Sau ba năm triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 5, khóa X, công tác kiểm tra, giám sát (KT-GS) trong Đảng có nhiều chuyển biến tích cực. Các cấp ủy đã tiến hành kiểm tra 2.636 tổ chức đảng, 37.725 đảng viên (trong đó có 7.265 cấp ủy viên các cấp) với nội dung chấp hành chỉ thị, nghị quyết của Đảng, thực hiện qui chế làm việc, nguyên tắc sinh hoạt Đảng, nhiệm vụ chức trách được giao, ý thức tổ chức kỷ luật, phẩm chất đạo đức lối sống…
Kết quả, đa số cán bộ, đảng viên chấp hành tốt các nội dung kiểm tra, trong đó có 50 đảng viên vi phạm và vi phạm đến mức phải xử lý kỷ luật là 34 đảng viên. Đối với việc giám sát, các cấp ủy đã thực hiện công việc này ở 1.387 tổ chức đảng, 3.045 đảng viên, trong đó Ban Thường vụ Tỉnh ủy giám sát 6 chuyên đề (11 tổ chức đảng và 9 đảng viên là Tỉnh ủy viên và cán bộ diện Tỉnh ủy quản lý). Cấp ủy các cấp đã thi hành kỷ luật 9 tổ chức đảng và 645 đảng viên… Bên cạnh đó, ủy ban kiểm tra các cấp cũng thực hiện khá tốt việc kiểm tra đảng viên và tổ chức đảng có dấu hiệu vi phạm. Quá trình kiểm tra đảm bảo đúng qui trình, kết luận, xử lý kịp thời các trường hợp đảng viên, tổ chức đảng vi phạm. Qua kiểm tra kết luận có 10/49 tổ chức đảng cấp dưới và 822/870 đảng viên có vi phạm đến mức phải thi hành kỷ luật. Ủy ban kiểm tra tỉnh, thành phố và tương đương đã thi hành kỷ luật 445 đảng viên… Từ năm 2008 đến nay, ngoài chương trình giám sát thường xuyên, Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ đạo các cấp ủy xây dựng chương trình giám sát theo chuyên đề, mỗi cấp ủy chọn từ 2 - 3 nội dung để giám sát. Đã tổ chức giám sát 1.387 tổ chức đảng và 3.045 đảng viên (có 1.526 cấp ủy viên).
Sau khi triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa X, các cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp đã nhận thức rõ hơn mục đích, ý nghĩa, vai trò và tầm quan trọng của công tác KT-GS. Xem nhiệm vụ KT-GS là một nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng. Tập trung KT-GS một số lĩnh vực nhạy cảm dễ xảy ra sai phạm, bức xúc trong dư luận, xử lý kịp thời tạo lòng tin trong nhân dân. Đa số cán bộ kiểm tra phát huy tốt tinh thần trách nhiệm, có bản lĩnh, quan điểm lập trường vững vàng. Có ý thức đấu tranh và đấu tranh hiệu quả các hiện tượng thoái hóa, tiêu cực, tự diễn biến, góp phần giữ gìn kỷ cương kỷ luật trong Đảng… Việc thực hiện các chủ trương và tăng cường công tác KT-GS của Đảng, bao gồm: nhận thức của các cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra, chi bộ, đảng viên về công tác KT-GS, kỷ luật Đảng; xây dựng hoàn thiện các qui định của Đảng, pháp luật của Nhà nước phục vụ công tác KT-GS và kỷ luật của Đảng; đổi mới, tăng cường công tác KT-GS.
Tuy nhiên, một số cấp ủy, tổ chức đảng và người đứng đầu cơ quan, đơn vị chưa quan tâm đúng mức việc thực hiện công tác KT-GS, chưa nhận thức đầy đủ về tính chủ động ngăn ngừa, phát hiện khi có dấu hiệu vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên, chưa mạnh dạn đề ra chương trình kiểm tra, giám sát tổ chức đảng và đảng viên là cấp ủy viên cùng cấp, nhất là kiểm tra tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm… nên dẫn đến tình trạng sau kiểm tra kết luận, tỷ lệ có vi phạm rất cao (có vi phạm trung bình 96%, trong đó đến mức thi hành kỷ luật 59%). Một bộ phận cán bộ đảng viên thiếu ý thức tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất, đạo đức lối sống; thiếu tinh thần trách nhiệm trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao dẫn đến vi phạm phải xử lý kỷ luật. Công tác giám sát tuy đã được tổ chức thực hiện thời gian qua, nhưng vẫn là nhiệm vụ mới của Đảng, quá trình thực hiện còn gặp khó khăn vướng mắc, còn nhiều lúng túng trong nhận thức, phân biệt giữa giám sát với kiểm tra… Tổ chức bộ máy cán bộ kiểm tra ở huyện, thành phố và cơ sở xã, phường, thị trấn một số nơi chưa ổn định. Hệ thống tổ chức cơ quan Ủy ban kiểm tra chưa có mô hình thống nhất. Một số nơi, trình độ năng lực của một bộ phận cán bộ kiểm tra còn hạn chế so yêu cầu nhiệm vụ; sự nỗ lực phấn đấu chưa thường xuyên, năng suất, hiệu quả công tác chưa cao…
Đối với những công việc cần tập trung thực hiện trong thời gian tới, tại Hội nghị sơ kết ba năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5, khóa X về tăng cường công (KT-GS) của Đảng (ngày 23-8-2011), đồng chí Hà Thanh Niên - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy nhấn mạnh: Tiếp tục thực hiện Chương trình hành động số 15 của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết Trung ương 5, khóa X về “Tăng cường công tác KT-GS của Đảng” nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức của các cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra, trước hết là người đứng đầu cấp ủy về công tác KT-GS kỷ luật của Đảng. Đẩy mạnh tuyên truyền công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng cả về lý luận, thực tiễn và kinh nghiệm trên các phương tiện thông tin đại chúng. Tổ chức quán triệt thực hiện các quy định, hướng dẫn của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa XI về công tác KT-GS và kỷ luật đảng. Tăng cường công tác KT-GS kỷ luật Đảng của cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp và chi bộ. Kiểm tra phải có trọng tậm, trọng điểm, chú trọng kiểm tra, giám sát việc cụ thể hóa đường lối, quan điểm của Đảng trong công tác tư tưởng và hoạt động báo chí. Tập trung kiểm tra, giám sát các vấn đề có nhiều dư luận xấu, các lĩnh vực dễ xảy ra sai phạm như quản lý tài chính, quản lý đất đai, thực hiện các thủ tục hành chính đối với nhân dân và doanh nghiệp… Kiểm tra, giám sát người đứng đầu cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan tư pháp ở các cấp về năng lực lãnh đạo, quản lý, về phẩm chất, đạo đức, lối sống, về phong cách và tính tiên phong, gương mẫu trong thực hiện nhiệm vụ gắn với tiếp tục đẩy mạnh Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” theo Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị khóa XI. Khi tiến hành kiểm tra cần quan tâm nhiều hơn đến nội dung kiểm tra, thông báo kết luận kiểm tra phải nói rõ về những sai trái, mức độ, nguyên nhân và cách sửa sai. Chú ý thực hiện tốt hơn công tác hậu kiểm tra, phúc tra để làm chuyển biến đối với đảng bộ, tổ chức cơ sở đảng và đảng viên được kiểm tra...
