HĐBA LHQ thông qua Nghị quyết xây dựng thế giới không vũ khí hạt nhân

Tổng thống Mỹ Barack Obama, Chủ tịch Hội đồng Bảo an trong tháng 9/2009 chủ trì phiên họp với sự tham dự của Người đứng đầu Nhà nước, Chính phủ của tất cả 15 nước thành viên Hội đồng Bảo an, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon. Chủ tịch nước ta Nguyễn Minh Triết tham dự và phát biểu tại phiên họp, đề xuất cần sớm khởi động đàm phán thoả thuận quốc tế về giải trừ vũ khí hạt nhân.  

Trong lịch sử 63 năm của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, đây là phiên họp thượng đỉnh thứ 5 và là phiên họp thượng đỉnh đầu tiên bàn về vấn đề không phổ biến và giải trừ vũ khí hạt nhân; cho thấy những tiến bộ trong lĩnh vực giải trừ, chống phổ biến vũ khí hạt nhân, nhất là trong chính sách về vấn đề này của một số nước có vũ khí hạt nhân.

Mở đầu phiên họp, lãnh đạo tất cả 15 nước thành viên Hội đồng Bảo an đã thông qua Nghị quyết kêu gọi các nước nỗ lực hơn nữa để ngăn chặn việc phổ biến vũ khí hạt nhân, thúc đẩy giải trừ quân bị nhằm giảm  nguy cơ “chủ nghĩa khủng bố hạt nhân”.

Phát biểu khai mạc, Tổng thống Mỹ Barack Obama nêu ra nguy cơ của việc phổ biến vũ khí hạt nhân đối với nhân loại, khẳng định vai trò của Hội đồng Bảo an trong việc gìn giữ hoà bình thế giới, giải trừ quân bị, chăn chặn buôn bán, vận chuyển, phát triển và sử dụng vũ khí huỷ diệt hàng loạt. Tổng thống Barack Obama nói: “Nghị quyết được thông qua ngày hôm nay sẽ tăng cường cho Hiệp ước không phổ biến hạt nhân. Chúng tôi cũng làm rõ rằng Hội đồng Bảo an có cả quyền hạn và trách nhiệm để xác định và có hành động cần thiết khi những hành động vi phạm Hiệp ước đe doạ hoà bình và an ninh quốc tế. Toàn thế giới phải liên kết với nhau. Và chúng ta phải chứng minh rằng luật pháp quốc tế không phải là lời hứa suông mà rằng các điều ước sẽ được thi hành nghiêm túc”.

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon đánh giá phiên họp thượng đỉnh này thực sự đã mở ra một trang mới trong lịch sử của Hội đồng Bảo an, viết lên một chương mới cho hoà bình, an ninh nhân loại.

Lãnh đạo 15 nước thành viên Hội đồng Bảo an đều khẳng định cam kết xây dựng một thế giới không có vũ khí hạt nhân; hoan nghênh một số tiến triển mới đạt được trong giải trừ quân bị và không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết nêu rõ: Muốn giải trừ quân bị thực sự phải chấm dứt ngay chính sách giành ưu thế quân sự, chính sách áp đặt, chạy đua vũ trang, phải tôn trọng các nguyên tắc của luật pháp quốc tế nhằm đảm bảo hoà bình, an ninh quốc tế, đặc biệt là giải quyết hoà bình các tranh chấp quốc tế, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia.

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết nhấn mạnh: “Các nước có vũ khí hạt nhân, các liên minh quân sự và các nước có tiềm lực quân sự lớn có trách nhiệm hàng đầu trong giải trừ quân bị hạt nhân và ngăn chặn chiến tranh hạt nhân, tiến tới loại bỏ vũ khí hạt nhân. Việt Nam chia sẻ mong muốn chung của cộng đồng quốc tế là các cuộc thương lượng song phương, đa phương cũng như kế hoạch đơn phương sớm đưa đến cắt giảm mạnh các kho vũ khí hạt nhân, đảm bảo an ninh cho các nước không có vũ khí hạt nhân chống lại việc sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân. Việt Nam đề nghị sớm khởi động đàm phán thoả thuận quốc tế về giải trừ quân bị hạt nhân. Các nước có kho vũ khí hạt nhân lớn nhất phải đi đầu về giải trừ vũ khí hạt nhân và đó là việc làm cấp bách vì hoà bình thế giới”.

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết cũng đề nghị phải nhanh chóng nâng cao hiệu quả của Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân, trong đó có việc phát huy thẩm quyền của Cơ quan Năng lượng nguyên tử Quốc tế (IAEA). Việt Nam đề nghị các nước ủng hộ Nghị định thư kèm theo Hiệp ước về Khu vực phi vũ khí hạt nhân Đông Nam Á đã có hiệu lực từ năm 1997. 

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết khẳng định, quan điểm của Việt Nam là đẩy mạnh sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hoà bình cần thực sự là một trụ cột bền vững cho hệ thống chống phổ biến vũ khí hạt nhân. Theo đó, Việt Nam đề nghị triệu tập một hội nghị quốc tế về sử dụng năng lượng hạt nhân cho các mục đích hoà bình để trao đổi về những vấn đề như điều phối quốc tế, các biện pháp hỗ trợ phát triển chính sách, khoa học, công nghệ và cả luật lệ đảm bảo an ninh, an toàn hạt nhân.

Kết thúc bài phát biểu, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết nêu rõ: “Chính sách nhất quán của Nhà nước Việt Nam là chống chiến tranh, phấn đấu thúc đẩy giải trừ quân bị, bảo vệ hoà bình. Đó chính là những mong muốn thiết tha của dân tộc Việt Nam có truyền thống hoà hiếu nhưng đã phải trải qua nhiều mất mát của chiến tranh và nay càng mong muốn có được hoà bình cho nhân dân Việt Nam và cho nhân loại.

Việt Nam hiện là thành viên của tất cả các điều ước quốc tế về cấm vũ khí huỷ diệt hàng loạt và được cộng đồng quốc tế đánh giá cao về việc nghiêm túc thực hiện các cam kết của mình, trong đó có những nghĩa vụ theo các nghị quyết của Hội đồng Bảo an về vấn đề này. Việt Nam cam kết đóng góp hết sức mình vào những nỗ lực chung vì mục tiêu cao cả đó”.    

Cũng trong đêm qua (theo giờ Hà Nội), tại New York, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết có các cuộc gặp với Thủ tướng Nhật Bản Yukio Hatoyama; Tổng thống Áo Heinz Fischer; Tổng thống Venezuela Hugo Chavez; Tổng Giám đốc Chương trình Phát triển của Liên Hợp Quốc (UNDP) Helen Clark và làm việc với đại diện cộng đồng doanh nghiệp Mỹ./.