Phát huy và nâng chất lượng các tiêu chí xã nông thôn mới

Văn phòng Điều phối chương trình xây dựng NTM tỉnh cho biết, sau khi đạt chuẩn NTM, ban chỉ đạo xây dựng NTM các xã đều có triển khai kế hoạch nâng chất 19 tiêu chí và có lộ trình rõ ràng để 5 năm sau được tái chứng nhận NTM ở mức cao hơn. Tuy nhiên, Văn phòng Điều phối chương trình xây dựng NTM cũng thẳng thắn nhìn nhận, ban chỉ đạo các xã hoạt động không thường xuyên, công tác chỉ đạo, điều hành, quản lý đôi lúc chưa đáp ứng yêu cầu cho việc nâng chất 19 tiêu chí NTM. Công tác tuyên truyền có phần giảm sút. Người dân có biểu hiện thờ ơ, thiếu quan tâm trong thực hiện các phần việc của mình. Thu nhập bình quân đầu người có tăng nhưng chưa đảm bảo theo lộ trình. Tỷ lệ hộ nghèo chưa đáp ứng theo chuẩn mới. Cảnh quan môi trường tuy có quan tâm nhưng không thực hiện thường xuyên, tình trạng rác thải và tái sử dụng cầu tiêu trên ao cá vẫn chưa được giải quyết. Một số nơi chưa phát huy công năng của các thiết chế văn hóa đã được xây dựng. Hầu hết địa phương đều chưa xây dựng kế hoạch cụ thể cho hoạt động của trung tâm văn hóa - thể thao xã, ấp. Phát triển sản xuất còn mang tính nhỏ lẻ, manh mún, đầu ra sản phẩm không ổn định, giá cả bấp bênh. Kinh tế dựa vào sản xuất nông nghiệp là chủ yếu nên việc huy động đóng góp thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM ở địa phương còn hạn chế, nhất là nguồn vốn đối ứng từ ngân sách xã và huy động nhân dân đóng góp; việc huy động và lồng ghép các chương trình, dự án vào thực hiện NTM mang lại hiệu quả chưa cao; tình hình an ninh trật tự trên địa bàn các xã thật sự chưa ổn định, tệ nạn xã hội có xu hướng gia tăng và diễn biến phức tạp.

Ông Nguyễn Văn Quới - Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh chỉ ra nhiều việc bất cập, như: tình trạng lấn mốc lộ giới tại các đường cấp độ A; cảnh quan môi trường chưa được quan tâm như trước đây, đặc biệt vấn đề môi trường tại các chợ nông thôn… “Tôi cho rằng, các xã cần định hướng lại và bằng những chương trình, lộ trình thực hiện rõ ràng, trong đó, lấy tiêu chí phát triển kinh tế sản xuất (tiêu chí số 13) làm trọng tâm chi phối các tiêu chí còn lại. Các tiêu chí còn nợ phải có lộ trình trả rõ ràng…” - ông Quới đề nghị.

 Bà Nguyễn Thị Bé Mười - Trưởng Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh cho hay, các tiêu chí trong lĩnh vực y tế, giáo dục, giảm nghèo… chưa thể hiện sự phấn khởi so với thời điểm được công nhận. Các xã cũng thừa nhận, họ gặp không ít khó khăn trong việc nâng chất các tiêu chí.

Về giải pháp bền vững, đoàn giám sát đề nghị Ban chỉ đạo xây dựng NTM có giải pháp ngăn chặn tình trạng các địa phương tập trung quá nhiều vào xây dựng xã điểm và bỏ quên các xã đã được công nhận rồi. Đặc biệt, cần sớm thực hiện những giải pháp mang tính lâu dài trong lĩnh vực nông nghiệp trước tình trạng giá cả nông sản quá thấp và hỗ trợ dân ứng phó có hiệu quả trước tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng khó lường…

Bà Đỗ Thị Thu Thảo đề nghị Ban chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh cần sớm khắc phục những hạn chế đã được đề cập, gây bức xúc đối với cử tri. Đặc biệt, vấn đề tồn đọng nợ xây dựng cơ bản tại nhiều xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM hiện nay. “Diễn ra thực trạng như trên là chúng ta tự tạo cho mình sự khó khăn khi việc vận động nhân dân tham gia xây dựng NTM trong thời gian tiếp theo tại các xã chưa đạt. Tôi đề nghị Ban chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh sớm có giải pháp khắc phục triệt để” - bà Thảo nói.

Tại buổi làm việc, đại diện các sở, ban, ngành tỉnh giải trình về một số khó khăn khách quan dẫn đến tình trạng trên. Trong đó, nguyên nhân lớn nhất là tình trạng giá cả nông sản bị xuống thấp trong thời gian qua, hơn nữa, do ảnh hưởng thiên tai xâm nhập mặn, biến đổi khí hậu khiến cho việc sản xuất nông nghiệp gặp rất nhiều khó khăn. Ngoài ra, do nguồn lực đầu tư từ Nhà nước còn hạn chế, tính chủ động của người dân chưa cao…

Thay mặt Ban chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh, ông Bùi Văn Lâm ghi nhận ý kiến của đoàn giám sát và khẳng định phối hợp với các sở, ngành liên quan, chính quyền các địa phương khắc phục triệt để thực trạng trên và quyết liệt hơn trong chỉ đạo triển khai xây dựng NTM theo kế hoạch của tỉnh.