Nhận diện bán hàng đa cấp bất chính

Theo ông Đỗ Văn Nguyện tổng hợp, hoạt động BHĐC có nhiều cái không như: không cửa hàng, cửa hiệu, kho hàng thậm chí không đăng ký hoạt động kinh doanh; không đăng ký hợp đồng mẫu, hợp đồng mua bán, hóa đơn ghi chép tùy tiện, không giao hàng hóa theo hình thức mua bán thông thường mà người tham gia phải ứng tiền trước “thế chân” để được tham gia hệ thống; hàng hóa không phù hợp, không được quyền đổi trả lại; sản phẩm không có thông tin đầy đủ đúng theo quy định ghi nhãn hàng hóa, dịch vụ; không niêm yết giá bán theo quy định mà giá bán theo điểm tích lũy của từng thành viên trong hệ thống mua hàng…

Ông Võ Hồng Sơn - Trưởng Văn phòng đại diện Cục Quản lý cạnh tranh tại TP. Hồ Chí Minh nêu một số dấu hiệu nhận biết như: đơn vị BHĐC chủ yếu tập trung vào tuyển dụng, không chú trọng bán hàng, tiêu thụ sản phẩm. Khi tuyển dụng, doanh nghiệp (DN) bằng nhiều cách khác nhau để vận động người tham gia mua hàng hoặc đóng tiền. DN hứa hẹn những khoản lợi nhuận hấp dẫn, giới thiệu những gương bán hàng thành đạt, với thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi tháng. DN không mua lại hàng hóa nếu không phù hợp…

Cục Quản lý cạnh tranh cũng cảnh báo NTD trước các biến tướng trong hoạt động BHĐC. Khi có dự định ký hợp đồng tham gia BHĐC thì cần tìm hiểu kỹ DN như: tình trạng đăng ký, uy tín của DN, cách thức hoạt động, chính sách trả lương, các sản phẩm kinh doanh theo phương thức đa cấp… Người muốn tham gia BHĐC phải nắm rõ quy định của pháp luật về quản lý hoạt động BHĐC để biết và bảo vệ quyền lợi chính đáng mà mình được hưởng. Nếu tham gia hoạt động BHĐC của DN đã được cấp giấy chứng nhận hoạt động BHĐC thì phải ký hợp đồng đúng mẫu hợp đồng công ty đã đăng ký với Cục Quản lý cạnh tranh.

Đặc biệt, người tham gia phải rất cảnh giác trước các thông tin được đưa ra liên quan đến hàng hóa như: công dụng của sản phẩm, lợi ích khi tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp. Sản phẩm cần phải phù hợp với nhu cầu sử dụng của nhà phân phối cũng như NTD. Nhà phân phối có quyền yêu cầu DN mua lại lượng sản phẩm chưa sử dụng trong thời gian 30 ngày kể từ ngày nhận hàng. DN BHĐC có nghĩa vụ mua lại các sản phẩm này với mức giá không thấp hơn 90% giá đã bán cho nhà phân phối.

Trong trường hợp quyền và lợi ích của người tham gia bị xâm hại, đề nghị liên hệ với cơ quan quản lý (Cục Quản lý cạnh tranh, Sở Công Thương), hoặc nhận thấy DN có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì nên liên hệ với các cơ quan công an tại địa phương để được hỗ trợ.