Quốc hội thảo luận về dự án Luật Phòng chống ma túy (sửa đổi)

Toàn cảnh phiên họp thảo luận về Dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi).

Dự án Luật Phòng, chống ma túy do Chính phủ trình, gồm 8 chương, 69 điều, quy định về phòng ngừa, ngăn chặn, đấu tranh chống tội phạm và tệ nạn ma túy; kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy; quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy; cai nghiện ma túy; trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức trong phòng, chống ma túy; quản lý nhà nước và hợp tác quốc tế về phòng, chống ma túy.

Thảo luận về Dự án luật, đa số đại biểu đồng tình với sự cần thiết sửa đổi Luật, bởi số người sử dụng trái phép chất ma túy trong thời gian qua ngày càng gia tăng, đặc biệt là sử dụng ma túy tổng hợp, hình thức sử dụng phong phú, đa dạng từ hút, hít, tiêm chích sang uống, ngậm (ma túy tổng hợp, thuốc hướng thần)... Nhiều quy định hiện hành đã không phù hợp như công tác lập hồ sơ đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc gặp khó khăn, người nghiện ở ngoài xã hội nhiều, tác động rất lớn đến tình hình trật tự, an toàn, xã hội; đội ngũ cán bộ làm công tác cai nghiện tại gia đình, cộng đồng chủ yếu là kiêm nhiệm, chưa được đào tạo chuyên sâu, hiệu quả không cao; công tác quản lý sau cai tại nơi cư trú và tại cơ sở quản lý sau cai không còn phù hợp… Bên cạnh đó, Luật Phòng, chống ma túy năm 2000, sửa đổi bổ sung năm 2008  có một số nội dung chưa bảo đảm sự thống nhất đồng bộ trong hệ thống pháp luật.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình, cho rằng, việc xây dựng Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) là yêu cầu cấp thiết, khách quan để thể chế hóa quan điểm của Đảng, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về công tác phòng, chống ma túy, đồng thời bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của pháp luật, đảm bảo hiệu lực, hiệu quả công tác phòng, chống ma túy trong tình hình mới.

Cân nhắc thời hạn quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên và người dưới 18 tuổi.

Góp ý vào Điều 24 về quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, nhiều đại biểu đánh giá quy định này là điểm mới, tiến bộ của Dự thảo luật. Tuy nhiên, đại biểu Trương Thị Yến Linh, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau, băn khoăn về quy định tại Khoản 2 điều 24: Thời hạn quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy là 01 năm đối với người sử dụng trái phép chất ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên; 06 tháng đối với người sử dụng trái phép chất ma túy dưới 18 tuổi, kể từ ngày xác định được hành vi sử dụng trái phép chất ma túy gần nhất của người đó. Quy định như vậy là có sự phân biệt về thời hạn quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy là người đủ 18 tuổi trở lên với người dưới 18 tuổi. Theo đó, thời hạn quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy người dưới 18 tuổi là 6 tháng, bằng nửa thời hạn so với người từ đủ 18 tuổi trở lên.

Đại biểu Trương Thị Yến Linh cho rằng, độ tuổi không nói lên người tiếp cận, sử dụng trái phép chất ma túy là mới hay đã lâu; cũng như liều lượng sử dụng nhiều hay ít. Hơn nữa, tình trạng sinh viên, học sinh sử dụng trái phép chất ma túy ngày càng tăng và phổ biến, chứng tỏ ma túy không phân biệt độ tuổi. Đại biểu đặt câu hỏi căn cứ vào đâu Ban soạn thảo lại quy định độ tuổi quản lý người sử dụng trái phép ma túy như Dự thảo Luật.

Đại biểu Trương Thị Yến Linh, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau.

Đồng tình với quan điểm của đại biểu Trương Thị Yến Linh, đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp, đề nghị Ban soạn thảo làm rõ các căn cứ, làm rõ sự khác nhau về thời hạn quản lý người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên và dưới 18 tuổi. Mặt khác, giải thích rõ hơn về công tác quản lý của ủy ban nhân dân cấp xã đối với đối tượng phát hiện dương tính với ma túy, biện pháp quản lý đối tượng, quản lý ở gia đình hay tại trụ sở cơ quan công an. Các đối tượng không nơi ở, không nơi nương tựa, sống lang thang, gia đình không thừa nhận quản lý giáo dục sẽ được quản lý như thế nào, cần quy định rõ trong luật.

Đánh giá cao ban soạn thảo đã sửa đổi khái niệm quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy tại Điều 24, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp cho rằng quy định như vậy đã được thể hiện theo hướng coi là biện pháp phòng ngừa, chứ không phải là biện pháp xử lý hành chính. Với cách nêu khái niệm này là cách tiếp cận dựa trên quyền con người, sẽ tạo ra cách nhìn nhân văn đối với người sử dụng trái phép chất ma túy. Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa nêu ý kiến, việc quy định thời gian quản lý đối với người sử dụng trái phép chất ma túy đủ 18 tuổi trở lên và người dưới 18 tuổi sẽ hạn chế quyền của người dưới 18 tuổi so với người đủ 18 tuổi trở lên.

Đề nghị giữ cơ quan chuyên trách phòng, chống ma túy như luật hiện hành.

