Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ nêu điều kiện can thiệp vào Syria

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan phát biểu trong cuộc họp báo ở thành phố Istanbul ngày 21-9-2024. Ảnh: AA/TTXVN

Ngày 6-1-2025, trong phát biểu sau cuộc họp nội các đầu tiên của năm 2025, Tổng thống Erdogan khẳng định Ankara có đủ năng lực và sức mạnh để ngăn chặn nguy cơ chia cắt Syria.

Ông Erdogan nhấn mạnh: “Chúng tôi không thể chấp nhận dưới bất kỳ lý do nào việc Syria bị chia cắt. Nếu nhận thấy bất kỳ nguy cơ nhỏ nào, chúng tôi sẽ thực hiện các biện pháp cần thiết”.

Tuyên bố này được xem là lời cảnh báo nhắm tới Lực lượng dân chủ Syria (SDF) do người Kurd dẫn đầu, cũng như Mỹ, quốc gia đang hậu thuẫn nhóm này trong cuộc chiến chống lại các lực lượng Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.

Tổng thống Erdogan khẳng định Ankara có thể "bất ngờ hành động vào một đêm" mà không cần báo trước để ngăn chặn nguy cơ chia rẽ nước láng giềng. Ông cũng nhấn mạnh rằng khu vực không có chỗ cho khủng bố trong tương lai và bất kỳ ai chọn con đường khủng bố sẽ "bị chôn vùi cùng với vũ khí của họ".

Ankara từ lâu coi các nhóm người Kurd, đặc biệt là Đơn vị bảo vệ Nhân dân (YPG), là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia. Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ xem YPG là cánh tay nối dài của Đảng Công nhân người Kurd (PKK), tổ chức bị nước này liệt vào danh sách khủng bố.

Tháng trước, Tổng thống Erdogan đã kêu gọi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Mỹ đưa ra lựa chọn giữa việc ủng hộ Thổ Nhĩ Kỳ hoặc YPG. Trong khi đó, SDF do YPG dẫn đầu đã kêu gọi Mỹ bảo vệ lãnh thổ Syria khỏi các cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ và chấm dứt sự hiện diện của Ankara tại khu vực phía Bắc Syria.

Tuy nhiên, tình hình trên thực địa vẫn căng thẳng. Theo hãng tin AFP, khoảng 100 người đã thiệt mạng trong các cuộc đụng độ giữa lực lượng YPG và các phe phái ủng hộ Thổ Nhĩ Kỳ vào cuối tuần qua.

Trong bối cảnh này, Thổ Nhĩ Kỳ đã tìm cách cải thiện quan hệ với chính quyền lâm thời tại Syria. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan đã tới Damascus vào tháng trước, kêu gọi dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế quốc tế đang đè nặng lên đất nước này.

Trong tháng 12-2024, Bộ trưởng Giao thông và Cơ sở hạ tầng Thổ Nhĩ Kỳ Abdulkadir Uraloglu khẳng định Ankara sẽ nỗ lực phục hồi các trung tâm giao thông của Syria, bắt đầu bằng việc khôi phục hoạt động các sân bay ở Damascus và Aleppo. Ông Uraloglu cũng công bố kế hoạch khôi phục các sân bay này cũng như một số phần của tuyến đường sắt Hejaz lịch sử ở Syria.

Những tuyên bố này được đưa ra hai ngày sau cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan với nhà lãnh đạo trên thực tế tại Syria hiện nay là Ahmed al-Sharaa ở Damascus hôm 22-12-2025. Trong đó, Ngoại trưởng Fidan cam kết Thổ Nhĩ Kỳ sẽ hỗ trợ tái thiết cơ sở hạ tầng của Syria, tái cơ cấu các thể chế và hồi hương những người Syria phải di dời lánh nạn.

Dù căng thẳng vẫn chưa hạ nhiệt, Ankara nhấn mạnh rằng việc duy trì sự thống nhất của Syria không chỉ vì lợi ích của nước láng giềng mà còn vì an ninh khu vực.

Trong một diễn biến liên quan đến tình hình Syria, tờ Ahram Online của Ai Cập ngày 6-1-2025 dẫn một nguồn tin ngoại giao Arab cho biết trợ lý Tổng Thư ký liên đoàn Arab (AL) Hossam Zaki sẽ dẫn đầu một phái đoàn tới thăm Syria trong những ngày tới nhằm đánh giá tình hình mới sau khi lực lượng đối lập Syria do nhóm Hồi giáo Hayat Tahrir al-Sham (HTS) nắm quyền kiểm soát Damascus.

Phía Syria đã cam kết tạo điều kiện thuận lợi cho chuyến công tác này. Đây là động thái đầu tiên của AL nhằm thiết lập kênh liên lạc với chính quyền mới ở Damascus sau sự sụp đổ của chính quyền ông Bashar al-Assad vào ngày 8-12-2024.

Tuy nhiên, các nhà phân tích đánh giá rằng mặc dù chính quyền mới ở Syria thể hiện thái độ cởi mở với các quốc gia Arab, nhưng AL có thể chưa phải ưu tiên hàng đầu của Damascus.

Nguồn: TTXVN/Báo Tin Tức