Ơi, nước mắm rươi!

Nước mắm rươi là loại nước chắm đặc trưng, đặc sản của miền biển, hương vị không lẫn với bất kỳ loại nước mắm nào khác. Cho đến bây giờ, chưa ai xác định được ông bà ta biết ủ rươi thành nước mắm khi nào. Chỉ biết vào mùa gió chướng thổi càng mạnh, khí trời chuyển lạnh, rươi quần tụ bên bờ biển, ngư dân vớt mang về ủ làm nước mắm.

Con rươi giông giống như loài trùn chỉ, có màu hồng nhạt, người chưa từng biết, nhìn thấy sợ. Tuy nhiên, dùng nó làm nước mắm, ăn không chê vào đâu được. Người sành ăn nước mắm rươi ắt sẽ phân biệt nó khác với nước mắm Phan Thiết, Phú Quốc, hay các loại nước mắm mang nhãn hiệu chữ Tây, chữ Tàu bày bán nhan nhãn khắp nơi. Dụng cụ vớt rươi thật đơn sơ. Chỉ là chiếc xuồng con, hoặc lội bộ, chiếc vợt bằng lưới mùng và cái thùng, cái xoong để đựng là được. Có những năm trúng rươi, bà con vùng biển Bình Đại, Ba Tri, Thạnh Phú quên cả việc ăn Tết. Ba bốn giờ sáng, hàng mấy trăm người đi vớt rươi về làm nuớc mắm, cho dù trời lạnh nhưng trên gương mặt mọi người đều hớn hở. Vì ngoài việc đi tìm bắt rươi, dân miệt biển xem đây như ngày hội mà không phải năm nào cũng có. Sở dĩ phải đi bắt sớm như vậy vì khi có ánh nắng là rươi tìm nơi lẩn trốn.