Bến Tre là một tỉnh nằm ở hạ lưu sông Tiền, được hợp thành từ 3 dải cù lao: Bảo, Minh, An Hóa; bốn bề sông nước, cách trở nhưng con người nơi đây có khí phách hiên ngang, tinh thần hiếu học, nghị lực mạnh mẽ. Trong các huyện, thành phố thì Ba Tri được mệnh danh là đất học.
“Hoa của đất”
Vùng đất lành này không chỉ sản sinh mà còn là mảnh đất
được nhiều danh nhân lựa chọn làm nơi an nghỉ cuối cùng như: Gia Định Xử sĩ
Sùng Đức Võ tiên sinh Võ Trường Toản - người được giới nghiên cứu gọi là ông tổ
của ngành giáo dục Nam Kỳ; nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu. Mặt khác, miền
quê biển nước mặn quanh năm này xưa kia còn là quê hương của Khai khoa Tiến sĩ
Nam Kỳ, Đại học sĩ Phan Thanh Giản. Mặc dù có nhiều nhận định khác nhau về nhân
vật lịch sử này nhưng người dân Ba Tri rất kính trọng ông bởi những đức tính tốt
đẹp: hiếu thảo, hiếu học, nghị lực vượt qua khó khăn; chỉ với 30 chén gạo và 30
con mắm mà kế mẫu gửi cho hàng tháng đã nuôi dưỡng nên một bậc hiền tài. Khi
làm quan, ông là vị quan thanh liêm, trong sạch, hết lòng vì công việc; được
vua Tự Đức ban cho tấm kim khánh có 4 chữ “Liêm bình cẩn cán”.
Tiếp nối truyền thống tốt đẹp của quê hương, trong thời kỳ
kháng chiến chống Mỹ, huyện Ba Tri có nhiều người con ưu tú, nổi bật là bác sĩ,
Nhà giáo nhân dân Trần Hữu Nghiệp. Ông dám từ bỏ cuộc sống giàu sang để thoát
ly tham gia cách mạng và đào tạo nhiều thế hệ thầy thuốc giỏi cho ngành y tế cả
nước nói chung và Nam Bộ nói riêng. Trong giai đoạn xây dựng và phát triển tỉnh
nhà, những người con quê hương Ba Tri tiếp tục học tập, cống hiến sức mình, có
nhiều người thành đạt, giữ các trọng trách quan trọng. Điển hình như TS. Cao Tấn
Khổng - Phó tổng Kiểm toán Nhà nước, TS. Thái Thị Thu Hương - Trưởng Ban Thi
đua Khen thưởng Trường Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh (cháu đời thứ 7 của ông
già Ba Tri Thái Hữu Kiểm), TS. Nguyễn Văn Huấn - Phó giám đốc Sở Giáo dục và
Đào tạo tỉnh Bến Tre…
Toàn huyện có trên 9.000 gia đình hiếu học, 20 dòng họ hiếu
học (họ Lữ - xã An Hiệp, họ Cao - xã Mỹ Thạnh, họ Đoàn - xã Tân Hưng…), trên 250
người có trình độ sau đại học. Đặc biệt, là ngôi làng tiến sĩ ở xã Vĩnh Hòa,
quê hương của nhiều vị tiến sĩ, có thể kể đến: TS. Nguyễn Tấn Mẫn - nguyên Thứ
trưởng Bộ Giao thông vận tải, TS. Nguyễn Ngọc Cẩn - nguyên Hiệu trưởng Trường Đại
học Sư phạm Kỹ thuật Thủ Đức (nay là Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh)...
Phát huy truyền thống
Tháng 4-2017, trong không khí kỷ niệm 42 năm Ngày giải
phóng miền Nam, thống nhất đất nước, UBND huyện Ba Tri tổ chức buổi họp mặt hơn
250 người con ưu tú có trình độ sau đại học đang công tác trong và ngoài huyện.
Đây là địa phương duy nhất trong tỉnh có tổ chức gặp gỡ, gắn kết đội ngũ trí thức
với quê hương. Buổi họp mặt diễn ra trong không khí đầm ấm, cởi mở, có sự trao
đổi thẳng thắn giữa đội ngũ trí thức với lãnh đạo huyện.
TS. Cao Tấn Khổng đã có những chia sẻ tâm huyết, là người
trí thức không thể quên ơn nguồn cội, không nên kiêu căng tự mãn với học vị đã
có mà phải biết khiêm nhường, học hỏi nâng cao trình độ. Mỗi người tự điều chỉnh
và thực hiện được “5 chữ T” gồm: trí, tâm, tầm, tin, tín. Trí là trí tuệ, khả
năng nhận thức, suy nghĩ và phán đoán vấn đề. Tâm là lòng tốt, lòng nhân ái đối
với mọi người. Tầm là năng lực và trình độ vượt trội so với người khác. Tin là
lòng tin, đặt hy vọng vào người khác. Tín là uy tín, biết trọng lời hứa trong
các mối quan hệ.
Cũng trong buổi họp mặt, Th.S Lữ Văn Châu - Tổng biên tập
Tạp chí Cao Đài đã có những lời phát biểu chân tình, động viên đội ngũ trí thức
trẻ hãy phát huy tinh thần cương trực, tiết nghĩa, noi theo gương sáng của cụ Đồ
Chiểu trong công tác và học tập. Họp mặt những người con Ba Tri có trình độ sau
đại học là dịp để phát huy truyền thống hiếu học, xây dựng xã hội học tập.
Trong những năm qua, huyện đã làm tốt công tác khuyến học,
khuyến tài thông qua các hình thức tặng học bổng, học phẩm. Điều này góp phần cụ
thể hóa Nghị quyết số 33-NQ/TW về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt
Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước” và Kế hoạch số 4191/2016 của
UBND tỉnh về “Xây dựng con người Bến Tre phát triển toàn diện trong giai đoạn mới”.
Đặc biệt, sau buổi họp mặt, Ban liên lạc Hội đồng hương Ba Tri tại TP. Hồ Chí
Minh và Hội Khuyến học huyện đã tổ chức đêm văn nghệ gây quỹ khuyến học với chủ
đề “Thắp sáng ước mơ tuổi trẻ Ba Tri”; các tổ chức, cá nhân đã ủng hộ số tiền
trên 1,1 tỷ đồng. Từ nguồn quỹ khuyến học này, nhiều em học sinh, sinh viên có
hoàn cảnh khó khăn sẽ có thêm điều kiện đến trường thực hiện ước mơ về sự học,
kế tục và phát huy tốt đẹp truyền thống hiếu học của quê hương.