Ngành công nghiệp với ứng phó xâm nhập mặn

Cần chủ động ứng phó

Toàn tỉnh hiện có 406 doanh nghiệp sản xuất công nghiệp, hơn 14.000 cơ sở, 18 làng nghề, 10 hợp tác xã hoạt động trên lĩnh vực CN-TTCN. Trong đó, có 250 doanh nghiệp, cơ sở chế biến thủy sản; hơn 1.600 doanh nghiệp, cơ sở chế biến các sản phẩm từ dừa; 55 cơ sở chế biến bánh kẹo và trái cây. Hiện nay, 100% cơ sở, làng nghề, doanh nghiệp đều cần nước ngọt để phục vụ chế biến, sản xuất. Nếu sử dụng nước nhiễm mặn trong quá trình chế biến thực phẩm thì ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm, không đạt chỉ tiêu về cảm quan cũng như chỉ tiêu chất lượng. Cụ thể như trong chế biến các sản phẩm nước dừa đóng lon, sữa dừa nếu sử dụng nước nhiễm mặn thì không đạt chỉ tiêu về chất lượng. Các sản phẩm bún, bánh canh nếu dùng nước nhiễm mặn trên 5‰ trong chế biến thì sản phẩm nhanh bị ôi thiu. Nước ép trái cây, thạch dừa… nếu không có nước ngọt thì không sản xuất được.

Ông Nguyễn Văn Đông Phương - Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp cho rằng, nước mặn dễ gây hư hỏng thiết bị sản xuất. Các cơ sở, doanh nghiệp sản xuất kẹo dừa, kẹo chuối, chế biến tinh bột, cơm dừa nạo sấy, nấu nha, nước trái cây, sữa dừa, nước dừa đóng lon, chế biến thủy sản, chế biến thức ăn gia súc… đều có sử dụng nồi hơi phục vụ sản xuất. Khi sử dụng nước nhiễm mặn sẽ diễn ra quá trình ăn mòn nồi hơi (do phản ứng tạo ra axit HCl) nhanh hơn trong môi trường có nhiệt độ và độ ẩm cao. Theo phản ánh của một số cơ sở, mùa hạn mặn vừa qua đã dẫn đến hiện tượng nồi hơi bị ăn mòn và gây thủng. Ngoài ra, nước nhiễm mặn còn ảnh hưởng đến các thiết bị sản xuất khác như: giàn ngưng hệ thống lạnh, các bồn chứa nước bằng inox bị hoen gỉ và không đảm bảo an toàn thực phẩm.

Để có đủ nước ngọt phục vụ sản xuất, các doanh nghiệp sản xuất thực phẩm phải chi từ  60 - 70 ngàn đồng để có 1m3 nước ngọt chưa qua xử lý, dẫn đến chi phí sản xuất tăng. Tại các buổi họp với Sở Công Thương, bà Huỳnh Thị Cẩm Châu - Phó giám đốc Công ty TNHH Chế biến Dừa Lương Quới (Khu công nghiệp An Hiệp, xã An Hiệp, huyện Châu Thành) cho biết, vào cao điểm hạn mặn, doanh nghiệp phải tốn thêm hàng chục triệu đồng mỗi ngày để thuê xe vận chuyển nước ngọt về nhà máy phục vụ sản xuất.

Trước khó khăn đặt ra, một số doanh nghiệp đã chủ động đầu tư công nghệ lọc nước R.O, xử lý nước nhiễm mặn, với kinh phí từ 200 - 400 triệu đồng/hệ thống. Bà Trương Thị Cẩm Hồng - Giám đốc Công ty TNHH Chế biến sản phẩm dừa Cửu Long cho biết, công ty đã đầu tư hệ thống xử lý nước mặn thành nước ngọt phục vụ sản xuất với kinh phí trên 300 triệu đồng. Với giải pháp này, công ty cơ bản chủ động được nguồn nước ngọt, đáp ứng nhu cầu sản xuất nhưng phải tốn chi phí xử lý khoảng 24.000 đồng/m3  nước.

Thực hiện Hỗ trợ doanh nghiệp

Trên địa bàn tỉnh, số cơ sở, doanh nghiệp đầu tư công nghệ xử lý nước nhiễm mặn chưa nhiều. Đồng hành cùng cơ sở, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trong điều kiện biến đổi khí hậu, Sở Công Thương đã thực hiện dự án “Nâng cao năng lực ứng phó xâm nhập mặn ngành công nghiệp chế biến nông sản, thủy sản thực phẩm tỉnh Bến Tre”. Dự án nhằm góp phần nâng cao nhận thức của các doanh nghiệp chế biến nông sản, thủy sản thực phẩm về tác động của xâm nhập mặn đến hoạt động sản xuất công nghiệp. Đồng thời, thông qua dự án, Sở Công Thương hướng dẫn doanh nghiệp các giải pháp hiệu quả, nhằm thích ứng với hạn hán, xâm nhập mặn diễn ra càng gay gắt.

Theo ông Trương Minh Nhựt - Giám đốc Sở Công Thương, Chủ nhiệm dự án, dự án tập huấn nâng cao nhận thức cho 200 doanh nghiệp chế biến nông sản, thủy sản thực phẩm; xây dựng 1 mô hình trình diễn doanh nghiệp xử lý nước nhiễm mặn phục vụ sản xuất. Sở cũng đã phổ biến các mô hình xử lý, tiết kiệm nước, tái sử dụng nước, vận hành lò hơi trong môi trường nước nhiễm mặn… để thêm nhiều cơ sở, doanh nghiệp học tập, áp dụng trong hoạt động sản xuất, chế biến sản phẩm. Qua đó, có 50% các doanh nghiệp công nghiệp trên địa bàn tỉnh có kiến thức trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu và tình trạng xâm nhập mặn hiện nay.