|
Ảnh: Ria Novosti |
Ngày 24/4/2009, tại Rome (Italy) sẽ diễn ra các vòng hội đàm cấp chuyên gia Nga-Mỹ nhằm chuẩn bị cho một bản Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược (START) mới.
Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược giai đoạn 1 (START-1) được hai bên ký kết năm 1991 quy định Nga và Mỹ mỗi bên cắt giảm số đầu đạn hạt nhân xuống còn 6000 đơn vị và các thiết bị vận chuyển xuống còn 1600 đơn vị. Có thể nói kể từ khi chính thức có hiệu lực vào tháng 12-1994 đến nay, START-1 đã đóng vai trò như trụ cột của hệ thống kiểm soát vũ khí hạt nhân, làm giảm đáng kể kho vũ khí giết người hàng loạt và nó đã đóng vai trò lịch sử trong việc bảo đảm an ninh quốc tế và sự ổn định chiến lược. Chính bởi vậy, việc tìm ra một hiệp ước mới thay thế cho START đóng một vai trò đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Hiệp ước này sẽ hết hiệu lực vào ngày 5/12/2009.
Đại diện của Mỹ tham dự cuộc đàm phán này là Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ kiêm Trưởng đoàn đàm phán Mỹ về thương lượng cắt giảm vũ khí hạt nhân, ông Rose Gottemoeller và phía Nga là Vụ trưởng Vụ Các vấn đề an ninh và giải trừ vũ khí thuộc Bộ Ngoại giao Nga, ông Anatoly Antonov.
Ngày 23/4, trả lời phỏng vấn hãng tin Ria Novosti, ông Igor Neverov, Vụ trưởng vụ Bắc Mỹ thuộc Bộ Ngoại giao Nga cho hay, các cuộc thảo luận sẽ được tiếp tục vào ngày 7/5 tới tại Washington trong khuôn khổ một cuộc gặp gỡ giữa Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và người đồng cấp Mỹ Hillary Clinton.
Trước đó, trong chuyến công du chính thức đến Helsinki (Phần Lan), Tổng thống Nga Dmitry Medvedev đã nhấn mạnh, bản thỏa thuận mới thay thế START-1 cần đề cập đến cả hệ thống vận chuyển. “Theo quan điểm của chúng tôi, bản START mới cần đưa ra giới hạn cụ thể đối với các phương tiện vận chuyển đầu đạn hạt nhân chứ không chỉ đơn thuần quy định số lượng đầu đạn hạt nhân mỗi bên sở hữu. Cụ thể, các phương tiện này bao gồm tên lửa đạn đạo, tên lửa đạn đạo ngầm, và máy bay ném bom hạng nặng mang bom hạt nhân”, ông Medvedev nói.
Năm 2002, tại Moscow, Nga và Mỹ đã thông qua thỏa thuận bổ sung cắt giảm vũ khí chiến lược. Bản thỏa thuận này còn được biết đến với tên gọi “Hiệp ước Moscow”, quy định mỗi bên cần cắt giảm xuống còn 1.700 – 2.200 đơn vị đầu đạn hạt nhân trước tháng 12/2012. Tuy nhiên, bản Hiệp ước này vẫn được đánh giá là “không hiệu qủa bằng START”.
Đầu tháng 4/2009, trong các cuộc tiếp xúc tại London, Tổng thống Medvedev và người đồng nhiệm Mỹ Barack Obama đã thống nhất sẽ khởi động các vòng đối thoại về một bản START mới trong thời gian sớm nhất có thể.