Những giải pháp khả thi cho chương trình nông thôn mới

Đến nay, hệ thống tổ chức xây dựng NTM ở tất cả các cấp đã hoàn thiện, hoạt động ngày càng mang tính chuyên nghiệp. Hệ thống văn bản hướng dẫn và các cơ chế, chính sách để thực hiện Chương trình đã cơ bản đầy đủ. Nhận thức, ý thức của cán bộ, đảng viên và người dân về xây dựng NTM ngày càng được nâng cao. Hạ tầng kinh tế - xã hội được cải thiện một bước, sản xuất có hướng phát triển mới cả về tính chất, quy mô theo hướng hàng hóa gắn sản xuất với chế biến và thị trường. Về công tác tuyên truyền, Ban Chỉ đạo xây dựng NTM đã phối hợp với các cơ quan thông tấn trong và ngoài tỉnh tổ chức tuyên truyền về xây dựng NTM thông qua nhiều chuyên mục, chuyên trang. Về công tác quy hoạch và xây dựng Đề án xã đã có quyết định phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch theo Thông tư số 13, được 124/124 xã, đạt 100%; Quyết định phê duyệt Đồ án quy hoạch chung 77/124 xã đạt 62% (25 xã điểm đã phê duyệt xong); Quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết khu trung tâm xã 38/124 xã đạt 30,6 % (trong đó có 20 xã điểm đã phê duyệt). Trong năm 2012, nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM phân bổ 6,3 tỷ đồng cho 90 xã của 8 huyện để tiếp tục hoàn thành công tác quy hoạch chi tiết trung tâm xã.

Xác định rõ công tác xây dựng cơ sở hạ tầng là khâu đột phá, quan trọng trong xây dựng NTM, nên các ngành, các cấp đã quan tâm chỉ đạo, tập trung lồng ghép các nguồn vốn để xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn và phong trào này đã được cán bộ và nhân dân đồng tình hưởng ứng, nhiều gia đình tự nguyện hiến đất, góp công, góp của, chặt cây, dỡ tường rào mở rộng mặt đường theo quy hoạch và đề án được duyệt. Trong năm 2012, toàn tỉnh đã làm mới là 246,75km đuờng, kinh phí đầu tư khoảng 219,565 tỷ đồng. Trong đó có: 38,724km đường trục xã và liên xã; 75,639km đường từ xã đến ấp, liên ấp; 106,893km đường từ ấp đến xóm, liên xóm; 2,8km đường trục giao thông nội đồng...Trên các lĩnh vực kinh tế địa phương đang thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, chủ yếu tập trung cho 25 xã đạt chuẩn xã NTM giai đoạn 2013 - 2015. Qua đó, đã triển khai thực hiện được 15 mô hình phát triển sản xuất từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia năm 2012, với tổng kinh phí 1,961 tỷ đồng tại 15 xã điểm. Các mô hình này đang được người dân đầu tư phát triển nhân rộng tại các địa phương theo hướng liên kết với các đại lý, doanh nghiệp để sản phẩm đầu ra tiêu thụ được thuận lợi. Trong năm 2012, chương trình đã tổ chức 65 lớp tập huấn cho 3.852 học viên.

Công tác giáo dục đào tạo ở khu vực nông thôn được quan tâm triển khai, đã có những đóng góp quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội nông thôn. Tỉnh đã cho chủ trương nhà thầu ứng vốn trước để xây dựng đạt chuẩn các trạm y tế của 25 xã điểm, nhằm nâng cao chất lượng khám, điều trị bệnh ở tuyến cơ sở. Công tác bảo vệ môi trường được quan tâm, nhất là đối với các xã điểm. Nguồn lực triển khai Chương trình, trong năm 2012 là 693,31 tỷ đồng. Trong đó, vốn Trung ương, tỉnh 160,21 tỷ đồng, ngân sách huyện 99,807 tỷ đồng, ngân sách xã 18,116 tỷ đồng, vốn lồng ghép từ các chương trình dự án 121,925 tỷ đồng, vốn tín dụng 46,203 tỷ đồng, vốn doanh nghiệp 56,745 tỷ đồng, vốn của dân 148,92 tỷ đồng, huy động từ các tổ chức, cá nhân, con em xa quê 7,149 tỷ đồng, vốn khác 34,229 tỷ đồng.

