Mới thành lập đã... gặp khó

“Chúng tôi đã làm hết mình”

Theo ông Doi, bởi “án tích” của HTX kiểu cũ vẫn còn khiến người dân bất mãn khi nhắc đến nên công tác vận động họ đồng ý tham gia vào HTX kiểu mới (Luật HTX năm 2012) là vô cùng khó khăn. “Chúng tôi tích cực phối hợp với cấp trên, đồng thời cả hệ thống chính trị cấp xã vào cuộc mới vận động được hết thảy 142 hộ, với diện tích 51ha đồng ý tham gia trồng xoài cát chu theo yêu cầu của phía Công ty TNHH Chế biến nông sản Thuận Phong” - ông Doi cho biết.

Xã Thạnh Hải có đến gần 300ha đất nông nghiệp, địa phương này cũng như xã lân cận là Thạnh Phong đang có phong trào trồng xoài rất mạnh mẽ. Điều này được đánh giá là một thời điểm rất tốt để các doanh nghiệp tích cực tham gia xây dựng vùng nguyên liệu xoài cho mình. Bởi, nếu chờ thêm thời gian lâu hơn thì các diện tích đất trống để trồng xoài theo yêu cầu của doanh nghiệp nhiều khả năng sẽ không còn. 

Thu hoạch xoài cát. Ảnh: H. Vũ

Bà Nguyễn Thị Kim Phương - Giám đốc HTX xoài cát chu Thạnh Hải cho biết, trong Đại hội cổ đông lần thứ nhất (tháng 4-2016), có 52 thành viên tham dự, tổng diện tích của các thành viên là 27,66ha. Tuy nhiên, đến nay HTX đã vận động thêm được 6 hộ, với 3,6ha cam kết tham gia HTX.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, phần lớn người nông dân đã không đồng tình từ đầu với đặc thù sinh trưởng và phát triển của cây xoài cát chu. Nhưng, phần đông trong số họ cũng cho biết rất ngán ngại điệp khúc “trúng mùa, rớt giá” như thời gian trước nên chọn thế “nước đôi” để chờ thành quả ban đầu của cây xoài này rồi mới quyết định. Sở dĩ người nông dân không đặt niềm tin vào xoài cát chu bởi loại xoài này chỉ cho trái và thu hoạch đúng vụ duy nhất trong năm (trong khi xoài tứ quý đến 3 vụ). “Tôi cũng có theo lãnh đạo xã qua tham khảo xoài cát chu bên tỉnh Đồng Tháp, thấy trái xoài chỉ khoảng 400g mà thôi (xoài tứ quý thường hơn 1kg). Nhưng mỗi năm chỉ thu hoạch đúng 1 vụ thì cũng hơi khó khăn cho chi phí trang trải cuộc sống của nông dân nơi này lắm! Tuy nhiên, nghe vận động là bao tiêu sản phẩm giá thấp nhất cũng 12 ngàn đồng/kg nên thấy cũng yên tâm và tham gia, có điều hơn 2 tháng nay cũng có nghe ai nói năng gì tới vụ xoài cát chu nữa đâu. Chờ mãi nên tôi đã đặt một ít xoài tứ quý rồi” - một nông dân ở xã Thạnh Hải phân trần.

Phải cách bờ biển trên 1,5km - dân cồn “bó tay”

Ngày 29-8-2016, bà Nguyễn Thị Hoa - Phó chủ tịch UBND xã Thạnh Hải cho biết, phía HTX sở dĩ có tình trạng khó khăn trong hoạt động như hiện nay vì phía Công ty Thuận Phong sau đó đã đưa ra nhiều yêu cầu mà phía nông dân trong HTX không thể làm theo nổi. “Ngày đại hội cổ đông cũng có phía Công ty Thuận Phong dự và họ chỉ yêu cầu vị trí vườn xoài cách bờ biển 500m. Nhưng đến tháng 6-2016, phía Công ty Thuận Phong lại yêu cầu cách bờ biển từ 1,5 - 2km, trong khi HTX chủ yếu là đất cồn gần biển nên không đáp ứng yêu cầu này. Ngoài ra, họ còn yêu cầu giải pháp cho nước tưới mùa khô. Hơn nữa, khi chúng tôi giới thiệu một số diện tích đất gần trục huyện lộ 92 thì phía Công ty Thuận Phong lại nói vườn xoài gần lộ không bền vững, bởi họ cho rằng việc di dời, xây nhà cửa là bất cứ lúc nào. Và phía xã chỉ biết làm theo yêu cầu thí điểm 3 chỗ. Tuy nhiên, từ giữa tháng 6-2016 đến nay, phía Công ty Thuận Phong chưa xuống để bàn chính thức việc này và họ chỉ chủ yếu liên hệ qua điện thoại nên phía chúng tôi, Ban giám đốc HTX không lời lẽ nào để vận động người nông dân nữa. Gần đây, HTX đã chuyển lên công ty một công văn yêu cầu nữa…” - bà Hoa cho biết.

Cùng ngày này, ông Trương Thanh Hải - Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thạnh Phú cho biết thêm, khi ông đi khảo sát cùng đoàn của Công ty Thuận Phong, phía công ty nghe người dân trình bày về điều kiện nguồn nước tưới trong mùa khô xong và bảo không ổn. “Tôi hỏi các anh thấy người dân trồng màu không - họ bảo có. Và tôi bảo cây xoài có biên độ mặn cao hơn cây màu mà các anh bảo không trồng được là thiếu thuyết phục” - ông Hải nói.

Cũng trong ngày 29-8-2016, chúng tôi trao đổi với một chuyên gia tư vấn kỹ thuật của Công ty Thuận Phong, ông này bảo, sở dĩ sau đó công ty yêu cầu vườn xoài phải cách bờ biển từ 1,5km là vì đoàn chuyên gia của công ty đi khảo sát thực tế thì đã có hơn 5 người đặt vấn đề về nguồn nước, sức gió ngoài biển thổi vào gây cháy lá. “Gió chướng từ biển thổi vào mạnh nhất vào những tháng cuối năm, nhưng đặc thù của cây xoài (trừ xoài tứ quý) ra hoa, cho trái đúng vào tháng đó nên sẽ ảnh hưởng rất nghiêm trọng. Còn nếu dùng hàng cây chắn gió thì cũng mất mấy năm nó mới đủ lớn để che chắn, trong khi cây xoài chỉ 3 năm thì cho trái. Tôi từng khuyên người dân ở đây nên chuyển sang loại hình HTX nông nghiệp trồng cây khác. Tuy nhiên, nếu phía HTX có chuẩn bị sẵn các thửa đất sạch sẵn sàng thì chúng tôi sẽ xem xét trồng thí điểm như đã gợi ý. Nhưng cái khó khác là đất đai trong HTX rời rạc lắm… rất khó” - vị này nói.