Nỗ lực bảo tồn Hát sắc bùa Phú Lễ

Giới trẻ trong tỉnh hiện nay nói chung, xã Phú Lễ nói riêng phần lớn đều không biết về HSB. Trước tình hình một trong những loại hình văn hóa phi vật thể đặc sắc của tỉnh có nguy cơ bị mai một cao, những người làm công tác quản lý, nghiên cứu tâm huyết với hoạt động văn hóa như các ông: Lư Văn Hội, Nguyễn Quang Trị cùng nhiều vị tiền bối am hiểu sâu về HSB như ông Dũng, ông Sáu Đức (Ba Tri)… đã và đang ra sức duy trì nét văn hóa đặc sắc của quê hương xứ Dừa.

Ngoài duy trì tổ chức sinh hoạt đều đặn đội HSB Bảo tàng tỉnh và đội xã Phong Nẫm thì trong các buổi sinh hoạt, giao lưu đờn ca tài tử hàng tháng tổ chức tại Bảo tàng tỉnh, Hội Di sản văn hóa cũng có lồng ghép biểu diễn HSB để giới thiệu rộng rãi đến người xem; kêu gọi nhiều người cùng tham gia tập luyện. Ngoài biểu diễn trong tỉnh, đội HSB Bảo tàng tỉnh kết hợp đội xã Phong Nẫm tổ chức đi biểu diễn giao lưu ở các sự kiện văn hóa do một số tỉnh bạn tổ chức.

UBND huyện Ba Tri đã phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL), Hội Di sản văn hóa tỉnh cũng đã có kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di sản HSB. Cụ thể là đã tiến hành khảo sát, ghi chép, phục hồi và lưu giữ bằng văn bản giấy các bài bản HSB. Ông Dương Minh Tùng - Chủ tịch UBND huyện Ba Tri cho biết, huyện sẽ chỉ đạo các ngành, các cấp, các địa phương trên địa bàn huyện, đặc biệt là xã Phú Lễ không chỉ bảo tồn mà còn phát huy tốt loại hình nghệ thuật diễn xướng dân gian HSB trong cộng đồng xã hội, trong từng khu dân cư trên địa bàn xã, ấp và trong các trường học của huyện.

UBND huyện đã chỉ đạo Phòng Văn hóa - Thông tin tham mưu ban hành kế hoạch, chính sách nhằm tạo điều kiện thuận lợi trong công tác hoạt động bảo tồn; Phòng Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo các trường xem xét, đưa HSB vào các tiết học ngoại khóa và mời các đội HSB biểu diễn thường xuyên trong các dịp lễ hội cho học sinh xem; Trung tâm Văn hóa - Thể thao và UBND xã Phú Lễ tiếp tục phối hợp với Hội Di sản văn hóa tỉnh, đặc biệt là ông Lư Văn Hội tiếp tục xem xét phát triển hội viên, mở rộng đối tượng, thành phần tham gia câu lạc bộ HSB cấp huyện và xã, thường xuyên tổ chức luyện tập bài bản sắc bùa đúng với trình tự và bài bản của buổi diễn HSB. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục cho các tầng lớp nhân dân trong cộng đồng, nhất là thế hệ trẻ hiểu được giá trị và ý nghĩa của loại hình di sản văn hóa phi vật thể HSB là văn hóa của dân tộc…

Bên cạnh sự nỗ lực của các đơn vị chức năng, cũng có ý kiến cho rằng, có thể xem xét để tạo điều kiện đưa HSB vào phục vụ các điểm du lịch sinh thái bên cạnh trình diễn nghệ thuật đờn ca tài tử. Việc tạo điều kiện đưa HSB vào trong sinh hoạt, giao lưu văn hóa của Đoàn Thanh niên cũng là điều cần xem xét thêm.

Cần nhắc lại, HSB Phú Lễ là nghệ thuật diễn xướng dân gian độc đáo, cả Nam Bộ chỉ có ở Phú Lễ - Ba Tri, tỉnh Bến Tre; tồn tại trên 100 năm qua. Lời ca, điệu diễn sắc bùa vừa đáp ứng được nguyện vọng, ước mơ, tình cảm của người nghe, người xem, gắn kết mối quan hệ giữa người và người thêm gần nhau hơn, tạo thêm cho cuộc sống nhiều niềm vui và niềm tin về những điều tốt đẹp. Xin mượn một đoạn trong bài “Mở cửa rào” để kết thúc bài viết như một niềm tin về sự phát triển mạnh mẽ của HSB trong tương lai: “…Nhà ông cửa kín rào cao/ Dán liễn đèn màu câu đối tứ giăng/ Nhà ông đón tết khang trang/ Con cháu quay quần bái tạ tổ tiên/ Nhà ông kín cổng cao tường/ Mở rào ông đón lộc xuân sắc bùa/ Mở rào đón lễ giao thừa/ Nghinh tân tiễn cựu ấm no an lành…”.