Những cơ hội và thách thức cho khởi nghiệp

Theo ông Sebastian Eckardt - chuyên gia kinh tế Trường Ngân hàng thế giới tại Việt Nam: “Môi trường kinh tế toàn cầu đang phục hồi mạnh mẽ hơn, tăng trưởng toàn cầu đang mạnh lên. Tại Việt Nam, tăng trưởng cao kết hợp với lạm phát thấp; cán cân kinh tế đối ngoại, tỷ giá ổn định” (nguồn: Hội thảo khoa học “Kinh tế Việt Nam: động lực tăng trưởng và giải pháp thúc đẩy” do Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam tổ chức tại Hà Nội ngày 15-11-2017).

Theo Ngân hàng Thế giới (WB) công bố ngày 31-10-2017, xếp hạng môi trường kinh doanh của Việt Nam năm 2017 có sự cải thiện vượt bậc, lên vị trí 68/190 quốc gia, tăng 14 bậc so với năm 2016. Đây là mức tăng bậc nhiều nhất trong thập niên qua. Về năng lực cạnh tranh quốc gia, Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) xếp hạng Việt Nam tăng 0,1 điểm và 5 bậc (từ vị trí 60/138 lên vị trí  55/137) (GCI).

Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) tháng 5-2017 đã công bố báo cáo chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2017 (GII 2017), Việt Nam đã tăng hạng lên vị trí 47/127 nước và nền kinh tế (tăng 12 bậc), xu thế khởi nghiệp - đổi mới, sáng tạo; nông nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam đang lan tỏa mạnh mẽ. Đầu tư nước ngoài vào Việt Nam (FDI) tăng mạnh: năm 2016 giải ngân FDI đạt 15,8 tỷ USD (tăng 9% so với năm 2015) mức cao nhất trong 5 năm trở lại đây.

Năm 2017, Việt Nam đã tổ chức thành công hội nghị cấp cao diễn đàn hợp tác kinh tế Châu Á Thái Bình Dương (APEC 2017) với chủ đề: “Tạo động lực mới, cùng vun đắp tương lai chung”; đỉnh cao là tuần lễ hội nghị cấp cao tại Đà Nẵng từ 6 đến 11-11-2017 đã thành công rực rỡ, toàn diện; nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, đẩy mạnh quan hệ giữa Việt Nam với các đối tác song phương, đồng thời là cơ hội tốt để các doanh nghiệp Việt Nam tìm kiếm đối tác kinh doanh.

APEC 2017 khuyến khích và thúc đẩy hàng ngàn các doanh nghiệp, tập đoàn hàng đầu nước ngoài đến Việt Nam trao đổi cơ hội hợp tác đầu tư. Có thể nói chưa bao giờ cơ hội lại mở ra rất lớn cho doanh nghiệp Việt Nam như hiện nay.

Tại Hội nghị thượng đỉnh kinh doanh Việt Nam, APEC 2017 tại Đà Nẵng khoảng trên 10 lãnh tụ phát biểu tại hội nghị như Thủ tướng Úc, Tổng thống Peru, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Đảng cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình… các CEO hàng đầu thế giới của Facebook, Walmart, Fedex, Vietjet Air Nguyễn Thị Phương Thảo… đã chia sẻ tầm nhìn về thế giới phát triển trong 5 năm và nhiều năm tới có nhiều ý kiến khác nhau nhưng cùng có điểm chung quan trọng nhất là: cần hợp tác - kết nối kinh doanh trong thế giới ngày càng hội nhập; cần đổi mới, sáng tạo mạnh mẽ mới bắt kịp trong thời kỳ cách mạng 4.0.

Nắm bắt thời cơ

Theo tôi, có thể đúc kết bước chuẩn bị quan trọng nhất để có thể khởi nghiệp thành công phải xây dựng cho được đề án kinh doanh khả thi, tức là phải có ý tưởng kinh doanh khả thi. Muốn xây dựng được đề án kinh doanh khả thi cần chú trọng 2 yếu tố quan trọng nhất: khởi nghiệp đổi mới - sáng tạo và chữ “thời” trong kinh doanh.

Khởi nghiệp đổi mới - sáng tạo có nghĩa là ngành nghề kinh doanh có áp dụng công nghệ mới? Hoặc có sự khác biệt đối với các doanh nghiệp cùng ngành; có gì mới? Có gì đặc biệt hơn, hay hơn các doanh nghiệp cùng ngành. Ví dụ: cùng kinh doanh bất động sản nhưng có gì khác biệt? Cùng kinh doanh ngành ăn uống nhưng có gì đặc biệt nổi bật… Hoặc kinh doanh taxi nhưng có sử dụng công nghệ như Uber, Grab…

Yếu tố chữ “thời” trong kinh doanh cần nhất là công tác nghiên cứu thị trường, xem nhu cầu thực của ngành mình kinh doanh.

Trường hợp sản xuất ra sản phẩm không có nhu cầu, hoặc nhu cầu thì ít trong khi các công ty đã cung ứng thừa, có nghĩa là ngành kinh doanh này hết “thời”; nếu chúng ta đầu tư khởi nghiệp kinh doanh ngành “hết thời” sẽ liên tục gặp khó khăn; khó nhất là doanh thu bán hàng và lợi nhuận. Từ đó, khả năng thành công sẽ ở mức độ rất thấp, vất vả liên tục.

Vậy thì ngành gì hiện nay là ngành “thời”? Có thể nói ngay, chữ “thời” trong kinh doanh du lịch và khách sạn; chữ “thời” trong kinh doanh ngành thảo dược xanh; chữ “thời” trong kinh doanh ngành dược… Khi mà cuộc sống đỡ vất vả và khá lên, con người đặc biệt quan tâm đến sức khỏe và sắc đẹp. Đó là ngành nhu cầu ngày càng tăng.

Khi bạn kinh doanh ngành “thời” thì mọi việc sẽ trở nên dễ dàng, thuận lợi; từ việc huy động vốn đến tiếp thị bán hàng… và giá cả liên tục tăng do nhu cầu ngày càng lớn trong khi các công ty cung cấp không đủ hàng cho nhu cầu.