Theo Đại tá Võ Thanh Sơn - Phó chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Ngày truyền thống của lực lượng vũ trang (LLVT) Bến Tre là ngày 12-2-1946. Đây là ngày ra đời của Đội du kích Tân Hào (tiền thân của LLVT Bến Tre). Lúc mới thành lập Đội du kích Tân Hào có 36 đồng chí, do đồng chí Đồng Văn Cống lúc này là Bí thư Chi bộ xã Tân Hào làm đội trưởng; đồng chí Hồ Chấn làm đội phó. Trang bị gồm 4 súng lửa (súng săn) một số lựu đạn, còn lại là dao, mác, tầm vông. Hàng ngày, nhân dân đóng góp, giúp đỡ tiền bạc, lương thực, thực phẩm…

Trung tướng Đồng Văn Cống (thứ 4, từ phải sang) chụp tại rừng Hốc Hỏa, xã Thới Thuận, huyện Bình Đại năm 1952.

Vừa thành lập, Đội du kích Tân Hào đã bước vào chiến đấu ngay. Hôm ấy, một trung đội lính Lê Dương do bọn việt gian dẫn đường tiến vào hai xã Long Mỹ, Tân Hào cướp bóc, bắn giết đồng bào rất dã man. Khi chúng đến đầu cầu Ba Ngởi (nay là cầu Hương Điểm) thì bị lực lượng ta chặn đánh, trung đội này bị tiêu hao nặng, chúng kéo vào đóng quân tại chợ Hương Điểm (Tân Hào).

Tranh “Nhân dân rèn mã tấu, chuẩn bị kế hoạch nổi dậy”.

Tối đến, đồng chí Đồng Văn Cống chỉ huy đội du kích đánh diệt gọn trung đội địch, thu toàn bộ vũ khí trang bị của chúng, ta không ai bị thương. Đây là trận đánh đầu tiên giành thắng lợi trọn vẹn, đã tạo niềm tin rất lớn cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân. Vì thế, ngày 12-2-1946 được Đảng ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh chọn và báo cáo về Bộ Tư lệnh Quân khu, được Bộ Tư lệnh Quân khu 9 có quyết định công nhận là ngày truyền thống của LLVT Bến Tre.

Phát huy thắng lợi từ trận đầu, tiếp theo đó, Đội du kích Tân Hào có nhiều trận phục kích, tập kích diệt nhiều địch, thu vũ khí tạo tiếng vang lớn, từ đây thanh niên những xã lân cận đã hăng hái xin vào LLVT.

 Ngày 1-5-1946, Huyện ủy Giồng Trôm (tên gọi thời điểm đó là Tán Kế) ra quyết định thành lập Trung đội vũ trang (Bộ đội tập trung của huyện), thành phần chính của trung đội này là rút từ Đội du kích Tân Hào và do đồng chí Đồng Văn Cống làm Trung đội trưởng.

10 ngày sau khi thành lập, ngày 10-5-1946, Trung đội vũ trang của huyện tổ chức phục kích trên tại vàm Châu Phú, đoạn giáp xã Phong Mỹ - Châu Hòa, Trung đội trưởng Đồng Văn Cống chỉ huy Trung đội vũ trang huyện Tán Kế phục kích đội quân của địch. Trong trận này, Trung đội đã bắn chết tại chỗ 11 tên, thu 12 súng.

Đến tháng 9-1946, Tỉnh ủy Bến Tre đã quyết định thành lập đơn vị Vệ Quốc đoàn, mang phiên hiệu Chi đội 19. Chi đội này biên chế thành 6 phân đội. Đặc biệt Chi đội 19 của Bến Tre, có một tiểu đội là người quốc tế. Sau khi ra mắt, Chi đội 19 hành quân về Bình Đại, tổ chức đánh Đồn Nhà Giấy ở xã Lộc Thuận. Trận này, Chi đội 19 đã tiêu diệt 50 tên địch, thu 40 súng, đồng thời chặn đánh một toán quân đi cứu viện và tiêu diệt thêm một số tên khác.

Đến tháng 3-1947, Ban Chỉ huy Tỉnh đội dân quân được thành lập, trực thuộc Ủy ban Hành chính do đồng chí Nguyễn Tẩu làm Tỉnh đội trưởng, đồng chí Nguyễn Văn Trước làm Chính trị viên.

Trung tướng Đồng Văn Cống (bên trái) chụp ảnh cùng Trung tướng Lê Đức Anh và thiếu tướng Hoàng Cầm.

Cũng trong năm này, ngày 23-6-1947, theo quyết định của Bộ trưởng Khu 8 thì Chi đội 19 được bổ sung thêm một số đơn vị để thành lập và phát triển lên cấp Trung đoàn với tên gọi Trung đoàn 99. Trung đoàn 99 gồm 2 tiểu đoàn và một số đại đội cũng do đồng chí Đồng Văn Cống làm Trung đoàn trưởng, đồng chí Võ Văn Thời làm Chính trị viên, đồng chí Bùi Sỹ Hùng làm Trung đoàn phó.

