Quốc hội thảo luận về quyết toán ngân sách nhà nước

Theo báo cáo của Chính phủ, quyết toán thu cân đối ngân sách nhà nước năm 2014 là 1.130.609 tỷ đồng, trong đó thu theo dự toán được Quốc hội quyết định là  877.697 tỷ đồng, tăng 12,1% so với dự toán, chủ yếu do tăng thu từ dầu thô, tăng thu tiền sử dụng đất, thuế nhập khẩu, và thu từ các khu vực kinh tế. Quyết toán chi cân đối ngân sách nhà nước là 1.350.272 tỷ đồng, trong đó chi theo dự toán được Quốc hội quyết định là 1.114.767 tỷ đồng, tăng 10,7% so với dự toán, chủ yếu tăng chi đầu tư phát triển từ nguồn vốn ngoài nước, nguồn bổ sung từ dự phòng ngân sách theo chế độ và nguồn năm trước chuyển sang. Quyết toán số bội chi là 260.145 tỷ đồng, vượt 36.145 tỷ đồng so với mức Quốc hội quyết định.

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính- Ngân sách của Quốc hội cho rằng, qua quyết toán chi ngân sách nhà nước năm 2014 nổi lên nhiều vấn đề. Một số khoản chi của một số địa phương xây dựng dự toán chưa căn cứ vào nhiệm vụ thực tế nên khi thực hiện nhiều khoản chi vượt dự toán hoặc không đạt so với dự toán, thừa nguồn kinh phí, nhưng ngược lại có nhiệm vụ chi cần thiết lại thiếu hoặc không có nguồn kinh phí, giải ngân nguồn vốn ODA tăng cao, gây mất cân đối ngân sách nhà nước. Chi đầu tư xây dựng cơ bản còn hạn chế, sai phạm trong các khâu của quá trình đầu tư vẫn xảy ra nhưng chậm được khắc phục. Nợ đọng trong đầu tư xây dựng cơ bản còn lớn. Qua kiểm toán chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, một số địa phương nợ xây dựng cơ bản là hơn 16 nghìn 700 tỷ đồng.

Thảo luận tại Hội trường, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị cần siết chặt kỷ luật kỷ cương tài chính.

Đại biểu Ngô Văn Minh (Quảng Nam) cho rằng,  thu ngân sách năm nào cũng vượt thu là điều đáng mừng nhưng có vấn cần cần xem xét kỹ lưỡng tạo sao cứ vượt thu?. Bởi theo ông Minh “có tình trạng cứ tháng 8, tháng 9, các địa phương ra Trung ương “bảo vệ kế hoạch”. “Vậy đó là vấn đề gì? dẫu biết rằng vượt thu theo luật thì “được thưởng” nhưng như thế cảm thấy bất công bằng với tỉnh/địa phương nghèo khó khăn, muốn vượt cũng không vượt được”-ông Minh nêu quan điểm.

Theo ông Minh, cứ nói chống thất thu, thu đủ, thu đúng nhưng vẫn còn tình trạng nợ thuế, chưa kể lãng phí trong  xây dựng cơ bản khi xây nhà văn hóa không có người đến, trường nghề không có ai học, chợ không có ai vào.

Cũng theo ông Minh, chi thường xuyên vượt, trong đó rất nhiều bộ ngành chi vượt. Chính phủ hằng năm chi vượt dự toán nhưng Quốc hội lại đề nghị chấp thuận. “Đây là vấn đề không nghiêm. Năm nào, lần nào cũng rút kinh nghiệm, rút kinh nghiệm bao nhiêu lần rồi, rút kinh nghiệm cái gì nữa”-ông Minh chỉ rõ.

Đặt vấn đề tại sao tăng thu nhưng bội chi vẫn cao hơn dự toán, tăng hơn 25.000 tỷ đồng, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP Hồ Chí Minh) nói: “Báo cáo kiểm toán đã nêu ra rất nhiều tồn tại như chi không đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức, địa phương hụt thu vẫn lặp đi lặp lại trong nhiều năm”.

Nhắc lại trong phát biểu nhậm chức, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nói phải sử dụng hiệu quả từng đồng tiền thuế của dân, ông Ngân đề nghị, kỷ cương, kỷ luật tài chính cần thực hiện nghiêm minh từ Trung ương cho đến địa phương, tích cực hơn nữa trong chống thất thu, gian lận thương mại, trốn thuế.  Nhưng quan trong theo ông Ngân “đặc biệt phải nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhà nước,  bởi hiện có hơn 1 triệu tỷ vốn nhà nước đang nằm trong các doanh nghiệp. Quản lý chi ngân sách giảm tối đa chi các hội nghị, khánh tiết, đồng thời đẩy mạnh cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước”.

Trước việc báo cáo của  Chính phủ nhận định luôn thực hiện theo Nghị quyết của Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP. Hồ Chí Minh) đề nghị cần xem lại đánh giá này, khi đánh giá này là khác xa so với thực tế. “Cứ tròn vo không nhìn thẳng vào sự thật thì điều hành ngân sách sẽ còn xấu hơn”-bà Tâm cảnh báo. Bà chỉ rõ: “Báo cáo kiểm toán phát hiện thấy có nhiều sai sót, thậm chí sai cả quy định của pháp luật. Cho nên Chính phủ, Quốc hội cần nhìn nhận lại kỷ luật kỷ cương ngân sách”.

Cũng theo bà Tâm, chúng ta cứ giữ bộ máy tổ chức như hiện nay thì vẫn còn nhiều bất cập, tình trạng cồng kềnh, không rõ trách nhiệm vẫn còn xảy ra vì chúng ta không có cơ chế hiệu quả để giải quyết vấn đề này. Theo chương trình giám sát năm 2016-2017, Quốc hội sẽ giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về cải cách hành chính. Do đó sau giám sát, Quốc hội cần có giải pháp mạnh mẽ hơn.

Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban tài chính ngân sách Nguyễn Đức Hải chỉ rõ, chi đầu tư xây dựng cơ bản còn nhiều hạn chế, sai phạm trong các khâu của quá trình đầu tư vẫn xảy ra nhưng chậm được khắc phục, xử lý chưa kiên quyết, còn để xảy ra thất thoát, lãng phí. Hầu hết các dự án đầu tư được thanh tra, kiểm toán đều phát hiện có sai phạm. Tình trạng chấp hành chưa nghiêm các quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng và pháp luật về đấu thầu diễn ra khá phổ biến trong tất cả các khâu từ chuẩn bị đầu tư, quá trình đầu tư đến hoàn thành quyết toán đưa vào sử dụng.

Cũng trong chiều nay, với 92,11 % tổng số đại biểu Quốc hội tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua hai Nghị quyết về việc thành lập Đoàn giám sát chuyên đề về: việc thực hiện chính sách, pháp luật về an toàn thực phẩm giai đoạn 2011 -2016 và  việc thực hiện chính sách, pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2016./.