Câu chuyện du lịch ‘Net zero tour Ben Tre’

Net zero là trạng thái mà lượng phát thải khí nhà kính vào khí quyển được cân bằng với lượng bỏ khí nhà kính ra khỏi bầu khí quyển. Trong lĩnh vực du lịch, net zero là xu hướng mới, hướng tới mục tiêu giảm thiểu hoặc loại bỏ lượng khí thải carbon và những tác động tiêu cực đến môi trường từ các hành động thiết thực trong du lịch. Theo đó, “Net zero tour Ben Tre” là một hành động cụ thể hóa nhằm giảm phát thải, góp phần bảo vệ môi trường do Công ty Truyền thông và Du lịch C2T được triển khai thực hiện tại tỉnh Bến Tre vào tháng 3-2024.

Du khách sẽ được ghi nhận mức độ giảm phát thải tại nơi đến thông qua quyển passport xanh.

Toàn bộ hành trình khám phá sông nước xứ Dừa trong lòng thành phố của du khách sẽ được xác nhận bằng một quyển Passport xanh. Ngay từ khi bước xuống tàu để lênh đênh trên sông nước, len lỏi những rặng dừa nước xanh rì, mỗi du khách sẽ được hướng dẫn đánh dấu, ghi chép lại những sản phẩm đã sử dụng trong suốt hành trình vào quyển Passport, đồng thời tìm hiểu về tác động phát thải Carbon của từng sản phẩm sử dụng trong quá trình trải nghiệm hành trình. Quyển Passport còn nhằm để xác nhận du khách đã đặt dấu chân đến vùng đất xứ Dừa với những trải nghiệm tích cực và có hành động xanh như: đóng góp vào việc cắt giảm phát thải, bù đắp Carbon, hay còn được gọi là giảm dấu chân Carbon.

Lãnh đạo tỉnh và du khách trải nghiệm Du lịch xứ dừa với passport xanh.

Đó là việc hạn chế sử dụng rác thải nhựa như túi nylon, ống hút nhựa, chai nhựa, ưu tiên sử dụng nông sản tại địa phương do chính người dân bản địa làm ra. Việc chọn mua tôm do ngư dân đánh bắt ở sông cũng là con tôm lớn, tôm đang không ở giai đoạn mang trứng. Du khách được gợi ý thả lại những con tôm đang ôm trứng, tôm nhỏ về sông, hay việc hỗ trợ những người giăng bắt trên sông một khoản tiền nhỏ để họ thu vớt rác, giúp làm sạch dòng sông. Thay vì rửa tay bằng xà bông sau bữa ăn, chúng ta cũng sẽ được hướng dẫn dùng hoa bần (loài cây mọc ven sông, có trái dùng để nấu canh chua, hoa bần dùng làm gỏi với thịt là món ăn đặc sản miền sông nước rất được ưa thích…) để giúp làm sạch và bán mùi tôm cá… Đó hoàn toàn là những hành động “điểm cộng” cho việc bảo tồn thiên nhiên, cân bằng sinh thái, bảo vệ môi trường và góp phần giảm phát thải Carbon.

Các nguyên vật liệu phục vụ cho chuyến đi như hoa, thảm trải bàn, khai đựng khăn giấy, giỏ đựng trái cây… đều được đơn vị du lịch tạo thành từ lá dừa. Gần như toàn bộ vật dụng phục vụ tour đều được thiết kế từ cây lá thiên nhiên, mang những sắc màu trong xanh, tươi mới, an toàn và thân thiện.

Ẩm thực xứ Dừa cũng đặc sắc duy chỉ có ở Bến Tre đó là hơn 90% các món ăn đều được chế biến có gắn với dừa như cơm nấu trong trái dừa, tôm luộc nước dừa, tép rang dừa, cá kho nước cốt dừa, gỏi củ hủ dừa… Đó là một trong số những món ăn trong danh sách 222 món ăn từ dừa của tỉnh Bến Tre đã được xác lập Kỷ lục thế giới vào năm 2022.

Bù đắp carbon bằng cách tham gia nhặt rác thải trên sông, trồng cây ven sông chống xói lở.

Ngoài ra, du khách cũng sẽ được hướng dẫn cách tính toán, áp dụng một số giải pháp để giúp giảm phát thải, bù đắp Carbon trong chuyến đi như: trồng cây xanh, cây bần ven sông, giảm sử dụng rác thải nhựa vào môi trường, giảm di chuyển bằng phương tiện giao thông xả khói, thay đổi cách đối xử với thiên nhiên, môi trường sống một cách thân thiện hơn như thả cá, tôm nhỏ về dòng sông thiên nhiên, giảm các hoạt động gây tiếng ồn… Du khách có thể ủng hộ địa phương bằng cách mua những sản phẩm thân thiện với môi trường, sản phẩm OCOP của Bến Tre. Tất cả những hành vi dù nhỏ nhất trong chuyến đi cũng đều có ý nghĩa giúp du khách luôn có sự lưu tâm, nâng cao ý thức hơn trong từng suy nghĩ và hành động nhằm bảo vệ môi trường, duy trì và phát triển nguồn lợi trong thiên nhiên.

