Tiểu đoàn 516 xứng danh “bộ đội Cụ Hồ”

...Trong tình thế “dầu sôi lửa bỏng” đó, Nghị quyết 15 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Khóa II) như ngọn đèn soi sáng con đường và phương thức đấu tranh cơ bản của cách mạng miền Nam. Cuộc Đồng Khởi tại Bến Tre đầu năm 1960 là bước thử nghiệm thành công đầu tiên của phương thức đấu tranh độc đáo, lấy đấu tranh chính trị của quần chúng là cơ bản kết hợp đấu tranh vũ trang làm hậu thuẫn. Đó cũng là sự khởi đầu định hình phương châm “hai chân, ba mũi”. Xuất phát từ thực tế cách mạng tại địa phương khi phong trào đấu tranh của nhân dân đã dâng cao, Quân khu và Tỉnh ủy Bến Tre quyết định thành lập Tiểu đoàn 516- đơn vị chủ lực đầu tiên của tỉnh trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ra đời sau chiến thắng Điện Biên Phủ 10 năm, Tiểu đoàn 516 kế thừa và viết tiếp bản tráng ca “Âm vang Điện Biên” trong giai đoạn chống đế quốc Mỹ xâm lược, tỏa sáng vẻ đẹp và bản lĩnh anh bộ đội Cụ Hồ.

Tiểu đoàn 516 trong thế trận chiến tranh nhân dân

Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng. Ngay từ ngày đầu thành lập lực lượng vũ trang, Đảng ta đã xác định: Bộ đội ta từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu. Vì vậy, trung với Đảng, hiếu với dân là hai phẩm chất cơ bản nhất, bản chất nhất của Quân đội nhân dân Việt Nam. Tính giai cấp, tính nhân dân, tính dân tộc của bộ đội ta thống nhất với bản chất chế độ xã hội xã hội chủ nghĩa và mục tiêu của sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc, giải phóng nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng định: Dân là chủ; kháng chiến, kiến quốc là sự nghiệp của dân; có dân là có tất cả; khởi nghĩa toàn dân để giành lại độc lập cho dân tộc; kháng chiến toàn dân để giữ vững nền độc lập ấy. 

Tượng đài Tiểu đoàn 516 anh hùng. Ảnh: TKTS

Tiểu đoàn 516 ra đời từ nhân dân, lực lượng chính là con em những người nông dân yêu nước, căm thù Mỹ- Diệm tột cùng. Mồ mả ông bà bị chúng đào xới, cha anh bị chúng xử bắn, hành hình bất chấp luật pháp, luân thường đạo lý. Tấm gương các mẹ, các chị đốt đuốc lá dừa, gõ trống, gõ mõ trong phong trào đấu tranh Đồng Khởi thôi thúc thanh niên lên đường tranh đấu. Lúc đầu, để bảo vệ và hỗ trợ lực lượng quần chúng đấu tranh chính trị với giặc, lực lượng vũ trang của ta mới tồn tại bằng hình thức các tổ du kích, đội tự vệ xã, sau phát triển lên thành tiểu đội, trung đội và xây dựng đại đội vũ trang đầu tiên vào giữa năm 1960. Trong suốt quá trình xây dựng và trưởng thành, sức chiến đấu của Tiểu đoàn 516 ngày càng mạnh. Đáp ứng yêu cầu cách mạng từng thời điểm cụ thể, một bộ phận của Tiểu đoàn 516 được điều động về Quân khu để xây dựng bộ đội chủ lực Miền. Quân số Tiểu đoàn tiếp tục được bổ sung từ thanh niên, du kích địa phương. Biết bao bà mẹ Bến Tre đã sinh ra những người con để trở thành chiến sĩ. Và cũng chính các bà mẹ và quê hương đã chở che, nuôi quân để các đơn vị Tiểu đoàn 516 hoàn thành nhiệm vụ chiến đấu trong suốt cuộc kháng chiến trường kỳ đến ngày đất nước thống nhất. Trong những ngày tháng lịch sử này, 45 năm về trước, Tiểu đoàn 516 ra quân trận đầu chủ động đánh địch tại mặt trận Lộ Thơ- Thành Triệu (Châu Thành). Các tổ trinh sát, quân báo dựa vào nhà dân, quần chúng cách mạng và nội tuyến để nắm qui luật, tình hình địch. Dựa vào địa hình địa vật, ta đột kích tiêu diệt đồn Phú Túc, mai phục tiêu diệt địch ở Lộ Thơ, chặn đánh cả tiểu đoàn địch ở Thành Triệu. Cả xe cơ giới, tàu thuỷ của địch tăng viện đều bị chặn đầu, khóa đuôi. 500 tên lính bị chết và bị thương trong đó có nhiều cố vấn Mỹ và sĩ quan nguỵ. Tiểu đoàn đánh trận đầu thắng lớn, tư thế tiến công thể hiện rõ, phương án tác chiến linh hoạt, chủ động trên chiến trường địa phương. Nhân dân Châu Thành góp lương thực nuôi bộ đội. Các mẹ, các chị xông pha giữa trận đánh để tiếp đạn, tải thương, chôn cất các chiến sĩ hy sinh…

