Tập trung thảo luận các giải pháp quản lý nước

Hội thảo là hoạt động nhằm triển khai sáng kiến của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng được thông qua tại Hội nghị Cấp cao ASEM lần thứ 10, tháng 10-2014 tại Italia. Đây là hoạt động ASEM lớn nhất mà Việt Nam đăng cai năm nay và được nhiều thành viên tham gia đồng bảo trợ, gồm Bulgaria, Lào, Hungary, Liên minh châu Âu, Rumani, Thái Lan và Slovakia.

Tại đây, các diễn giả quốc tế đến từ Hàn Quốc, Đức, Hà Lan, Thái Lan, Bungary, Italia… đã chia sẻ các vấn đề về bảo đảm tính bền vững nguồn nước và vệ sinh môi trường; duy trì an ninh lương thực - năng lượng - nguồn nước; quản lý nguồn nước đô thị; quản lý nguồn nước lưu vực sông; đổi mới công nghệ; các giải pháp đồng bộ trong việc đối phó liên quan đến nguồn nước…

Về phía tỉnh Bến Tre, ông Cao Văn Trọng - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh tham gia chia sẻ: Bến Tre là tỉnh có tài nguyên nước mặt khá dồi dào và quanh năm luôn tràn ngập hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt khắp tỉnh. Song, về tài nguyên nước ngầm, theo đánh giá của chuyên gia quốc tế, tổng trữ lượng nước ngầm của Bến Tre chỉ đạt khoảng 32.640m3/ngày, tồn tại ở 3 dạng chủ yếu: nước ngầm giồng cát, nước ngầm tầng nông và nước ngầm tầng sâu.

Khách quốc tế tìm hiểu các sản phẩm dừa Bến Tre. Ảnh: Hữu Hiệp

Với đặc thù về điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội của một tỉnh cuối nguồn dòng Mekong nên môi trường nước trên các tuyến sông, kênh rạch chảy qua địa bàn tỉnh đều có chất lượng không tốt và ngày càng bị xấu đi do các nguyên nhân chính như: ô nhiễm tại chỗ, nguồn ô nhiễm từ thượng nguồn, ô nhiễm từ cửa sông, ven biển. Vì thế, tỉnh Bến Tre rất mong nhận được sự chia sẻ, sự quan tâm của lãnh đạo Trung ương, các bộ, ngành và của bạn bè quốc tế giúp địa phương tranh thủ các nguồn đầu tư từ xã hội, nguồn hỗ trợ tài chính từ chính phủ, từ các tổ chức quốc tế. Đồng thời, chia sẻ những kinh nghiệm, chuyển giao công nghệ về khoa học kỹ thuật, nghiên cứu, áp dụng các giải pháp, mô hình về công nghệ kỹ thuật hiện đại cho công tác bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn tài nguyên, đặc biệt là nguồn nước.

Phát biểu tại hội thảo, Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh cho rằng, những thách thức trong quản lý nguồn nước bền vững ngày càng trở nên gay gắt, phức tạp hơn trước. Gần 750 triệu người, khoảng hơn 1/10 dân số thế giới, chưa được tiếp cận nước sạch, sự suy giảm đáng kể của nhiều lưu vực sông ngày càng gay gắt. Nguy cơ cạn kiệt nguồn nước ngầm tại một số thành phố lớn trở nên trầm trọng hơn. Nước biển dâng, triều cường và xâm nhập mặn gia tăng, 80% nước thải không qua xử lý đổ ra các con sông gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp và sinh kế của người dân. Các thành viên Á - Âu cũng phải hứng chịu những hệ lụy tàn khốc của các thảm họa siêu thiên tai với tần suất, quy mô và phạm vi ảnh hưởng chưa từng có, do biến đổi khí hậu.

Phó Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, đây chính là lúc các thành viên ASEM cùng chung tay với cộng đồng quốc tế, thúc đẩy để thông qua Chương trình nghị sự phát triển sau năm 2015, mà 1 trong 17 mục tiêu cụ thể là “bảo đảm cung ứng và quản lý bền vững nguồn nước”, và đạt được thỏa thuận toàn cầu mới về biến đổi khí hậu trong năm 2015, năm bản lề hành động vì phát triển bền vững.

Theo đó, Phó Thủ tướng Chính phủ đề nghị hội thảo trao đổi để thống nhất nhận thức và hành động bảo đảm vấn đề nguồn nước có vị trí xứng đáng trong Chương trình nghị sự phát triển sau năm 2015; lồng ghép bảo vệ tài nguyên nước vào chiến lược phát triển bền vững và tăng trưởng cân bằng, đồng đều và sáng tạo của từng quốc gia; cần tư duy mới và cách tiếp cận tổng thể, liên ngành về quản lý bền vững nguồn nước, sớm đưa “Nhóm hợp tác chuyên ngành ASEM về quản lý bền vững và hiệu quả nguồn nước” vào hoạt động, gắn kết các sáng kiến, dự án và các nhóm hợp tác chuyên ngành khác của ASEM. Phó Thủ tướng Chính phủ cũng nhấn mạnh cần trao đổi kinh nghiệm, điển hình tốt và khuyến nghị chính sách về quản lý bền vững tài nguyên nước, kể cả trong sử dụng, chia sẻ các nguồn nước xuyên quốc gia, tổ chức tọa đàm ASEM trao đổi kinh nghiệm quản lý các dòng sông ở hai châu lục; hỗ trợ nỗ lực thu hẹp khoảng cách phát triển, hợp tác tiểu vùng và khu vực của các thành viên ASEM, trong đó có hợp tác Mekong - Danube, nhân rộng các mô hình hợp tác giữa các địa phương như Dự án hợp tác giữa hai tỉnh Bến Tre của Việt Nam và Tulcea của Rumani. Đề nghị cần thiết lập mạng lưới kết nối và chia sẻ thông tin giữa các trung tâm và các viện nghiên cứu về quản lý bền vững nguồn nước, các thành viên phát triển của ASEM hỗ trợ, xây dựng năng lực cho các thành viên đang phát triển trong giám sát tài nguyên nước. 

Phó Thủ tướng Chính phủ khẳng định, là một trong những quốc gia cung ứng nông sản hàng đầu thế giới, an ninh nguồn nước của Việt Nam gắn liền với an ninh lương thực của thế giới, Việt Nam đã và đang nỗ lực thúc đẩy hợp tác giữa các nước ASEAN, các nước Ủy hội sông Mekong Quốc tế (MRC) trong việc quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước sông Mekong cũng như xây dựng Chương trình nghị sự phát triển sau năm 2015. Phó Thủ tướng tin tưởng rằng kết quả hội thảo sẽ có ý nghĩa thiết thực và kịp thời nhằm thể hiện đóng góp tích cực của ASEM tại các hội nghị thượng đỉnh Liên hiệp quốc về phát triển bền vững và Hội nghị thượng đỉnh Liên hiệp quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 21 (COP21) vào cuối năm nay.

 Hôm nay, ngày 5-6-2015, hội thảo sẽ tiếp tục phiên thảo luận cuối cùng của Chương trình đối thoại ASEM lần thứ 4, với vấn đề “Xây dựng tầm nhìn hành động hướng tới đối tác Á - Âu nhằm bảo đảm quản lý bền vững tài nguyên nước hướng tới phát triển bền vững”. Kết quả hội thảo sẽ thông qua báo cáo để trình lên Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEM lần thứ 12 tại Luxembourg, tháng 11-2015 và Hội nghị Cấp cao ASEM lần thứ 11 tại Mông Cổ năm 2016.