Tại cơ sở kinh doanh du lịch Thanh Thanh (xã Nhơn Thạnh, TP. Bến Tre), trong lúc nghe hát đờn ca tài tử, thưởng thức kẹo dừa, mật ong lấy từ hoa dừa, chàng thanh niên người Tây Ban Nha tự giới thiệu anh là Vicente. Anh bộc bạch: “Về Bến Tre cái gì cũng thích hết như đi xe đạp vòng quanh đường quê dưới bóng dừa rất mát mẻ và có nhiều cây trái; thích đi thăm các làng nghề truyền thống như: làm kẹo dừa, lò gạch. Ấn tượng là tất cả các thành phần trái dừa đều được tận dụng để làm ra sản phẩm có giá trị phục vụ cho nhu cầu của con người. Ngành dừa gần như là một mô hình kinh tế tuần hoàn theo hướng kinh tế bền vững mà thế giới đang quan tâm”.

Bến Tre “thủ phủ dừa” cả nước, với đặc trưng là miền quê yên bình, vừa có biển, có vườn cây trái trĩu quả và có rất nhiều tuyến đường nông thôn rợp bóng dừa xanh, đã và đang làm say đắm, thổn thức tâm hồn của biết bao du khách trong và ngoài nước. Những năm qua, nơi đây đang phải đối mặt với nhiều thách thức do biến đổi khí hậu gây ra như nước biển dâng, xâm nhập mặn, ảnh hưởng đến sinh kế của người dân và hoạt động kinh doanh du lịch. Trong khi đó, theo kết quả nghiên cứu mới đây của Trường Đại học Cần Thơ cho thấy, cây dừa Bến Tre có khả năng bù carbon bởi quá trình sinh trưởng của cây sẽ hấp thụ một lượng CO2 đáng kể.

“Cây dừa ở cấp tuổi 4 sẽ có khả năng hấp thụ được khoảng 24,518 tấn CO2/ha và 20,4583 tấn CO2/ha tương ứng đối với 2 nhóm giống dừa cao và thấp. Lượng CO2 cây dừa hấp thụ tăng cao khi cây được 10 năm tuổi. Như vậy, vườn dừa càng lớn tuổi thì khả năng hấp thụ carbon càng lớn. Nghiên cứu này có thể khẳng định cây dừa ở Bến Tre nói riêng và trên toàn thế giới nói chung, là một trong những loại cây trồng ứng phó với biến đổi khí hậu và thiên tai bất thường...”, Tiến sĩ Lê Anh Tuấn - giảng viên Khoa Môi trường và Tài nguyên, nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu biến đổi khí hậu, Trường Đại học Cần Thơ cho biết.

Mua kẹo dừa, các sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ dừa giúp nâng cao giá trị cây dừa và thu nhập cho người dân địa phương.

Bằng việc tham quan vườn dừa, uống nước dừa tươi và mua sản phẩm dừa tại địa phương để giúp giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho người trồng dừa và nâng cao giá trị trái dừa, hoặc tham gia trồng một cây dừa mới, góp phần bảo vệ màu xanh của dừa khi tham gia “Net zero tour Ben Tre” cũng được xem là hành động giảm phát thải, thích ứng và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu trong tương lai.

Mô hình du lịch phát thải thấp là du lịch giảm phát thải carbon nhưng du lịch tác động thấp càng có ý nghĩa rộng hơn. Du lịch tác động thấp không cho phép hoạt động kinh doanh du lịch làm ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của người dân, đến môi trường, kinh tế, đến cộng đồng văn hóa ở địa phương.

Anh Võ Văn Phong - người sáng lập “Net zero tour Ben Tre” khẳng định: “Net zero tour Bến Tre là một sản phẩm du lịch còn hướng đến tác động thấp. Trước đây hoạt động du lịch tập trung hướng đến khám phá về một vùng đất, về văn hóa, về ẩm thực, về con người. Nhưng việc tác động đến môi trường, đến cộng đồng thì người làm du lịch ít chú trọng. Ngày nay, do nhu cầu của du khách và do biến đổi khí hậu đang đặt ra yêu cầu hoạt động du lịch cũng phải thay đổi…”.

Vợ chồng anh Đoàn Văn Lâm là ngư dân sinh kế bằng nghề đánh bắt tôm cá trên sông đã có nhiều tiếng cười và thu nhập ổn định hơn từ khi tham gia vào hệ sinh thái net zero tour của anh Võ Văn Phong.

