Thách thức cho nhà đầu tư khi dịch Covid-19 kéo dài

Công trình giai đoạn 2 thu hút vốn đầu tư lên đến 1,2 ngàn tỷ đồng.

Bước tiến thu hút đầu tư

Tháng 6-2020, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư được Quốc hội thông qua và có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2021. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đây được xem là luật thống nhất điều chỉnh hoạt động đầu tư, thu hút khu vực tư nhân tham gia đầu tư một số lĩnh vực hạ tầng quan trọng, thiết yếu theo phương thức PPP.

Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (hay còn gọi là Luật PPP), gồm 11 chương và 101 điều. Đầu tư theo phương thức đối tác công tư là phương thức đầu tư được thực hiện trên cơ sở hợp tác có thời hạn giữa Nhà nước và nhà đầu tư tư nhân thông qua việc ký kết và thực hiện hợp đồng dự án PPP, nhằm thu hút nhà đầu tư tư nhân tham gia dự án PPP. Cơ sở để hợp tác giữa hai chủ thể này là hợp đồng dự án PPP. Phương thức đầu tư này hiện nay đang được áp dụng phổ biến tại các nước trên thế giới.

Hợp đồng dự án PPP là thỏa thuận bằng văn bản giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền ký kết hợp đồng với nhà đầu tư, doanh nghiệp (DN) dự án về việc Nhà nước nhượng quyền cho nhà đầu tư, DN dự án thực hiện dự án PPP. Hợp đồng Xây dựng - Kinh doanh - Chuyển giao (Hợp đồng BOT) là 1 trong những loại hợp đồng dự án PPP. Hết thời hạn hợp đồng thì tài sản dự án được bàn giao cho nhà nước quản lý, đầu tư PPP cũng được xem là một hình thức đầu tư công.

Các chuyên gia cho rằng, việc ban hành Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư tạo môi trường pháp lý ổn định hơn cho DN, tránh được các rủi ro cho nhà đầu tư trong trường hợp thay đổi chính sách, có sự chia sẻ rủi ro giữa Nhà nước và nhà đầu tư. Tuy nhiên, trước những thách thức bất ngờ như dịch Covid-19, nhà đầu tư có thể gặp rủi ro về tài chính trong quá trình vận hành, khai thác dự án.

Thách thức cho nhà đầu tư

Theo Hiệp hội DN dịch vụ logistics Việt Nam (VLA), các DN ngành vận tải kho bãi đã chịu tác động không nhỏ bởi dịch Covid-19. Các đường bay trong nước, quốc tế đóng cửa, doanh thu ngành vận tải hàng không, đường sắt, đường bộ giảm mạnh. Không chỉ DN vận tải bị ảnh hưởng, dịch Covid-19 còn tác động và làm đảo lộn hầu hết các hoạt động của con người. Những nhà đầu tư cũng chịu rủi ro tài chính không nhỏ khi quá trình hoàn vốn dự án phải đình trệ hoặc không thực hiện được.

Dự án giai đoạn 2 là dự án thuộc lĩnh vực khuyến khích đầu tư theo hình thức đối tác công tư (thực hiện theo Nghị định số 15/2015/NĐ-CP, ngày 14-2-2015 của Chính phủ về đầu tư theo hình thức đối tác công tư). Đến nay, công trình giai đoạn 2 đã đi vào hoạt động 1,5 năm, góp phần cho giao thông tuyến QL.60 được thông thoáng, người dân đi lại thuận lợi, dễ dàng.

Dự án giai đoạn 2 được thực hiện trong điều kiện nguồn vốn ngân sách nhà nước khó khăn. Do đó, chủ trương nghiên cứu đầu tư hoàn thiện toàn tuyến QL.60, nhằm phát huy hiệu quả khai thác đồng bộ các công trình giao thông trên tuyến, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của khu vực được các bộ, ngành Trung ương và UBND tỉnh Bến Tre, Tiền Giang đồng thuận.

Trong tháng 7-2021, nhà đầu tư sẽ thu phí hoàn vốn giai đoạn 2 (sau khi đã hoàn vốn giai đoạn 1), thời gian thu phí hoàn vốn dự án 7 năm 7 tháng. Khoản kinh phí gần 1,2 ngàn tỷ đồng đã được nhà đầu tư huy động để thực hiện cho giai đoạn 2. Nhưng đến nay, với gần 1,5 năm chậm thu phí hoàn vốn, nhà đầu tư đang chịu rủi ro về tài chính, với các khoản trả lãi vay ngân hàng hàng tháng lên đến cả chục tỷ đồng.

Những thách thức, tổn thất về kinh tế mà dịch Covid-19 đang gây ra ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập và cuộc sống nhiều người dân. Ở góc độ nhà đầu tư một dự án lớn lên đến hàng ngàn tỷ đồng như Dự án xây dựng cầu Rạch Miễu giai đoạn 2, nhà đầu tư phải đối mặt với nhiều khó khăn, phải vượt qua khi áp lực hoàn vốn cứ tăng từng ngày do con số lãi vay chất chồng.

Bài, ảnh: Thạch Thảo