Trịnh Công Sơn – những bài hát hay nhất

Gần đây, nhạc của Trịnh Công Sơn được hát lại nhiều. Điều này chứng tỏ rằng nhạc của anh cũng được giới trẻ yêu thích. Có dư luận cho rằng, nhiều ca sĩ muốn nổi tiếng nhanh đã phải nhờ đến “thương hiệu” của Trịnh Công Sơn, hoặc hát những bài hát mà nhạc sĩ đã tặng riêng (!?) cho mình. Theo tôi, bài hát được các bạn trẻ hát một cách “vô tư” nhất là bài Nối vòng tay lớn. Bài này rất thích hợp trong các buổi sinh hoạt tập thể, giao lưu, dã ngoại…

Rừng núi           nối        biển xa

Cờ                    nối        gió

Đêm vui nối        ngày

Thành phố         nối        thôn xa vời vợi

Người chết        nối        linh thiêng vào đời

Nụ cười            nối        trên môi

Rất tiếc, một số bạn trẻ lại hát sai một từ ở câu cuối cùng “và nụ cười nở trên môi” nên làm mất đi mạch nối sâu sắc của bài hát. Sách giáo khoa Âm nhạc và Mĩ thuật lớp 9 viết: “Bài hát Nối vòng tay lớn của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn là tiếng nói tình cảm của những người Việt Nam yêu nước, mong muốn cùng nắm tay, kề vai sát cánh bên nhau để tạo dựng cuộc sống yên vui, thanh bình vươn tới mục tiêu cao cả vì một đất nước Việt Nam thống nhất, độc lập, hòa bình, hạnh phúc.”

Bài hát về mẹ

Trịnh Công Sơn có nhiều bài hát về mẹ như: Lời mẹ ru, Ca dao mẹ, Gia tài của mẹ…, nhưng thành công hơn cả phải kể đến Huyền thoại mẹ. Ca khúc này ra đời trong thập niên 80 của thế kỷ trước, một giai đoạn có lẽ anh gặp nhiều khó khăn trong sáng tác. Và Huyền thoại mẹ ra đời, bài hát ca ngợi những bà mẹ Việt Nam, những bà mẹ Việt Nam anh hùng trong các cuộc kháng chiến của dân tộc:

Đêm chong đèn ngồi nhớ lại. Từng câu chuyện ngày xưa. Mẹ về đứng dưới mưa. Che đàn con nằm ngủ. Canh từng bước chân thù. Mẹ ngồi dưới cơn mưa. Mẹ lội qua con suối. Dưới mưa bom không ngại. Mẹ nhẹ nhàng đưa lối. Tiễn con qua núi đồi. Mẹ chìm trong đêm tối. Gió mưa tóc che lối con đi. Mẹ là gió uốn quanh. Trên đời con thầm lặng. Trong câu hát thanh bình. Mẹ là gió mong manh...

Có những bài hát hay về bà mẹ trong chiến tranh như: Người mẹ miền Nam tay không đánh giặc (Thuận Yến), Đất quê ta mênh mông (Dương Hương Ly – Hoàng Hiệp) nhưng với Huyền thoại mẹ một nét mới đã được thể hiện. Cũng là bà mẹ anh hùng dưới mưa bom không ngại nhưng đức tính hy sinh, một đức tính cao quý của người phụ nữ Việt Nam  được ca ngợi xuyên suốt bài hát:

Mẹ là nước chứa chan. Trôi dùm con phiền muộn. Cho đời mãi trong lành. Mẹ chìm dưới gian nan...

Mẹ của Trịnh Công Sơn không phải là thần thánh, chỉ đơn thuần là mẹ thôi, nên mẹ cũng mong manh, chìm trong đêm tối. Bài hát thành công có lẽ người mẹ của anh thật hơn, đời hơn. Tựa bài hát cũng hay Huyền thoại mẹ, bởi trong mỗi đời người mẹ ta mãi mãi là huyền thoại. Nếu chọn ca sĩ thể hiện thành công bài hát này, tôi sẽ chọn ca sĩ Trịnh Công Sơn.