Mô hình “Net zero tour Bến Tre” chỉ ra định hướng bền vững về kinh tế, đào tạo công ăn việc làm, hỗ trợ người yếu thế, xây dựng cộng đồng gắn kết bền vững, bảo tồn bản sắc, văn hóa bản địa, truyền thống làng nghề… Sản phẩm này được xây dựng trên 3 tiêu chí, gồm: Thứ nhất, tiêu chí về phát triển bền vững bằng bảo vệ môi trường có nghĩa là quan tâm môi trường. Thứ hai, phải đảm bảo về mặt kinh tế bền vững, mặt kinh tế. Thứ ba, bền vững về mặt cộng đồng, có nghĩa là tôn trọng văn hóa địa phương. Đây là 3 trụ cột chính của du lịch tác động thấp mà quốc tế đang hướng đến…”.

Với những mục tiêu và hành động cụ thể đó, đến tháng 11-2024, “Net zero tour Bến Tre” đã vinh dự đạt giải nhất Giải thưởng Quốc tế Kotler Awards 2024, với hạng mục “Điểm đến có tác động xuất sắc nhất” (trong tổng số 9 hạng mục được đề ra của giải thưởng). Đây là giải thưởng quốc tế danh giá, do Giáo sư Philip Kotler sáng lập, nhằm tôn vinh những doanh nghiệp, cá nhân có những đóng góp và thành tích xuất sắc trong lĩnh vực tiếp thị, kinh doanh, quản trị chiến lược.

Net zero tour Ben Tre đạt giải Nhất Giải thưởng Quốc tế Kotler Awards 2024, với hạng mục “Điểm đến có tác động xuất sắc nhất”.

Bí thư Tỉnh ủy - Chủ tịch HĐND tỉnh Hồ Thị Hoàng Yến và Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy Trần Thanh Lâm chúc mừng tác giả đã xuất sắc đạt giải thưởng quốc tế.

Sau Giải thưởng quốc tế Kotler Awards, Bến Tre tự hào là điểm đến có tác động xuất sắc nhất, góp phần vào việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, giảm phát thải carbon, cũng như đóng góp tích cực vào một số mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) của Liên hợp quốc. Đồng thời, mở ra cơ hội kết nối với mạng lưới rộng lớn trên 100 quốc gia, thúc đẩy quảng bá mạnh mẽ hình ảnh Bến Tre - một điểm đến có tác động xuất sắc trên toàn cầu trong tương lai.

Phó chủ tịch UBND TP. Bến Tre Nguyễn Văn Thương cho hay, hướng tới, TP. Bến Tre sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình du lịch “Net zero tour Bến Tre” để thu hút và phục vụ du khách một cách hiệu quả và bền vững. Theo đó, thành phố sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình du lịch thành công đến các doanh nghiệp, người dân và các huyện.

C2T kết nối với farmstay Mỏ Cày đưa du khách trải nghiệm đường làng, thăm các hộ các sản xuất dừa trong vùng và các điểm di tích lịch sử tại địa phương.

“Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ cùng làm việc với Công ty TNHH MTV Truyền thông và Du lịch C2T nhằm bàn cụ thể giải pháp triển khai, xây dựng tiêu chí và tập huấn cho cộng đồng làm du lịch trong chuỗi. Trong câu chuyện này, còn có vai trò của địa phương trong việc quy hoạch, phát triển, quản lý. Điển hình trong việc trồng rừng, cần có quy hoạch về vị trí, quy cách trồng và việc theo dõi quản lý…”, Phó giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Thị Ngọc Dung cho hay.

Net zero trong du lịch được ví như “chất keo” kết dính giữa đơn vị làm du lịch tại địa phương và các doanh nghiệp du lịch lữ hành trong nước. Bà Tạ Thị Tú Uyên - Phó giám đốc Ban sản phẩm dịch vụ Công ty Du lịch Vietravel thẳng thắn chia sẻ: “Đã kết nối làm việc với anh Võ Văn Phong, người sáng lập các sản phẩm du lịch đổi mới sáng tạo tại Bến Tre từ khi anh mới khởi nghiệp, nhưng sâu sắc nhất là từ 3 năm trở lại đây, đặc biệt là đối với các sản phẩm du lịch xanh, du lịch bền vững. Các sản phẩm của anh rơi đúng thời điểm khách quốc tế đang tìm kiếm và Vietravel đang rất cần tìm những đối tác như vậy để hợp tác, kết nối. Doanh nghiệp C2T là một đơn vị hoàn toàn đáp ứng được các tiêu chí đó của Vietravel”.

Bà Tạ Thị Tú Uyên - Phó giám đốc Ban sản phẩm dịch vụ Công ty Du lịch Vietravel.