Từ khi có lực lượng bộ đội tập trung, khắp nơi trong tỉnh thực hiện các trận đánh bao vây đồn giặc, chặn đánh quân cứu viện, đi càn... Đồng thời phát động nhân dân tiếp tục thực hiện tiêu thổ kháng chiến, tăng cường công tác binh địch vận, đánh địch, giữ đất, giữ dân.

Nhân dân khu nhà thờ La Mã - xã Hiệp Hưng, huyện Giồng Trôm phá ấp chiến lược.

Tháng 7-1950, ta mở chiến dịch Bến Tre giải phóng một số xã ở cù lao Minh. Sang năm 1951, đồng chí Đồng Văn Cống giữ chức Tỉnh đội trưởng thay đồng chí Phan Vũ Hòa. Ngày 7-1-1953, Tỉnh ủy chỉ đạo đẩy mạnh tấn công giặc, cùng cả nước bước vào Chiến dịch Đông Xuân 1953 - 1954. Thực hiện chủ trương của Tỉnh ủy, LLVT Bến Tre mở các đợt hoạt động liên tục, đánh tập trung, kết hợp nhỏ lẻ, đánh sâu trong lòng địch, dồn địch vào thế bị động, góp phần vào thắng lợi Chiến dịch Đông Xuân và kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp năm 1954.

Tranh: "Ôm hè bắt hè" diệt tên đội Tý (Chỉ huy Tổng đoàn Dân vệ khét tiếng ác ôn) tại ngã tư xã Định Thủy (huyện Mỏ Cày) mở màn cho phong trào nổi dậy của quần chúng, ngày 17-1-1960.

Theo Hiệp định Giơ-ne-vơ, phần lớn cán bộ, chiến sĩ LLVT Bến Tre tập kết ra Bắc, số còn lại chuyển vào hoạt động bí mật. Trong 6 năm đấu tranh chính trị (1954 - 1960), hàng ngàn đồng chí bị địch bắn giết, tù đày, phong trào cách mạng lúc này vô cùng khó khăn.

Quang cảnh đêm Đồng khởi năm 1960. Ảnh tư liệu

“Đội quân tóc dài" biểu tình trong Phong trào Đồng Khởi năm 1960.

 Quán triệt, vận dụng đúng đắn, sáng tạo Nghị quyết 15 của Đảng, ngày 17-1-1960 Đảng bộ, Nhân dân Bến Tre vùng lên Đồng khởi.

Lực lượng du kích xã Mỹ Nhơn, huyện Ba Tri anh dũng chiến đấu chống Mỹ - ngụy trong những ngày đầu Đồng khởi ở Bến Tre (1960).

Để hỗ trợ cho phong trào Đồng Khởi, LLVT Bến Tre tái thành lập, lấy phiên hiệu Đại đội 264. Ngày 3-2-1960, Đại đội 264 ra quân đánh thắng trận đầu tại Bình Khánh. Nửa tháng sau thành lập đơn vị vũ trang thứ hai lấy Phiên hiệu Đại đội 269. Ngày 23-3-1960, hai đơn vị này phối hợp tổ chức đánh phục kích địch tại rạch Ông Bồng, diệt 47 tên; thu 20 súng (có 2 trung liên).

Ban chỉ huy Tiểu đoàn 516 (từ phải sang trái): Trần Khắc Chung (Tiểu đoàn trưởng), Trịnh Văn Nở (Chính trị viên), Nguyễn Hữu Vị (Tiểu đoàn phó), Võ Văn Khoát (Chín Vũ) (Phó chính trị viên).

Phân đội hỏa lực đại đội 1, Tiểu Đoàn 516 tiêu diệt địch trong cuộc càn quét ở huyện Châu Thành.

Tiếp theo, ta đánh bại cuộc càn quét quy mô lớn của F tại 3 xã Định Thủy, Phước Hiệp, Bình Khánh, diệt trên 200 tên, làm bị thương hàng trăm tên khác. Càng đánh càng mạnh, càng đánh càng phát triển, đến năm 1964, Bến Tre thành lập Tiểu đoàn chủ lực mang phiên hiệu Tiểu đoàn 516. Sau đó nhiều tiểu đoàn, đại đội độc lập ra đời, đáp ứng yêu cầu chiến đấu trên địa bàn tỉnh và đưa về Khu. Năm 1968, Bến Tre có chiến đoàn. Năm 1972 có Trung đoàn Đồng Khởi. Dù đại đội, tiểu đoàn hay trung đoàn, đơn vị nào cũng lập được thành tích xuất sắc.

