Thị xã Bến Tre với mô hình “Bí thư Đảng ủy đồng thời là chủ tịch UBND phường, xã”

    Trong thời gian qua, do yêu cầu nhiệm vụ chính trị và công tác cán bộ ở địa phương, Đảng bộ thị xã Bến Tre đã triển khai thực hiện mô hình “Bí thư Đảng ủy đồng thời là chủ tịch UBND phường, xã” từ tháng 8-2002, lúc đầu tại đơn vị phường 3 và sau đó là phường 8; đến nay, Thị xã có 5 đơn vị đang triển khai thực hiện mô hình này, là: phường 2, phường 5, phường 6, phường 7 và xã Mỹ Thạnh An.

    Qua kiểm nghiệm thực tế về hiệu quả hoạt động của mô hình “Bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND phường, xã” ở những Đảng bộ trên cho thấy, các đảng bộ đều có những chuyển biến tích cực và khá toàn diện. Cụ thể như ở đơn vị phường 2, được thực hiện mô hình này từ năm 2005, hàng năm, Đảng bộ đều được công nhận trong sạch vững mạnh, các chỉ tiêu kinh tế xã hội đều thực hiện đạt và vượt, nổi rõ là việc xây dựng mở rộng hẻm thành đường và bó láng vỉa hè được thực hiện mạnh mẽ, hệ thống chính trị được kiện toàn, vai trò lãnh đạo của Đảng được thể hiện rõ nét, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước được phát huy, thực hiện có hiệu quả cải cách thủ tục hành chính trên lĩnh vực hộ tịch và xây dựng, được công nhận đạt chuẩn ISO 9001, phiên bản 2000, nội bộ có sự đoàn kết thống nhất cao trong thực hiện nhiệm vụ.

    Đơn vị phường 7 trong công tác xây dựng Đảng có đi vào nề nếp, tập trung lãnh, chỉ đạo tạo chuyển biến trên 3 lĩnh vực trọng tâm của Tỉnh ủy về xóa nghèo, hạn chế tai nạn giao thông và khắc phục ô nhiễm môi trường. Đơn vị phường 3 trong thời gian thực hiện mô hình này đã góp phần đưa phường được công nhận đơn vị văn hóa đầu tiên của Thị xã. Những kết quả đạt được ở đơn vị phường 2, phường 3, phường 7 và các đơn vị khác có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân quan trọng từ việc thực hiện mô hình “Bí thư Đảng ủy đồng thời là chủ tịch UBND phường, xã”.

    Ưu điểm lớn nhất của mô hình này là việc đề ra nghị quyết, chương trình công tác kịp thời, sát thực tế cơ sở, bám vào chỉ đạo của cấp ủy cấp trên, thể hiện rõ được ý chí, trách nhiệm cao của tập thể và người đứng đầu. Việc lãnh đạo, cụ thể hóa và tổ chức thực hiện nghị quyết có nhiều thuận lợi, có sự tập trung và quyết tâm cao.

    Tuy nhiên, trong thực hiện còn những khó khăn như: Công việc chính quyền nhiều, dồn dập, có khi không chủ động được từ cơ sở, do đó người đứng đầu nếu không chủ động phân công, phân nhiệm cụ thể sẽ dẫn đến rơi vào giải quyết sự vụ, sự việc không thực hiện được những nhiệm vụ trọng tâm theo chương trình kế hoạch đề ra; người đứng đầu nếu không tuân thủ nguyên tắc tập trung dân chủ sẽ dễ dẫn đến chuyên quyền, độc đoán hoặc là không thể hiện được bản lĩnh trong quyết đoán, giải quyết, xử lý những công việc chính quyền. Hoặc những khó khăn do đội ngũ cán bộ công chức, chuyên trách, cấp phó chưa đủ trình độ, năng lực tham mưu giúp việc cho người đứng đầu.

    Từ thực tế thực hiện mô hình “Bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND phường, xã” của Thị xã thời gian qua, có thể rút ra một số kinh nghiệm bước đầu như sau:

    1/ Vai trò người đứng đầu phải thật sự là trung tâm đoàn kết, thể hiện tác phong, đạo đức gương mẫu, bản lĩnh, quyết đoán, dám làm, dám chịu trách nhiệm trong xử lý giải quyết công việc. Phải xây dựng quy chế làm việc một cách rõ ràng, phù hợp với nhiệm vụ từng đồng chí, đặc biệt là xác định đúng, rõ, đầy đủ trách nhiệm, thẩm quyền, mối quan hệ công tác của đồng chí bí thư đảng ủy đồng thời là chủ tịch UBND, trong đó có phân định những công việc được thực hiện theo chế độ tập thể lãnh đạo và những công việc thực hiện theo chế độ trách nhiệm cá nhân. Người đứng đầu cần dành nhiều thời gian để đào sâu suy nghĩ, cùng với ban thường vụ, ban chấp hành đề ra, tổ chức thực hiện và kiểm tra các chủ trương, nghị quyết, chương trình công tác kịp thời, sát thực tiễn.

    Thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, nhất là dân chủ trong Đảng, huy động được sức mạnh tập thể, trí tuệ đóng góp của tập thể ban thường vụ, ban chấp hành, thành viên UBND. Đồng thời phát huy được năng lực lãnh đạo, điều hành, khả năng quyết đoán của người đứng đầu trong giải quyết công việc chính quyền.

    2/ Phải có một đội ngũ cán bộ tham mưu, giúp việc có trình độ, năng lực tốt. Người đứng đầu khi thực hiện một lúc hai nhiệm vụ trên thì phần lớn thời gian sẽ tập trung cho giải quyết công việc Nhà nước, do đó phải có phó bí thư phụ trách công tác Đảng cùng với cán bộ phụ trách tuyên giáo, kiểm tra, tổ chức, văn phòng giải quyết công việc thường xuyên về công tác xây dựng Đảng; đồng thời, phát huy vai trò tham mưu, giúp việc của đội ngũ cán bộ công chức và chuyên trách, đặc biệt là khả năng hỗ trợ đắc lực của các phó chủ tịch UBND trong quản lý nhà nước.

    3/ Cấp trên cần có những văn bản chỉ đạo, hướng dẫn một cách thống nhất, đồng bộ và cụ thể đối với những đơn vị được thực hiện theo mô hình này để làm cơ sở cho cấp thực hiện xây dựng quy chế làm việc, phân định trách nhiệm... và cả về chế độ, chính sách kiêm nhiệm… Từ đó, sẽ giúp cho người đứng đầu dễ dàng xây dựng chương trình, kế hoạch, lộ trình làm việc, phân công giao việc, kiểm tra đôn đốc nhắc nhở…

    Hiện nay, thị xã Bến Tre đang đẩy mạnh việc phát triển đô thị, do đó cần phải xây dựng một chính quyền đô thị ngang tầm, trên cơ sở phát huy vai trò lãnh đạo của cấp ủy Đảng; có thể nói mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND ở một số phường, xã bước đầu hiệu quả thời gian qua có thể xem là một hướng đi đúng; nhưng đây là một mô hình mới, chưa có hướng dẫn cụ thể và hiện tại vẫn còn HĐND cấp phường, xã, do đó cần được khảo sát, tổ chức sơ kết, đánh giá rút kinh nghiệm để có biện pháp phát huy, nhân rộng khi có điều kiện. Đó cũng là việc cụ thể hóa thực hiện Nghị quyết Trung ương 5, khóa X và Chương trình hành động số 16-CTr/TU của Tỉnh ủy một cách thiết thực nhất.