Với phương châm kháng chiến toàn diện, toàn dân, tự lực, Tiểu đoàn 516 biết dựa vào dân, được nhân dân tin yêu. Trong suốt cuộc kháng chiến trường kỳ, các đơn vị thuộc Tiểu đoàn đóng quân ở đâu cũng cùng ăn, cùng ở, cùng làm với nhân dân và làm nòng cốt xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân tại địa bàn Bến Tre. Đơn vị hành quân đến đâu là phong trào du kích, các tổ tự vệ và đoàn thể lớn mạnh đến đó, tạo hậu thuẫn vững chắc cả về chính trị, quân sự, tâm lý cho lực lượng cách mạng. Nhờ vậy, vùng giải phóng thêm mở rộng, địch ngày càng co cụm và bị động. Từ sự chỉ đạo của Quân khu và Tỉnh ủy và thế trận chiến tranh nhân dân, Tiểu đoàn 516 đã góp phần quyết định bẻ gãy các thủ đoạn dùng chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”, “Chiến tranh cục bộ”, “Việt Nam hóa chiến tranh” của đế quốc Mỹ. Đây cũng là biểu hiện sinh động của phương châm “hai chân, ba mũi”, giải quyết tốt mối quan hệ giữa đấu tranh quân sự và đấu tranh chính trị như Trung ương Đảng đã khái quát: Thắng lợi quân sự đem lại thắng lợi cho chính trị, thắng lợi chính trị sẽ làm cho thắng lợi quân sự to lớn hơn.

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, các chiến sĩ Tiểu đoàn 516 tạm thời gác súng, cùng nhân dân trong tỉnh bắt tay vào việc khôi phục và xây dựng lại quê hương. Song, thời gian “tạm nghỉ” không được lâu, các chiến sĩ Tiểu đoàn 516 lại tiếp tục lên đường thực hiện nhiệm vụ quốc tế, giúp nước bạn Campuchia chiến đấu chống lại kẻ thù diệt chủng Pôn pốt- Iêng xa ri, lập thêm nhiều chiến công mới…

Tiểu đoàn 516 hôm nay kế thừa trọn vẹn truyền thống đoàn kết “Quân với dân như cá với nước”. Hàng năm có cả ngàn thanh niên lên đường nhập ngũ, trong đó một bộ phận được biên chế vào Tiểu đoàn 516. Mỗi đợt hành quân dã ngoại là một lần các đơn vị làm công tác vận động quần chúng, tuyên truyền Luật Nghĩa vụ quân sự, chính sách hậu phương quân đội, đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước. Bên cạnh việc thực hành tiết kiệm, tăng gia sản xuất, chăm lo sức khỏe quân nhân, các đơn vị của Tiểu đoàn thường xuyên tổ chức các đợt về nguồn, nơi chiến trường xưa các cựu chiến binh Tiểu đoàn đã từng ghi bao chiến công hiển hách tô thắm lá quân kỳ “Quyết chiến, quyết thắng”. Cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn tự nguyện đóng góp, gây quỹ xây dựng nhà tình thương cho hộ nghèo, thăm hỏi, tặng quà gia đình thương binh, liệt sĩ, góp sức xây dựng các công trình phúc lợi, bảo vệ môi trường, hỗ trợ đồng bào bị thiên tai, bão lũ. Đó là tấm lòng của bộ đội Tiểu đoàn gắn bó và tri ân với nhân dân đã bảo bọc, giúp đỡ đơn vị trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ gian lao mà anh dũng.

Làm “đòn xeo quân sự” cả thời chiến và thời bình

“Đòn xeo quân sự” là cách gọi dân dã của người nông dân đi đánh giặc, song lại chứa đựng chiến thuật dùng binh tài tình mang trí tuệ Việt Nam. Người nông dân dùng cuốc, xẻng, xà beng để xeo đất theo qui luật đòn bẩy, dùng lực ít nhưng hiệu quả cao. Cái mưu, cái mẹo trong đánh giặc đôi khi là sự vận dụng kinh nghiệm của người nông dân. Chiến thuật lấy ít địch nhiều, lấy yếu thắng mạnh là cách đánh từ thuở xa xưa cha, ông đã vận dụng khi phải đối đầu với các thế lực hùng mạnh phong kiến phương Bắc. Chiến tranh có qui luật riêng của nó, và “quân sự là việc chủ chốt trong kháng chiến”. Sau phong trào Đồng Khởi, thế chính trị của ta đã lớn, song lực quân sự của ta chưa mạnh. Do vậy phải dùng chiến thuật hợp lực, lấy bộ đội địa phương làm đòn xeo quân sự để có điểm tựa cho đấu tranh chính trị của quần chúng và lực lượng du kích, tự vệ có điều kiện phát triển. Để làm đòn xeo quân sự, Tiểu đoàn 516 ngay từ giai đoạn mới thành lập đã đúc kết nhiều bài học chiến thuật trong kháng chiến chống Pháp. Quân khu có chủ trương “Xây dựng lực lượng vũ trang trên dưới cùng mạnh”. Từ năm 1961, Bến Tre đã đưa 5 trung đội cả người và súng về Quân khu thành lập Tiểu đoàn 261. Đến tháng 4-1964 Tiểu đoàn 516 bộ binh, chủ lực và cơ động được thành lập biên chế thành 7 đại đội. Ngoài cái đáng quí nhất là đa số chiến sĩ Tiểu đoàn đã qua thực tế chiến đấu, được tôi luyện trên các chiến trường, am tường đặc điểm địa phương, các đơn vị được phân công nhiệm vụ phù hợp sở trường, sở đoản, các chiến sĩ Tiểu đoàn còn thể hiện thành công tác chiến binh chủng hợp thành trong quân sự, phối hợp thế trận chiến tranh nhân dân, dựa vào dân để chiến đấu thắng lợi. Đây chính là sức mạnh nội lực của Tiểu đoàn 516 tạo thành “quả đấm quân sự”, “đòn xeo quân sự” đủ khả năng hỗ trợ cho phong trào cách mạng của nhân dân tại các địa bàn trong tỉnh.