Đơn vị 516 hành quân vào chiến dịch Mậu Thân, 1968.

Tiểu đoàn 516 đánh chiếm công sở xã Tân Thạch - huyện Châu Thành, phá cầu bắc Rạch Miễu chặn bước tiến của địch, 1968.

Trong từng thời kỳ cách mạng, LLVT tỉnh đã chiến đấu và chiến thắng những trận tiêu biểu như: Thắng lợi trong đánh địch bình định gom dân lập ấp chiến lược (1961 - 1963); cao trào tấn công và nổi dậy đánh bại quốc sách “ấp chiến lược” của Mỹ - Diệm (1963 - 1964); chiến thắng Gò Keo ở Giồng Trôm; đánh bại cuộc hành quân “Phượng hoàng TG1” ở Thạnh Phú; diệt Tiểu đoàn “Ó đỏ” ở Ba Tri, “Ó vàng” ở Mỏ Cày, “Cọp đen” ở Châu Thành.

Tù binh thuộc Tiểu đoàn “Ó Vàng” Sư đoàn 7 ngụy bị quân giải phóng bắt trong trận đánh tại chợ Thơm - xã An Thạnh, huyện Mỏ Cày.

Tiểu đoàn 516 hạ quyết tâm diệt phân chi khu xã Lộc Thuận, huyện Bình Đại mừng sinh nhật Bác, năm 1970.

Chuyển thế tiến công đánh bại cuộc càn “Sóng thần 5” và diệt hạm đội nhỏ trên sông; giữ vững địa bàn căn cứ và vùng giải phóng (1965 - 1967); thực hành cuộc tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968; đánh bại chiến dịch bình định của địch (1969 - 1971); năm 1972 đánh bại chiến đoàn A Bảo An ngụy, trong chiến dịch mùa khô 1973 - 1974 đánh diệt Tiểu đoàn 401, 413, 418, 454, 509 của địch. Phối hợp với chiến trường chung đẩy mạnh tiến công địch trong Chiến dịch Đông Xuân 1974 - 1975 mà đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Bến Tre hoàn toàn giải phóng vào sáng ngày 1-5-1975.

Sau khi đất nước thống nhất, LLVT Bến Tre chuyển sang làm nhiệm vụ xây dựng và sẵn sàng chiến đấu, đồng thời tham gia phát triển kinh tế -  xã hội của địa phương. Chiến tranh biên giới nổ ra, Bến Tre đưa các đơn vị lên đường tham gia chiến đấu bảo vệ tuyến biên giới Tây Nam và 1 tiểu đoàn ra bảo vệ biên giới phía Bắc. Từ năm 1979 - 1989, với Phiên hiệu Đoàn 9906, LLVT Bến Tre đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ quốc tế ở Campuchia.

Các chiến sĩ tuyên thệ dưới Quân kỳ quyết thắng. Ảnh: Hoàng Minh

Từ những năm cuối của thập kỷ 80 đến nay, LLVT Bến Tre tiếp tục tỏ rõ bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với lý tưởng cách mạng xã hội chủ nghĩa. Phát huy cao độ tinh thần độc lập tự chủ, tự lực tự cường, khai thác mọi tiềm năng, tận dụng cơ hội, với ý chí tiến công và niềm tin tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, LLVT Bến Tre luôn làm tốt vai trò tham mưu cho cấp ủy, chính quyền trong thực hiện nhiệm vụ quân sự - quốc phòng địa phương, xây dựng LLVT vững mạnh, góp phần xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân và khu vực phòng thủ tỉnh nhà ngày càng vững chắc.

Diễn tập khu vực phòng thủ tại các huyện, thành phố.

Chủ tịch UBND tỉnh Trần Ngọc Tam tặng quà động viên lực lượng tham gia thực binh trong Diễn tập khu vực phòng thủ huyện Mỏ Cày Nam.

Năm 2024, đến giờ này có thể khẳng định rằng LLVT Bến Tre đã tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh lãnh đạo hoàn thành nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương. Trong đó, tổ chức diễn tập khu vực phòng thủ 3 huyện Giồng Trôm, TP. Bến Tre và Mỏ Cày Bắc; 42/42 xã, phường, thị trấn; nhiệm vụ diễn tập của cả nhiệm kỳ 2020 - 2025 thực hiện xong  sớm.

Tân binh lên đường nhập ngũ năm 2024.

Công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ đạt 100% chỉ tiêu Chính phủ giao.Tuyển sinh quân sự có 40 em trúng tuyển vào các học viện, nhà trường trong Quân đội. Phối hợp với Công an, Biên phòng kịp thời phát hiện, xử lý có hiệu quả các tình huống, góp phần giữ vững an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội, bảo vệ an toàn các ngày lễ, Tết, các sự kiện chính trị của đất nước và địa phương.