Bài hát thiếu nhi

Một người làm nghệ thuật sẽ rất đỗi tự hào nếu tác phẩm của mình được đưa vào sách giáo khoa dạy cho đời sau. Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn có nhiều bài hát được đưa vào giảng trong những tiết âm nhạc ở trường phổ thông. Trong những bài này, tôi muốn nhắc đến bài Tuổi đời mênh mông

Mây và tóc em bay trong chiều gió lộng. Trời làm cơn mưa xanh dưới những hàng me. Em và lá tung tăng như loài chim đến và đã hát giữa phố nhà. Ôm cuộc sống trong tay bên đời quá rộng. Tuổi thần tiên yêu dấu dưới ngôi trường kia. Em là đóa hoa lan hay quỳnh hương trắng thơm ngát từ đất đai quê nhà có tình yêu.Thời thơ ấu bướm hoa và chim cùng mưa nắng. Em đứng bên đời tự do yêu đời thiết tha. Bao đường phố em qua nắng lên đứng chờ. Đường dìu chân em đi đến những miền xa. Thăm ruộng đất bao la những làng quê cũ mùa cây trái níu chân về. Như là những bông hoa trong thành phố này. Tuổi đời mênh mông quá búp non đầu cây. Em về giữa thiên nhiên em cười, em nói như sóng đùa biển khơi...

Bài hát có tính giáo dục cao. Những hình ảnh thân quen, gần gũi: một làng quê, một phố thị, một ngôi trường, một cơn mưa, một hàng cây…đã làm nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt mỹ. Một bài học cần thiết về tình yêu quê hương, tình yêu cuộc sống ngay khi còn cắp sách đến trường.

Hôm rồi, có dịp đến một trường phổ thông cơ sở trong giờ giải lao, các em học sinh đang tập thể dục giữa giờ theo nhạc. Điệu nhạc nghe quen quen. Biết rồi! nhạc của bài Tuổi đời mênh mông. Nhìn các em học sinh tập thể dục nhịp nhàng theo điệu nhạc, có em nhẩm hát theo cảm thấy hay hay. Hóa ra, nhạc của anh cũng “lấn sân” sang lĩnh vực thể dục thể thao. Có thể bạn đọc cười tôi vì tôi thần tượng Trịnh Công Sơn quá nên mới viết vậy. Thôi kệ, ai cười cũng mặc, lựa chọn cuối cùng của tôi là chấm bài này nhất về chủ đề viết cho thiếu nhi.

Nói là lựa chọn cuối cùng, nhưng vẫn còn chút băn khoăn. Bạn có nghe bài hát viết cho thiếu nhi Em là hoa hồng nhỏ.

Bài hát cho phim

Thông thường nhạc của phim nào thì gắn chặt với phim đó, nhạc của phim hay phải hay cùng phim. Có những bài hát viết cho phim đi vào quên lãng ngay khi phim kết thúc buổi công chiếu. Có những nhạc sĩ viết nhạc cho phim đặt nặng hợp đồng thương mại hơn là rung cảm thật sự. Ngược lại, theo tôi, bài hát Cánh chim cô đơn viết cho phim Đứa con bị từ chối của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn là một bài hát vẫn còn sức rung động lòng người khi lời ca được cất lên:

Như là mây giang hồ. Lang thang cùng với gió. Lạc loài nơi chốn xa. Như là chim xa đàn. Giấu nỗi buồn trong cánh. Hẹn hò với giấc mơ. Hẹn về nghiêng cánh vui bên làng xưa. Có con sông vạm vỡ. Có bóng cây vuờn cũ. Hẹn đền em nỗi lo. Những ngày tháng qua. Đêm từng đêm bay về. Quê hương là nỗi nhớ. Đời nhẹ như lá thu. Yêu càng yêu quê nhà. Yêu những đời bão tố. Nhọc nhằn trong nắng mưa.

Bộ phim Đứa con bị từ chối nói về Anh hùng Lực lượng vũ trang Nguyễn Thành Trung hoạt động trong lòng địch. Công tâm mà nói, tôi thích bài hát này một phần vì kính phục anh Nguyễn Thành Trung, một người có tài, trong thời chiến cũng như thời bình, một lý do khác vì anh cũng là người con của Bến Tre. Tôi rất thích câu có con sông vạm vỡ, hình ảnh con sông vạm vỡ chắc phải được cảm nhận từ trên cao nhìn xuống. Chắc là dòng sông Ba Lai hiền hòa với hai bên bờ bát ngát dừa xanh. Phải chăng, khi viết bài này, nhạc sĩ đã hóa thân thành cánh chim cô đơn trên bầu trời cao rộng từng đêm bay về với nỗi nhớ quê hương.

Khi hát karaoke với đồng nghiệp, bè bạn tôi thường chọn hát bài này. Bài dễ hát. Không có phim, bài hát vẫn hay, thật đấy!