Việt Nam–Azerbaijan, 25 năm quan hệ ngoại giao: Cuộc hội ngộ bạn bè

Năng lượng là một trong những lĩnh vực được Việt Nam và Azerbaijan mong muốn tăng cường hợp tác hơn nữa. (Ảnh: PVN)

Không quá nặng về ngoại giao, học thuật như nhiều người tưởng, hội thảo “25 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam – Azerbaijan: Thành tựu và triển vọng tương lai” tổ chức ngày 13-9, như lời Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nói, đơn giản là cuộc hội ngộ bạn bè.

Và, trong cuộc gặp gỡ ấy, câu chuyện được gợi lên không chỉ thuần về kinh tế, chính trị mà còn có không ít ký ức gần gũi của những người đã coi Azerbanjan là quê hương thứ hai. 

Con phố mang tên Vũng Tàu

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn kể, bản thân ông mới cách đây vài ngày đến thăm nhà sàn của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tại đây, ông được xem những bức ảnh về hoạt động ngoại giao của Bác những năm 1954. Điều đặc biệt là, trong những tấm hình ngày nào, ông thấy tấm ảnh Bác Hồ sang thăm Azerbaijan được trân trọng lưu giữ ngay trang đầu tiên.

Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn bảo, bản thân ông xem những tấm hình ấy và thấy rất xúc động. “Điều đáng trân trọng hơn cả tình cảm tốt đẹp hai nước vẫn dành cho nhau bất chấp những thử thách lịch sử,” ông Bùi Thanh Sơn nói.

Còn với ông Ngô Đức Mạnh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội, tình cảm của người dân hai nước bắt nguồn từ những người Việt là sinh viên, lưu học sinh, nghiên cứu sinh đã sinh sống ở Azerbaijan suốt những năm tháng nước ta còn khó khăn.

Thời điểm ấy, ông Mạnh bảo, những đại học hàng đầu của Azerbaijan đã không ngần ngại mở rộng cánh cửa để đón nhận người Việt Nam tới học tập, nghiên cứu. 

“Tình cảm của thầy cô Azerbaijan với sinh viên Việt Nam không đơn thuần chỉ là giữa thầy với trò mà còn như người anh, người chị dành cho các em. Thời gian trôi đi với nhiều biến động những tôi tin nhiều người học ở Azerbaijan mãi mãi ghi nhớ tình cảm đó và mang suốt bên mình trong cuộc đời,” ông Ngô Đức Mạnh bày tỏ.

Ông cũng nhắc lại chuyện thú vị mà không phải ai cũng biết là, ở Vũng Tàu có một con đường mang tên Bacu (Baku) và ở thủ đô của Azerbaijan là Baku, cũng có một con phố mang tên Vũng Tàu. Đó tất nhiên không chỉ là sự trùng hợp. Hai thành phố ở hai đất nước đã kết nghĩa từ cách đây hơn 20 năm. 

Là người từng học tại Azerbaijan, ông Nguyễn Vũ Khải, Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam Azerbaijan kể, ông và những nhóm sinh viên từng theo học tại Azerbaijan hàng năm vẫn gặp nhau để ôn lại những kỷ niệm một thời ở Baku. 

Những con người năm ấy, người nghiên cứu khoa học, người làm ngoại giao, quản lý nhưng ông bảo, dù làm gì, ở đâu, mọi người vẫn gọi nhau bằng cái tên chung là “đồng hương” bởi lẽ, Azerbaijan đã là quê hương thứ hai. 

Ông Khải cũng bảo, đã có khoảng 4.000 sinh viên Việt Nam đã học tập ở Azerbaijan và đây chính là hạt giống tạo nên mỗi hữu nghị giữa nhân dân hai nước.

Tin vào tương lai

Tình cảm tốt đẹp giữa hai nước ấy khiến vị Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam Azerbaijan quả quyết, ông tin vào tương lai hai nước.

Điều ông nhấn mạnh chỉ là, truyền thống dù tự hào những cũng đòi hỏi phải làm giàu và phát triển để có thành tựu mới trong bối cảnh hiện tại. 

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cũng tin tưởng vào điều này. Với Thứ trưởng, kim ngạch trong nửa năm qua giữa hai nước đạt 114 triệu USD dù có tăng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái nhưng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng của hai bên.

Ông khẳng định, Việt Nam đang có tiềm năng lớn về nông nghiệp, du lịch, giáo dục, đào tạo, hàng thủ công mỹ nghệ,… và ngược lại, Azerbaijan có thể giúp Việt Nam trong lĩnh vực lọc dầu, công nghiệp da, công nghệ thông tin,…

Ông Sơn nhấn mạnh tiềm năng hợp tác giữa hai nước trong ngành dầu khí. Nhiều cán bộ Việt Nam đã được đào tạo tại Azerbaijan trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, theo ông, hai nước cần đưa hợp tác lĩnh vực này thành mũi nhọn trong hợp tác chung.

Về phần mình, ông Elmar Mammadyarov, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Cộng hòa Azerbaijan cũng dành nhiều thời gian nói về sáng kiến giúp khai thác hơn nữa tiềm năng hai nước. 

Ông nhắc lại nhiều lần đề xuất hai nước nên kết hợp đường thủy và đường bộ trong giao thương. Ông tính toán, Việt Nam vận chuyển hàng hóa tới Azerbaijan phải vượt qua 2 đại dương và 5 biển. Đây là quãng đường dài do tàu biền phải “đi vòng vèo.”

Ông nêu lên ý kiến, hai nước có thể vận chuyển hàng hóa kết hợp đường thuỷ và đường bộ qua Nga, Ấn Độ hay một số nước khác nhằm tiết kiệm được thời gian, chi phí. Theo ông, với dịch vụ logistic phát triển như hiện tại, việc kết hợp như trên là có thể làm được.

Vị bộ trưởng của Azerbaijan bày tỏ mong muốn, đây là một trong những cách kéo hai nước xích lại gần nhau hơn thời gian tới. 

Nhắc tới lĩnh vực năng lượng, vị lãnh đạo ngành ngoại giao Azerbaijan cho rằng, hiện các doanh nghiệp của đất nước này đang bán dầu thô sang Việt Nam. Đây là lĩnh vực theo ông hai nước có thể tiếp tục mở rộng hơn nữa. 

Ngoài ra, riêng với công nghệ thông tin, ông Elmar Mammadyarov tiết lộ, thời gian gần đây, Azerbaijan có công viên phần mềm và mong muốn doanh nghiệp Việt Nam có thể hợp tác để hoạt động tại đây. 

Nói những điều này, ông cho rằng, hai nước có rất nhiều lĩnh vực để hợp tác. “Trong bối cảnh thế giới nhiều biến động thì hợp tác quan trọng hơn bao giờ hết,” ông nói./.