 |
Điểm thu mua dừa tại huyện Bình Đại. Ảnh: Thanh Long |
Đó là ý kiến chỉ đạo của đồng chí Võ Thành Hạo - Bí thư Tỉnh ủy, tại buổi làm việc với Hiệp hội Dừa, các sở, ngành và một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh vào ngày 11-9-2015. Nội dung buổi làm việc đề cập đến những vấn đề có liên quan đến sự phát triển của ngành Dừa trong điều kiện giá dừa có nhiều biến động, nhằm tìm ra những bài học có tính quy luật để điều hành và phát triển kinh tế dừa của địa phương.
Tại buổi làm việc, đại diện Hiệp hội Dừa báo
cáo với Bí thư Tỉnh ủy về những tác động ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của
ngành Dừa từ những biến động giá dừa vừa qua; đánh giá vai trò của cơ quan nhà
nước, vai trò của doanh nghiệp, người trồng dừa trong bối cảnh thăng trầm của
giá dừa; bài học mang tính quy luật có thể rút kết để thích ứng với cơ chế thị
trường. Theo Hiệp hội Dừa, từ năm 2010, giá dừa tăng cao đột biến đến 12 ngàn đồng/trái
nhưng có lúc giảm sâu dưới 2 ngàn đồng/trái vào năm 2012. Gần đây nhất, khoảng
tháng 8-2015, giá dừa giảm còn 6 ngàn đồng/trái, sau thời gian dài ở mức 8 ngàn
đồng/trái. Do vậy, biến động giá dừa nên nhìn nhận dưới 2 góc độ tăng, giảm.
Khi giá dừa biến động, khâu thu mua và chế biến chủ động được việc điều chỉnh
giá để đảm bảo hiệu quả trong sản xuất kinh doanh nhưng người trồng dừa không
điều chỉnh được nên là đối tượng bị tác động ảnh hưởng nhiều nhất. Phân tích để
thấy được nguyên nhân biến động giá dừa do bình thường hay bất thường để có
cách đối phó thích hợp.
Thực tế diện tích dừa Bến Tre chỉ chiếm khoảng
1% của thế giới cho nên rất khó tác động vào giá mà chủ yếu lệ thuộc vào giá dừa
trái và giá bán các sản phẩm từ dừa trên thị trường thế giới. Giá các sản phẩm
chế biến từ dừa là do doanh nghiệp quyết định. Khi thực hiện cạnh tranh giữa
các doanh nghiệp thì doanh nghiệp điều chỉnh giá để cạnh tranh lẫn nhau, không
phải do người tiêu dùng quyết định. Khi sản lượng dừa thu hoạch tăng, lượng dừa
trái nhiều, các doanh nghiệp dễ thu mua nguyên liệu và để hạn chế mua vừa đủ
cho sản xuất, các doanh nghiệp sẽ giảm giá mua. Hiện trên địa bàn tỉnh có rất
nhiều đối tượng thu mua dừa trái, cơm dừa trắng cho nên có sự cạnh tranh trong
thu mua nhưng không thể nâng giá mua vượt qua giá thành. Cũng không tránh khỏi
sự “bắt tay” giữa các doanh nghiệp để hạn chế giá khi sức tiêu thụ dừa trái bị
giảm. Như vậy, có thể khẳng định rằng nguyên nhân tăng hoặc giảm giá là do
doanh nghiệp chế biến tác động và chủ yếu là doanh nghiệp nước ngoài, làm ảnh
hưởng dây chuyền đến doanh nghiệp Bến Tre.
Về công tác quản lý, mặc dù tỉnh chưa có
chính sách riêng cho cây dừa nhưng thời gian qua, các sở, ngành cũng đã tập
trung hỗ trợ từ nhiều chương trình, dự án. Giá dừa biến đổi không làm ảnh hưởng
đến sự phát triển bền vững của ngành dừa. Diện tích dừa tăng từ 63.000ha năm
2013 lên 68.372ha năm 2015. Năng suất dừa năm 2015 ước đạt 9.400 trái/ha; sản
lượng ước đạt 570 triệu trái, giai đoạn 2011-2015 tăng bình quân 7,5%. Giá trị
sản xuất công nghiệp các sản phẩm từ dừa dự kiến năm 2015 là 1.323 tỷ đồng,
giai đoạn 2011-2015 tăng bình quân 10%/năm. Kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm dừa
năm 2014 đạt 170 triệu USD, ước năm 2015 đạt 200 triệu USD, chiếm 27% kim ngạch
xuất khẩu toàn tỉnh.
Vai trò của doanh nghiệp, công suất của các
doanh nghiệp chế biến dừa trong tỉnh, có thể đạt tới 883 triệu trái/năm và
trong năm 2015 có khả năng chế biến trên 400 triệu trái, tương đương 85% lượng
dừa khô thu hoạch toàn tỉnh. Năm 2005, diện tích trồng dừa chỉ trên 37.000ha, sản
lượng 258 triệu trái nhưng năm 2015 diện tích đạt khoảng trên 68.000ha, sản lượng
500 triệu trái. Cho nên, chỉ sau 10 năm diện tích, sản lượng tăng gấp 2 lần.
Các đại biểu cũng đã tập trung phân tích sâu
các nguyên nhân cơ bản khiến giá dừa biến động trong thời gian qua. Trên cơ sở
đó, đã đưa ra một số bài học có tính quy luật như: giá dừa tăng hay giảm đều
mang tính khách quan của nền kinh tế thị trường. Càng hội nhập sâu thì giá cả
thị trường thế giới biến động sẽ ảnh hưởng đến giá cả trong nước. Hàng năm, chu
kỳ giảm giá dừa thường từ tháng 5 đến tháng 8, trùng hợp với thời kỳ thu hoạch
rộ của Philippines, Indonesia, nếu các quốc gia này trúng mùa dừa thì giá dừa càng
giảm sâu.
Phát biểu tại cuộc họp, Bí thư Tỉnh ủy Võ
Thành Hạo đề nghị, trước mắt, Hiệp hội Dừa và Sở Công Thương cần tăng cường
theo dõi diễn biến tình hình thị trường dừa trong và ngoài nước. Đặc biệt là việc
dự báo biên độ dao động giá dừa trong một thời gian nhất định để thông tin kịp
thời cho các doanh nghiệp và người trồng dừa, tránh tâm lý hoang mang trong
dân. Về lâu dài, phải làm cho người dân hiểu và quen dần với phương thức sản xuất
mới trong quá trình hội nhập. Ngành Nông nghiệp, Khoa học - Công nghệ phải có biện pháp cảnh
báo với người dân về những ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến chu kỳ sinh trưởng,
phát triển của cây dừa và các biện pháp phòng tránh. Các doanh nghiệp cần nâng
cao năng lực sản xuất, đầu tư đổi mới thiết bị, tạo ra nhiều sản phẩm mới có
giá trị cao, mở rộng thị trường, tăng tiêu thụ nguồn nguyên liệu dừa địa phương
đồng thời tập trung xây dựng các mô hình liên kết và vườn dừa mẫu nhằm ổn định
nguồn nguyên liệu cho sản xuất.