Là đại diện cho một nhà tổ chức du lịch chuyên nghiệp hàng đầu của Việt Nam, bà Tạ Thị Tú Uyên đánh giá, Net zero tour là một sản phẩm du lịch đang là xu hướng “trend” trên thị trường và đặc biệt là trong năm 2024. Có thể nói cụm từ Net zero đã có trước đó nhưng gần như vẫn còn rất mơ hồ. Nhưng bắt đầu từ năm 2024, cụm từ này được báo chí quan tâm nhiều hơn, nhiều khách hàng cũng bắt đầu quan tâm. Chính xác là đến khi có những tour Net zero đã cho khách hàng có những trải nghiệm hoàn toàn mới, tạo khác biệt hoàn toàn cho du lịch Bến Tre trước đó, bởi tour có sự nghiên cứu và thiết kế về hành trình trải nghiệm mang tên Net zero, giúp du khách hiểu hơn về khái niệm cũng như là cần làm gì để giảm phát thải, bù đắp Carbon. Qua đó giúp du khách tương tác, gắn bó với cộng đồng người dân địa phương để cùng thực hiện các hành động ý nghĩa.

Việc gắn kết giữa một doanh nghiệp du lịch tại điểm đến với một tập đoàn doanh nghiệp du lịch vươn tầm châu Á đã khẳng định những thành công đáng tự hào cho một doanh nhân khởi nghiệp trẻ mang nhiều tâm huyết, khát vọng đưa hình ảnh Bến Tre ra quốc tế như anh Võ Văn Phong nói riêng và cho điểm đến xuất sắc như tỉnh Bến Tre nói chung. “Nếu như trước đó Vietravel từng đưa rất nhiều đoàn khách đến các tỉnh khác thì bắt đầu từ năm 2024, chúng tôi đã có sự tập trung chuyển hướng về Bến Tre nhiều hơn mà trọng điểm là cho du khách trải nghiệm tour về Net zero tại đây”, bà Tạ Thị Tú Uyên tâm đắc bộc bạch.

Không chỉ Vietravel, các tập đoàn doanh nghiệp lớn trong ngành du lịch trong nước cũng đang xoay hướng về Bến Tre nhằm để gắn kết với các điểm du lịch xanh, du lịch bền vững tại tỉnh.

Về phạm vi lan tỏa trong tỉnh, sau đúng 1 năm hình thành, Net zero tour đã giúp chuyển hóa nhận thức những người làm du lịch, chuỗi cung ứng và họ quan tâm môi trường nhiều hơn. Cụ thể, các doanh nghiệp tại Bến Tre đã tìm hiểu, quan tâm hơn về hoạt động du lịch phát thải thấp, hành động nổi bật nhất là quan tâm, bảo vệ môi trường như việc tiết kiệm nước, bớt xả rác, thường xuyên nhặt rác thải. Từng hộ dân, từng điểm đến đã chú trọng đến việc hạn chế rác thải nhựa, trang bị các sọt rác, phân loại rác, giữ gìn cảnh quan mỹ quan tại mỗi điểm đến. Không chỉ tối ưu về môi trường, các câu chuyện văn hóa bản địa cũng được đưa vào các sản phẩm du lịch để tạo sự hấp dẫn, đặc sắc của điểm đến và nhân đôi cảm xúc trong lòng du khách…

Hoạt động du lịch net zero do Công ty Du lịch Vietravel và Công ty Truyền thông và Du lịch C2T hợp tác thực hiện tại Bến Tre.

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bến Tre, năm 2024, Bến Tre đón trên 2,5 triệu lượt khách, tăng 15% so với cùng kỳ. Tổng thu từ khách du lịch đạt trên 3.200 tỷ đồng, tăng 18,6% so với cùng kỳ. Trong đó, khách quốc tế đạt trên 616 ngàn lượt, tăng 53,1% so với cùng kỳ. Kết quả này chứng minh Net zero tour Bến Tre đã nhận được sự đón nhận rất tích cực và tạo làn sóng dịch chuyển khách quốc tế về Bến Tre nói riêng và Việt Nam nói chung, mở ra cánh cửa tươi sáng về phát triển ngành công nghiệp không khói trong tương lai.

Mặc dù là một tỉnh nhỏ nhưng với ưu thế địa phương và sự năng động đổi mới sáng tạo của các doanh nghiệp trẻ, Bến Tre đã và đang trở thành địa phương tiên phong, dẫn đầu cả nước về hành động cụ thể vì mục tiêu Net zero trong ngành du lịch. Sau Bến Tre là Hội An, Quảng Bình, Quảng Ninh cũng đã nhanh chóng khởi động, tạo làn sóng mạnh mẽ cho ngành du lịch Việt Nam trong hội nhập, đổi mới và phát triển bền vững theo xu hướng chung và tất yếu của toàn cầu.

Bến Tre khát vọng phát triển du lịch bền vững, hướng đến mục tiêu net zero.