trợ 30 triệu đồng/hộ.

Ông Nguyễn Văn Nhum, ngụ ấp An Điền có 1ha đất canh tác lúa và được tham gia mô hình trình diễn “Nuôi tôm càng xanh toàn đực xen ruộng lúa”. Theo ông Nhum, khi áp dụng mô hình hiệu quả, năng suất con tôm, cây lúa tăng hơn trước rất nhiều.

Hộ chị Nguyễn Thị Tốp, ấp An Điền có 8.000m² đất thực hiện và nhận thấy mô hình này mang lại hiệu quả cao và mang tính bền vững. Theo chị, việc nuôi xen giữa tôm và lúa giảm được chi phí đầu vào, không sử dụng các loại hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật… từ đó tạo ra sản phẩm “2 sạch” gồm: lúa sạch và tôm sạch, giá bán ra cũng cao hơn so với trước đây. Trong điều kiện xâm nhập mặn diễn ra gay gắt và khó lường, tới đây, chị sẽ tiếp tục gắn bó với mô hình này.

Hiện tại, Hội Nông dân xã đã hỗ trợ liên hệ với cơ sở thu mua tôm thương phẩm đảm bảo trong tiêu thụ sản phẩm đầu ra cho con tôm. Tính đến thời điểm này, tôm của các hộ dân đã thả nuôi hơn 5 tháng, mật độ thả 3 con/m². Qua kiểm tra của Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh và các ngành chuyên môn của huyện, tỷ lệ tôm sống đạt hơn 65%. Dự kiến năng suất từ 0,5 - 0,6 tấn/ha. Sau khi trừ chi phí, trung bình mỗi hộ nông dân thu lợi nhuận đạt 60 triệu đồng/ha.

Đối với cây lúa, giống lúa nông dân thực hiện mô hình là ST24 và OM 4900 với thời gian sinh trưởng ngắn từ 90 - 95 ngày, có khả năng chịu mặn cao hơn các giống khác tại địa phương. Hiện tại lúa đang trong giai đoạn thu hoạch với năng suất từ 4 - 4,5 tấn/ha. Các hộ dân tham gia mô hình với giống lúa ST24 được Công ty Hoa Nắng ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm theo quy trình lúa hữu cơ với giá bao tiêu khoảng 9.000 đồng/kg. Sau khi trừ các khoản chi phí, lợi nhuận thu được hơn 20 triệu đồng mỗi héc-ta. Từ mô hình này, người dân thu lãi tổng cộng hơn 80 triệu đồng/ha/năm, so với năm 2019 thì con số lợi nhuận gấp đôi. Đến nay, 18 hộ dân tham gia mô hình tại ấp An Điền đã đi đến thống nhất thành lập tổ hợp tác “Nuôi tôm càng xanh toàn đực xen trong ruộng lúa” để liên kết, hỗ trợ nhau phát triển kinh tế.

Chủ tịch Hội Nông dân xã An Điền Nguyễn Công Tạo cho biết, thời gian qua, mô hình tôm - lúa tại xã An Điền, đặc biệt, là mô hình tôm - lúa thích ứng xâm nhập mặn tại ấp An Điền đã mang lại hiệu quả thiết thực cho bà con nông dân, thành công ngoài sự mong đợi. Qua đó, xã có định hướng nhân rộng mô hình đến các ấp còn lại và xác định đây là mô hình kinh tế mũi nhọn, tạo thu nhập bền vững của nhiều hộ dân trong xã. Hội Nông dân xã kiến nghị các ngành chuyên môn của tỉnh, huyện tiếp tục triển khai những mô hình trình diễn để tiếp sức cùng xã nhân rộng mô hình. Cùng với đó, tranh thủ nguồn hỗ trợ từ các dự án giúp thành viên các tổ hợp tác “Nuôi tôm càng xanh toàn đực xen trong ruộng lúa” mua sắm trang thiết bị, máy móc phục vụ cho việc canh tác lúa, thu hoạch tôm...

Bài, ảnh: Minh Mừng