Đánh giá việc thực hiện các tiêu chí, đối với 5 xã điểm hoàn thành năm 2013, còn 6 - 11 tiêu chí chưa đạt, phổ biến là các tiêu chí khó cần phải đầu tư nhiều kinh phí. Cụ thể như giao thông nông thôn trong 5 xã thì đường liên xã cần đầu tư nâng cấp và mở rộng là 25,825km; đường từ xã đến ấp, liên ấp còn lại 33,28km; đường từ ấp đến khu dân cư còn lại 18,825km; đường trục giao thông nội đồng cần phải thực hiện để đạt chuẩn là 1,9km. 5 xã chưa có nhà văn hóa, khu thể thao xã đạt chuẩn theo quy định; đa số các xã có đất để xây dựng nhưng chưa có kinh phí để xây dựng tụ điểm sinh hoạt ấp. Cơ sở vật chất khác như: công trình trụ sở UBND xã, công trình trường học các cấp, trạm y tế, thu nhập, tỷ lệ lao động, hình thức tổ chức sản xuất, môi trường còn nhiều tiêu chí chưa đạt. Đối với 20 xã điểm còn lại thì có 9 xã đề ra kế hoạch đạt chuẩn năm 2014, nổi bật là các xã: Nhơn Thạnh đạt 11/19 tiêu chí, Sơn Đông đạt 9/19 tiêu chí, Lương Quới đạt 9/19 tiêu chí và Định Thủy đạt 9/19 tiêu chí. Có 11 xã đề ra kế hoạch đạt chuẩn NTM năm 2015, nổi bật là: Phú Thuận đạt 9/19 tiêu chí; Long Hòa đạt 8/19 tiêu chí; Tân Thành Bình đạt 7/19 tiêu chí; Đại Điền đạt 7/19 tiêu chí; Cẩm Sơn đạt 7/19 tiêu chí; Phú Long đạt 7/19 tiêu chí.

Theo ông Cao Minh Đức - Phó Ban chuyên trách Ban Chỉ đạo xây dựng NTM, các công việc cần thực hiện trong năm 2013 là: Tiếp tục thực hiện công tác tuyên truyền về xây dựng NTM gắn với cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư. Chỉ đạo ngành chức năng và các địa phương tập trung nhiều hơn nữa cho công tác tuyên truyền về xây dựng NTM đến từng ấp, tổ nhân dân tự quản, từng hộ gia đình. Xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt và mang tính tổng hợp, toàn diện của cả hệ thống chính trị. Tăng cường công tác đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức cho cán bộ thực hiện công tác xây dựng NTM các cấp, xây dựng hoàn chỉnh tài liệu hướng dẫn đánh giá mức độ đạt 19 tiêu chí để phổ biến cho các địa phương thực hiện. Thực hiện công tác phúc tra 19 tiêu chí tại 25 xã điểm nhằm đánh giá đúng thực trạng về mức độ đạt từng tiêu chí của mỗi xã là cơ sở cho xã thực hiện việc điều chỉnh đề án, xây dựng báo cáo và phân kỳ kế hoạch triển khai thực hiện đảm bảo được tính thống nhất và hiệu quả. Ưu tiên bố trí vốn ngân sách đầu tư nâng cấp hạ tầng kinh tế - xã hội ở 25 xã điểm, trước mắt ưu tiên nguồn lực hỗ trợ 5 xã điểm phấn đấu đạt cơ bản các tiêu chí năm 2013. Chỉ đạo sử dụng có hiệu quả nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương, vốn Chương trình mục tiêu quốc gia và các nguồn vốn lồng ghép khác. Cần khẳng định huy động nguồn lực trong dân, trong cộng đồng là quyết định; huy động các nguồn lực từ các doanh nghiệp là quan trọng; ngân sách Nhà nước là cần thiết. Chỉ đạo các địa phương tập trung phối hợp với các đơn vị tư vấn để thực hiện hoàn thành công tác quy hoạch. Đối với quy hoạch 25 xã điểm đã thực hiện xong, tiến hành quản lý theo quy hoạch đã được phê duyệt, triển khai xây dựng các công trình công cộng sắp xếp lại các khu dân cư, bố trí sản xuất. Tập trung đầu tư phát triển và nhân rộng các mô hình sản xuất có hiệu quả, góp phần nâng cao đời sống nhân dân, đảm bảo an sinh xã hội trong xây dựng NTM, thông qua các công việc như: đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, tập huấn chuyển giao kỹ thuật cho người dân, hỗ trợ vốn phát triển và nhân rộng mô hình sản xuất. Triển khai thực hiện tốt các dự án, quy hoạch ngành nhằm thúc đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo đúng định hướng, trong đó chú trọng phát triển các loại hình sản xuất phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng và nguồn lực tại các địa phương. Vận động  doanh nghiệp đầu tư hệ thống cấp nước sinh hoạt, trồng cây xanh; đầu tư mô hình biogas xử lý chất thải trong chăn nuôi theo hướng tập trung.