Tiến tới năm 2020 không còn trẻ nhiễm HIV

Theo tài liệu của Bộ Y tế về chương trình hành động quốc gia về lây truyền HIV từ mẹ sang con, ước tính ở Việt Nam mỗi năm có 1,8 - 2 triệu phụ nữ sinh con. Với tỷ lệ nhiễm HIV trong phụ nữ có thai hiện nay khoảng 0,35% thì mỗi năm sẽ có khoảng 5.000 - 7.000 phụ nữ mang thai nhiễm HIV sinh con và tỷ lệ lây nhiễm từ mẹ sang con là 25 - 40% nếu không can thiệp gì, tương đương 1.500 - 1.800 trẻ bị nhiễm HIV do truyền từ mẹ sang con.

“Lây truyền HIV từ mẹ sang con là một trong ba đường lây truyền HIV. Tuy nhiên, nếu được chẩn đoán sớm và có phác đồ điều trị hiệu quả thì đến 98% bà mẹ nhiễm HIV sinh con an toàn. Nghĩa là tỷ lệ lây nhiễm HIV từ mẹ sang con chỉ còn dưới 2%”, bác sĩ Lê Thị Kim Thoa - Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS khẳng định.

Tại tỉnh Bến Tre, công tác dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con được triển khai từ năm 2009 với nhiều kế hoạch và hành động cụ thể trải dài từ các cơ sở y tế tuyến tỉnh, huyện và đến trạm y tế xã như: tư vấn cho phụ nữ mang thai xét nghiệm HIV từ những tháng đầu thai kỳ, cung cấp các địa chỉ tin cậy để các chị em an tâm đến tư vấn, xét nghiệm HIV và giới thiệu chuyển tiếp các dịch vụ hỗ trợ điều trị dự phòng ARV sớm.

Các hoạt động truyền thông về lây truyền HIV từ mẹ sang con được triển khai mang tính toàn diện và đa dạng các hình thức qua các phương tiện thông tin đại chúng tại tỉnh, các kênh tuyên truyền ngành dọc của các ban, ngành, đoàn thể từ tỉnh đến địa phương: Hội Phụ nữ, Tỉnh Đoàn, Chi cục Dân số… bằng các hình thức tuyên truyền đa dạng và phong phú như: các bài viết, pa-nô, tờ rơi, áp-phích, cho đến các buổi nói chuyện chuyên đề, tư vấn cá nhân.

Với gói dịch vụ chăm sóc toàn diện cho phụ nữ mang thai như: tư vấn; xét nghiệm HIV tự nguyện cho phụ nữ mang thai; giới thiệu chuyển tiếp những phụ nữ và trẻ em thuộc các nhóm nêu trên tới các dịch vụ phù hợp về dự phòng, chăm sóc, điều trị, hỗ trợ liên quan đến HIV/AIDS. Theo đó, bà mẹ có thai nhiễm HIV được điều trị dự phòng sớm tại bệnh viện đa khoa tỉnh, trường hợp phát hiện nhiễm HIV lúc chuyển dạ, cơ sở sản khoa sẽ cấp thuốc cho mẹ và con, trẻ được sinh ra từ mẹ nhiễm HIV sẽ được uống thuốc dự phòng ngay lúc sinh và sau sinh. Sau khi xuất viện được cấp thuốc để uống tiếp tục đến 1 tháng. Sau đó, mẹ và con được chuyển đến bệnh viện tỉnh để tiếp tục theo dõi trẻ, điều trị cho mẹ.

Phấn đấu vì mục tiêu “không còn trẻ nhiễm HIV”

Là một trong những hoạt động mang tính chiến lược, tư vấn xét nghiệm HIV là hoạt động quan trọng bảo đảm cho thành công của mục tiêu 90-90-90 (90% người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm HIV của mình, 90% người chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc ARV và 90% người điều trị ARV có tải lượng virus ở mức thấp). Từ đó, làm giảm lây nhiễm HIV sang người khác. Tính từ năm 2009 đến ngày 31-5-2017 đã phát hiện 161 phụ nữ mang thai có kết quả dương tính, 156 trẻ sinh ra từ bà mẹ nhiễm HIV được điều trị dự phòng.

“Phụ nữ bị nhiễm HIV khi có dấu hiệu mang thai nên đến các cơ sở y tế để được tư vấn, khám và quản lý thai kịp thời. Ngay cả những phụ nữ chưa xác định tình trạng nhiễm HIV của mình, khi mang thai cũng cần đến các cơ sở y tế xét nghiệm HIV càng sớm càng tốt để được tư vấn cách phòng tránh lây nhiễm”, bác sĩ Thoa chia sẻ.

Tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con năm nay tập trung truyền thông về lợi ích tiếp cận sớm các dịch vụ. Đặc biệt là tư vấn xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai trong 3 tháng đầu của thai kỳ; các can thiệp dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con và hiệu quả của các biện pháp can thiệp dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Tất cả hoạt động nhằm tiếp tục thực hiện mục tiêu năm 2017 giảm tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con xuống dưới 3,7% và tiến tới năm 2020 không còn trẻ nhiễm HIV.