Cho ý kiến về trách nhiệm, quyền hạn của các lực lượng chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy (Điều 12), nhiều đại biểu chưa đồng tình với quy định như trong dự thảo Luật. Theo đó, cơ quan chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy thuộc Công an nhân dân có trách nhiệm “chủ trì thực hiện các hoạt động phòng ngừa, ngăn chặn, đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy”. Đại biểu đề nghị giữ như Luật hiện hành, đó là: Cơ quan chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy thuộc Công an nhân dân có trách nhiệm “chủ trì, phối hợp với các cơ quan hữu quan thực hiện các hoạt động ngăn chặn, đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy”.

Nhiều đại biểu cho rằng, để công tác phòng, chống ma túy đạt được hiệu quả, các lực lượng chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy (thuộc Công an nhân dân, Bộ đội biên phòng, Cảnh sát biển, Hải quan), trong khu vực, địa bàn quản lý, cần được giao quyền chủ động nhưng đồng thời cần phối hợp với nhau thực hiện các biện pháp cần thiết để phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý các hoạt động bất hợp pháp liên quan đến ma túy.

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp, nêu quan điểm, chúng ta chỉ nên sửa đổi quy định trong quá trình thực hiện có vướng mắc, bất cập, nhưng trong báo cáo đánh giá thì chưa nêu rõ vướng mắc, bất cập. Hơn nữa khu vực cửa khẩu, sân bay, biên giới có các lực lượng đang cùng hoạt động, công tác phối hợp là rất cần thiết. Sự phối hợp giữa các lực lượng phòng chống ma túy chỉ tạo thêm sức mạnh, quan trọng là cần có cơ chế phối hợp như thế nào cho hiệu quả. Thực tế thời gian qua các lực lượng đã phối hợp triển khai nhiều hoạt động khảo sát, kiểm tra, ngăn chặn từ xa giúp phát hiện, bắt giữ nhiều tổ chức, đường dây mua bán, vận chuyển ma túy lớn. Vì vậy, đề nghị giữ quy định về trách nhiệm “phối hợp” như Luật hiện hành.

Đại biểu Phạm Thị Minh Hiền, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên.

Cho rằng quy định như Dự thảo Luật chưa thể hiện tính thống nhất, đồng bộ về trách nhiệm, quyền hạn của các cơ quan chuyên trách thực hiện nhiệm vụ, đại biểu Phạm Thị Minh Hiền, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên, nhấn mạnh: Tội phạm ma túy hoạt động hết sức tinh vi, nguy hiểm nhưng chỉ có cơ quan chuyên trách thuộc lực lượng công an được luật quy định chủ trì thực hiện các hoạt động phòng ngừa, ngăn chặn và đấu tranh với loại tội phạm này, trong khi các lực lượng chuyên trách còn lại (biên phòng, hải quan, cảnh sát biển) không được luật hóa quyền hạn, trách nhiệm và được tiến hành các biện pháp nghiệp vụ cụ thể. Hơn nữa, các biện pháp nghiệp vụ đều liên quan đến quyền con người, quyền công dân vì vậy, đại biểu đề nghị Luật cần giao các thẩm quyền cần thiết phục vụ công tác phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh đối với loại tội phạm ma túy, với tư cách là cơ quan chuyên trách, mà không cần có thêm điều khoản giao cho Chính phủ quy định, điều này cũng đảm bảo tính hợp Hiến, hợp pháp, có sự thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành.

Theo đó, đại biểu Phạm Thị Minh Hiền đề nghị thiết kết Điều 12, Dự thảo Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) thành 3 khoản. Trong đó khoản 1 quy định cơ quan chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy, gồm cơ quan chuyên trách thuộc lực lượng công an nhân dân, các cơ quan chuyên trách thuộc bộ đội biên phòng, cảnh sát biển, hải quan. Khoản 2 quy định về trách nhiệm, quyền hạn của các cơ quan chuyên trách trong phòng, chống ma túy. Khoản 3 quy định về phạm vi, trách nhiệm, mối quan hệ phối hợp của các cơ quan trách phòng, chống ma túy.

Bày tỏ quan điểm xây dựng luật chú trọng công tác chống tội phạm ma túy mà chưa có các giải pháp phòng ngừa, đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy, Đoàn Đai biểu Quốc hội tỉnh Bến Tre, nêu thực tế hiện nay chỉ có 20% số người nghiện có hồ sơ quản lý cai nghiện bắt buộc và tỷ lệ rất nhỏ cai nghiện tự nguyện; 24% người nghiện vi phạm pháp luật, 50% người nghiện có vấn đề về sức khỏe tâm thần và số người nghiện dưới 18 tuổi đang bị bỏ ngỏ. Đặc biệt, số lượng lớn người nghiện chưa được quản lý hồ sơ, đang là quả bom nổ chậm là nguy cơ mất an ninh trật tự trong cộng đồng. Do vậy, đại biểu đề nghị bổ sung một chương về phòng ngừa ma túy, trong đó quy định về nội dung, giải pháp, trách nhiệm và sự phối hợp của các cơ quan trong phòng ngừa đối với người chưa sử dụng, người đã sử dụng và người tái sử dụng, phòng ngừa đối với nhóm đối tượng nhạy cảm…

Cũng tại phiên thảo luận, đại biểu cho ý kiến về quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy; trách nhiệm của người sử dụng trái phép chất ma túy; chính sách của Nhà nước về cai nghiện ma túy; cơ sở cai nghiện ma túy công lập; cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng; các trường hợp áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; cai nghiện cho người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi…

Nguồn: quochoi.vn