Kiểm tra 3 tiếng nổ chiến sĩ mới.

Tổ chức kiểm tra bắn đạn thật cho lực lượng quân nhân chuyên nghiệp và hạ sĩ quan - chiến sĩ các cơ quan đơn vị và Ban Chỉ huy Quân sự các huyện, thành phố

Huấn luyện lực lượng thường trực đạt 100%; dự bị động viên đạt 99,91%; dân quân tự vệ đạt 95,18% quân số. Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ tỷ lệ đạt 1,68% so với dân số, 100% chi bộ quân sự cấp xã có chi ủy.

Tìm kiếm hài cốt liệt sĩ tại Nghĩa trang tạm Hàng Me (Rạch Vọp), ấp Bình Khương, xã Châu Bình, huyện Giồng Trôm. Ảnh: An Giang

Lãnh đạo tiến hành tốt công tác giáo dục chính trị, giáo dục pháp luật cho các đối tượng và phong trào thi đua Quyết thắng trong LLVT tỉnh. Chỉ đạo Lực lượng 47 tích cực tham gia đấu tranh phòng chống “Diễn biến hòa bình” trên không gian mạng. Tổ chức tìm kiếm, cất bốc, quy tập 21 hài cốt liệt sĩ cải táng vào Nghĩa trang liệt sĩ huyện Châu Thành, Giồng Trôm.

Quyền Bí thư Tỉnh ủy – Chủ tịch HĐND tỉnh Hồ Thị Hoàng Yến cùng các đại biểu tại lễ trao nhà "Tình quân - dân" ở xã An Điền.

Cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang tham gia xây dựng nông thôn mới.

Thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua “LLVT Bến Tre chung sức xây dựng nông thôn mới”; 137 lực lượng tham gia khắc phục hậu quả lốc xoáy trên địa bàn huyện Chợ Lách, Mỏ Cày Nam, Mỏ Cày Bắc. Vận động hỗ trợ nước sinh hoạt cho nhân dân vùng hạn mặn trên địa bàn Bình Đại, Ba Tri, Châu Thành, Giồng Trôm. Phối hợp tổ chức Tết quân - dân trên địa bàn Thạnh Phú với kinh phí hơn 41 tỷ đồng; đang chuẩn bị cho Tết quân - dân trên địa bàn Mỏ Cày Bắc ước tổng kinh phí vận động hỗ trợ khoảng 50 tỷ đồng Công tác hậu cần - kỹ thuật, tài chính được quan tâm, trong năm khởi công xây dựng Sở Chỉ huy giai đoạn 2 và Ban Chỉ huy Quân sự huyện Giồng Trôm.

Lực lượng vũ trang tỉnh nhà khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho gia đình chính sách, hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả thiên tai.

Tập trung chuẩn bị tổ chức Đại hội chi bộ trực thuộc xong trong tháng 12-2024, Đảng bộ cơ sở các cơ quan, đơn vị xong trong tháng 5-2025 và Đại hội Đại biểu Đảng bộ Quân sự tỉnh lần thứ XIII trong tháng 7-2025. Trước mắt là tham mưu UBND tỉnh tổ chức thành công Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân.

Cán bộ, chiến sĩ tiến hành nghi thức di quách hài cốt liệt sĩ đến vị trí mộ theo sơ đồ trong buổi lễ cải táng.

Để có những trang lịch sử hào hùng của LLVT Bến Tre, có hơn 35 ngàn đồng chí đã anh dũng hy sinh; 18 ngàn đồng chí đã mất đi một phần thân thể của mình; hơn 1.500 đồng chí bị giặc bắt, tra tấn, tù đày, bệnh tật và nhiều liệt sĩ hy sinh đến nay chưa tìm được hài cốt. Mới đây, trong năm 2024, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh cùng lực lượng địa phương đã quy tập được 21 bộ hài cốt cải táng về nghĩa trang liệt sĩ.

Đại tá Võ Văn Hội - Chủ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh trao khen thưởng cho các tập thể, cá nhân trong phong trào thi đua Quyết thắng giai đoạn 2019 - 2024.

Những năm qua, LLVT Bến Tre được Bộ Tư lệnh Quân khu 9, Bộ Quốc phòng, Thủ tướng Chính phủ tặng cờ thi đua xuất sắc. Tỉnh uỷ Bến Tre cũng đã tặng LLVT tỉnh bức trướng thêu dòng chữ “Phát huy truyền thống hai lần Anh hùng, đoàn kết hiệp đồng, vững bước tiến công”.

---------------------------

THỰC HIỆN
Nội dung: Phạm Tuyết
Hình ảnh: Bảo Tàng - Đặng Thạch - Trung Hiếu - Hoàng Minh - An Giang
Trình bày: Mỹ Hạnh