Việc tinh giản
biên chế được xem là vấn đề nhạy cảm và luôn được sự quan tâm của xã hội. Để độc
giả có cái nhìn khái quát về vấn đề này, Giám đốc Sở Nội vụ Huỳnh Thanh Hiếu đã
dành cho Báo Đồng Khởi cuộc trao đổi.
* Phóng viên: Ông có
thể cho biết việc tinh giản biên chế có ý nghĩa quan trọng như thế nào đối với
bộ máy hành chính nhà nước?
- Ông Huỳnh Thanh Hiếu: Trước tiên, chúng ta cần biết rằng,
việc tinh giản biên chế không mới trong công tác quản lý nhà nước mà đã được thực
hiện qua các giai đoạn, từ Nghị quyết số 16/2000/NQ-CP đến Nghị định số
132/2007/NĐ-CP và hiện tại là Nghị định số 108/2014/NĐ-CP của Chính phủ.
Tinh giản biên chế không chỉ đơn thuần là giảm cơ học một
số lượng biên chế nhất định. Ý nghĩa sâu xa hơn là nhằm đánh giá, phân loại,
đưa ra khỏi biên chế những người dôi dư, không đáp ứng tiêu chuẩn, điều kiện về
chuyên môn, nghiệp vụ, hạn chế về sức khỏe, năng lực, không đáp ứng yêu cầu
công việc, không thể tiếp tục bố trí sắp xếp công tác khác; qua đó, tiến hành sắp
xếp lại đội ngũ công chức, viên chức vào các vị trí việc làm phù hợp, để nâng
cao chất lượng đội ngũ, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước.
Một khi bộ máy nhà nước được tinh gọn, hiệu quả thì chính sách tiền lương của
cán bộ, công chức, viên chức cũng sẽ được cải thiện, nâng cao, giúp cho đội ngũ
cán bộ, công chức, viên chức toàn tâm, toàn ý phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân
dân.
* Những khó khăn
trong việc thực hiện tinh giản biên chế là gì, thưa ông?
- Khó khăn là điều không thể tránh khỏi, nhất là khi thực
hiện chủ trương lớn và “nhạy cảm” như tinh giản biên chế. Theo lộ trình từ năm
2015 - 2021, Bộ Nội vụ sẽ cắt giảm 10% biên chế công chức của tỉnh, tương ứng sẽ
giảm bình quân 1,5% tổng biên chế/năm (30 biên chế) so với 1.985 biên chế được
giao năm 2015. Theo đó, tổng số biên chế công chức phải giảm trong 7 năm là 210
biên chế. Tuy nhiên, năm 2016, biên chế của tỉnh được giữ như năm 2015 (chưa giảm)
và năm 2017 bắt đầu giảm 30 biên chế so với năm 2016. Như vậy, trong 4 năm còn
lại, từ năm 2018 - 2021, toàn tỉnh phải giảm 180 biên chế (45 biên chế/năm). Điều
này rất khó thực hiện, vì theo kế hoạch dự kiến của tỉnh, số biên chế công chức
nghỉ hưu, nghỉ tinh giản từ năm 2018 - 2021 chỉ có 180 người, theo nguyên tắc
“ra 2 vào 1”, thì toàn tỉnh chỉ giảm được 90 biên chế, bằng 50% (90/180 biên chế)
so với số dự kiến cắt giảm của Bộ Nội vụ.
Trên thực tế, mỗi cơ quan có chức năng, nhiệm vụ và đặc
thù riêng, ảnh hưởng đến quá trình tinh giản biên chế, đó là: Một số cơ quan sẽ
có nhiều công chức nghỉ hưu, nghỉ tinh giản cùng một thời điểm; một số cơ quan
sẽ không có, hoặc có ít số người nghỉ hưu, nghỉ tinh giản trong giai đoạn 2015
- 2021... Cho nên, các cơ quan có nhiều người nghỉ hưu, nghỉ tinh giản trong
giai đoạn này sẽ bị giảm biên chế nhiều hơn 10% và ngược lại. Trong khi đó, việc
điều tiết biên chế kèm nhân sự giữa các cơ quan là hết sức nan giải, do khó xác
định biên chế thừa ở các cơ quan, hoặc biên chế thừa ở cơ quan này, nhưng không
phù hợp về trình độ chuyên môn để đảm nhận vị trí việc làm còn thiếu ở cơ quan
khác... Ngoài ra, hiện nay, có thực trạng là một số công chức, viên chức có
nguyện vọng được nghỉ, để hưởng chính sách tinh giản biên chế, nhưng không được
chấp thuận, do không thỏa mãn các quy định tại Điều 6 Nghị định số
108/2014/NĐ-CP “Các trường hợp tinh giản biên chế”, dẫn đến khó thực hiện tinh
giản 10% biên chế công chức của tỉnh theo quy định.
Bên cạnh những khó khăn về chỉ tiêu, cũng còn những vướng
mắc trong quản lý, sử dụng biên chế. Ví dụ, một số cơ quan được bổ sung thêm chức
năng, nhiệm vụ, nhưng biên chế không tăng mà phải tự cân đối trong tổng biên chế
hiện có nên cũng rất khó khăn cho các cơ quan này. Một số phòng chuyên môn cấp
huyện được giao ít biên chế (Phòng Tư pháp, Thanh tra, Y tế) nếu thực hiện
nguyên tắc “ra 2 vào 1” mà không có sự điều tiết hợp lý thì sẽ không đủ nhân sự
thực hiện nhiệm vụ được giao. Sự nghiệp y tế và sự nghiệp giáo dục của tỉnh hiện
nay vẫn còn thiếu nhân sự so với định mức quy định nhưng vẫn phải thực hiện
tinh giản biên chế.
* Xin ông cho biết giải
pháp trọng tâm để đảm bảo thực hiện hiệu quả việc tinh giản biên chế?
- Về cơ bản, các cơ quan, đơn vị cần thực hiện tốt những
nguyên tắc sau:
Phát huy trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn
vị trong thực hiện chủ trương tinh giản biên chế. Điều này thể hiện qua công
tác bố trí nhân sự, nhận xét, đánh giá công chức, viên chức hàng năm. Hơn ai hết,
người đứng đầu là người hiểu rõ về cơ quan, đơn vị mình về vị trí nào thừa, vị
trí nào thiếu; người nào làm việc có hiệu quả, người nào làm việc cầm chừng,
người nào là sức ỳ của bộ máy, để quyết định thực hiện biện pháp thích hợp.
Thực hiện nghiêm nguyên tắc “ra 2 vào 1”. Nếu cơ quan,
đơn vị có 2 người thuộc diện nghỉ hưu, nghỉ tinh giản, thôi việc thì chỉ được sử
dụng lại 1 biên chế để tuyển dụng thay thế.
Kế hoạch tinh giản biên chế của các đơn vị phải xác định
tỷ lệ tinh giản biên chế của đơn vị mình với mức tối thiểu 10% (trong 7 năm, từ
năm 2015 đến năm 2021).
Ngoài ra, với vai trò là cơ quan tham mưu quản lý biên chế,
Sở Nội vụ cũng sẽ tiến hành rà soát, trình UBND tỉnh xem xét, điều tiết biên chế
giữa các cơ quan, đơn vị, để tháo gỡ khó khăn trong quản lý, sử dụng biên chế
hiện nay.
*Xin cảm ơn ông!