“Trong 4 năm cầm quyền ở Campuchia (1975 -
1979), chế độ Pônpốt (Polpot) thực hiện chính sách 5 không: không gia đình,
không tôn giáo, không chợ, không tiền, không trường học. Tất cả dân Campuchia từ
thành thị đến nông thôn bị làm khổ sai ở các công xã; Ăng-ca có quyền sanh sát
bất cứ người nào chống đối, nghi không tuân lệnh từ trí thức, nhà tu, dân tộc
Chăm, Việt kiều… Chúng giết hàng triệu người bằng các hình thức man rợ như đập
đầu, chôn sống.
…
Trước tình hình này, toàn dân Campuchia đã nổi
dậy dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Mặt trận Đoàn kết dân tộc Cứu nước Campuchia
chống bọn diệt chủng Pônpốt Iêngxary. Mặt trận Đoàn kết dân tộc Cứu nước
Campuchia khẩn thiết kêu gọi Chính phủ Việt Nam cứu dân tộc Campuchia.
…
Trong tình hình khó khăn, cùng cực, ác liệt,
phức tạp vô cùng, hàng ngàn chuyên gia và cán bộ, chiến sĩ tình nguyện Bến Tre
đã cống hiến hết mình, đã đổ cả máu xương giúp tỉnh Kanđan cơ bản đánh bại tất
cả âm mưu thâm độc, quỷ quyệt của bọn thù địch trong nước và quốc tế, hồi sinh mọi
mặt đất nước Campuchia…
…
Gần 10 năm giúp bạn, ngày 13-7-1988, Đoàn
chuyên gia và quân tình nguyện Bến Tre hoàn thành nghĩa vụ quốc tế trở về nước,
để lại cho cả nhân dân Campuchia tình cảm sâu đậm với dân tộc Việt Nam, quân
tình nguyện Việt Nam và chuyên gia Việt Nam cũng như với tỉnh Bến Tre”… (Lược
trích lời nói đầu của quyển sách)
Quyển sách ghi chép lại tội ác của Pônpốt: cắt
cổ người, đập đầu người, chôn sống người… trong đó có những hố chôn được phát
hiện với hàng trăm thi thể, hàng ngàn đầu lâu người.
Sách ghi lại những trận đánh tài tình của
quân tình nguyện Bến Tre như một huyền thoại: Phía ta (quân tình nguyện) không
nổ súng, nhưng bằng chiến thuật điều binh khéo léo nên không một người hy sinh;
phía địch (Pônpốt) cũng không một người chết. Chỉ trong thời gian ngắn 4 ngày
(từ ngày 14 đến 17-12-1979), ta bắt được 275 tên địch và có 2.785 tên ra đầu
hàng, tịch thu hơn 300 súng các loại, bắt toàn bộ cán bộ khung sư đoàn, lữ
đoàn…
Sách cũng ghi lại thủ đoạn của địch nhằm gây
hoang mang trong nhân dân Campuchia, gây hiểu nhầm về quân tình nguyện Việt
Nam… Ta đã khéo léo giải thích, động viên cho người dân tin bằng chính hành động
của mình. “Nói có sách, mách có chứng”, ta đã làm bằng việc bốc hài cốt của
hàng triệu người dân Campuchia bị Pônpốt thảm sát đem vô chùa, cất kệ thờ, tổ
chức cầu siêu… Người dân Campuchia tin tưởng vào quân tình nguyện Việt Nam, thấy
rõ được tội ác của Pônpốt và ủng hộ quân tình nguyện. Quốc đạo (đạo Phật) được
hồi sinh, hàng vạn người dân Campuchia được cứu sống; ta và bạn đã làm nên chứng
tích trưng bày được tội ác diệt chủng của Pônpốt trước nhân loại…
Tuy vậy, vẫn có nhiều người Campuchia còn
theo Pônpốt hoặc làm việc “hai mặt”. Bằng phương pháp khéo léo, ta làm cố vấn
tuyên huấn cho bạn… Kết quả, chỉ trong thời gian chưa đầy một tháng, đã có trên
9,9 ngàn tên ra đầu hàng; trong đó có trên 1,4 ngàn là cán bộ hai mặt trong
chính quyền và quân đội của bạn cùng nhiều cán bộ khung cấp tỉnh, huyện…
10 năm làm nghĩa vụ quốc tế ở Campuchia, có
1.784 người con của quê hương Bến Tre đã mãi mãi ra đi không thể nào trở về quê
mẹ được cùng với rất nhiều thương binh và bệnh binh.
Kỷ yếu
Mười năm Quân tình nguyện và chuyên gia tỉnh Bến Tre giúp bạn tỉnh Kanđan
(Campuchia) thoát nạn diệt chủng và hồi sinh mãnh liệt (1978 - 1988) được ghi
chép lại bởi những nhà chuyên gia, chiến sĩ và là nhân chứng sống trên các mặt
trận: quân sự, chính trị, lịch sử…
Đồng chủ biên là những nhà cách mạng lão
thành: Lê Chí Nhân, Nguyễn Hữu Vị, Ngô Thận Trọng, Phan Định, Nguyễn Thanh
Phương… Dự kiến phát hành nhân ngày Họp mặt Truyền thống tình nguyện quân và
chuyên gia Campuchia, được tổ chức vào ngày 17-12-2016.