Phương châm “đòn xeo quân sự” được Tiểu đoàn 516 thể hiện sinh động, hiệu quả trong chiến tranh và tiếp tục kế thừa phát triển trong thời bình. Với tinh thần nâng cao cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu, cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 516 hôm nay thường xuyên luyện quân, nghiêm túc chấp hành điều lệ, chế độ trực chiến, nâng cao hiệu quả sử dụng kỹ thuật- chiến thuật quân sự, diễn tập vận hành cơ chế chiến đấu. Quá trình đổi mới đi lên của đất nước, quê hương trên đường công nghiệp hóa- hiện đại hóa là điều kiện tăng cường cho nền công nghiệp quốc phòng. Nhiệm vụ xây dựng quân đội hùng mạnh, tinh nhuệ, từng bước hiện đại luôn gắn với nhiệm vụ bảo đảm an ninh- quốc phòng, xây dựng nền quốc phòng toàn dân. Bộ Tư lệnh Quân khu, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh luôn quan tâm đến việc đào tạo cán bộ chỉ huy, đầu tư hiện đại hóa trang thiết bị quân sự cho các đơn vị Tiểu đoàn 516, nâng cao hiệu quả thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với cơ chế chính ủy, chính trị viên trong quân đội. Đến nay các sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp của Tiểu đoàn 516 là lực lượng nòng cốt huấn luyện kỹ thuật, chiến thuật cho cán bộ quân sự huyện, xã, tiếp nhận và huấn luyện tân binh. Cán bộ Tiểu đoàn là những báo cáo viên có sức thuyết phục cao trong công tác giáo dục an ninh - quốc phòng cho học sinh - sinh viên các trường cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp, dạy nghề trên địa bàn tỉnh. Lực lượng dự bị động viên, dân quân tự vệ được huấn luyện quân sự định kỳ phù hợp với những tình huống cụ thể như chống “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, chống bạo loạn lật đổ, phòng chống cháy nổ, phòng chống bão lũ, cứu nạn…

Tiểu đoàn 516 hôm nay tiếp tục là điểm tựa vững chắc của cả hệ thống chính trị và nền quốc phòng toàn dân, luôn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu trong mọi tình huống, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, quê hương 

Thay lời kết

Tôi và những người đồng đội một thời là chiến sĩ vinh dự đứng trong hàng ngũ Quân đội Nhân dân Việt Nam. Khi ấy, chúng tôi mới ở tuổi đôi mươi. Ngày lên đường nhập ngũ vào Đại đội Mỏ Cày, mẹ tôi bịn rịn, thao thức cả đêm và chuẩn bị cho tôi mo cơm, muối mè… Biết bao đồng đội của tôi đi bộ đội cũng được các bà, các mẹ, các chị động viên, chăm sóc chu đáo. Chúng tôi lên đường diệt thù, bất chấp hiểm nguy, gian khó, hy sinh bởi có tấm lòng của hậu phương làm điểm tựa. Đối với tôi, dù lúc vẫn còn trong quân ngũ kháng chiến chống Mỹ hay lúc công tác Đảng, công tác chính quyền sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, trên mọi nẻo đường hoạt động cách mạng, tôi luôn tự hào về Tiểu đoàn 516 anh hùng. Đi vạn nẻo đường, biết bao nỗi nhớ da diết, sâu nặng về những vị chỉ huy tài ba, về những đồng đội cùng chiến hào đánh Mỹ đã từng viết tiếp bản tráng ca “Âm vang Điện Biên”, xứng đáng với thành tích anh hùng của Tiểu đoàn 516 “Tiến công liên tục- Thắng Mỹ, diệt ngụy”. Đã 45 năm trôi qua kể từ ngày Tiểu đoàn 516 được thành lập, tôi càng hiểu thấm thía bí quyết những chiến công của Tiểu đoàn đều bắt nguồn từ bản chất của dân, do dân, vì dân của các lực lượng vũ trang Bến Tre, tỏa sáng vẻ đẹp và bản lĩnh anh bộ đội Cụ Hồ.