"Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh phải tiên phong trong đào tạo, nghiên cứu"

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Sáng 23-2-2025, dự lễ Kỷ niệm 30 năm thành lập Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh (27-1-1995 - 27-1-2025), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh là một biểu trưng của sự nỗ lực vượt bậc, đổi mới toàn diện và phát triển không ngừng của nền giáo dục đại học Việt Nam với nhiều thành tích xuất sắc, rất đáng tự hào.

Cùng dự lễ Kỷ niệm có: nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết; nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang; Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố và Thành phố Hồ Chí Minh.

Cơ sở đào tạo hàng đầu cả nước, có uy tín trên thế giới

Ngày 27-1-1995, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định thành lập Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, với sứ mệnh là trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ đa ngành, đa lĩnh vực, chất lượng cao, ngang tầm khu vực, dần đạt trình độ quốc tế, giữ vai trò tiên phong, nòng cốt trong hệ thống giáo dục đại học Việt Nam, phục vụ đắc lực cho công cuộc đổi mới, phát triển đất nước.

Sau 30 năm xây dựng và phát triển, từ 3 trường đại học thành viên với 3 lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, kỹ thuật công nghệ, đến nay hệ thống Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh với 8 trường đại học thành viên đã mở rộng thêm các lĩnh vực như nông nghiệp, sư phạm, khoa học sức khỏe, nghệ thuật, góp phần hoàn thiện mô hình đa ngành, đa lĩnh vực.

Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đào tạo và cung cấp gần 400.000 cử nhân, kỹ sư, kiến trúc sư, bác sỹ, dược sỹ, thạc sỹ, tiến sỹ; là cái nôi đào tạo, cung cấp nguồn cán bộ cấp chiến lược cho đất nước; đơn vị tiên phong thí điểm mở các ngành đào tạo mới: trí tuệ nhân tạo, khoa học dữ liệu, chip-bán dẫn, các chương trình cử nhân, kỹ sư tài năng.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, trình bày diễn văn kỷ niệm. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Năm 2025, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh có 17 ngành, 3 lĩnh vực được xếp hạng thế giới, trong đó có đến 14 ngành thuộc top 500 thế giới; dẫn đầu cả nước với 154 chương trình được kiểm định theo các bộ tiêu chuẩn quốc tế. Kỳ thi Đánh giá năng lực để tuyển sinh đại học được hơn 100 trường đại học, cao đẳng trong nước sử dụng để xét tuyển.

Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh dẫn đầu cả nước về số bài báo công bố quốc tế với gần 3.200 bài báo trong danh mục Scopus năm 2024, chiếm 13,6% tổng công bố của cả nước; là đơn vị tiên phong trong nghiên cứu chuyển giao công nghệ với nhiều bằng sáng chế quốc tế, nhiều sản phẩm ứng dụng trong các lĩnh vực, đạt doanh thu trung bình 250-300 tỷ mỗi năm.

Với sứ mệnh phục vụ cộng đồng, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh có gần 100.000 lượt thanh niên, sinh viên, học sinh tham gia các chương trình, đã huy động khoảng 500 tỷ đồng và triển khai thực hiện được 11.000 công trình thanh niên; đã ký kết và triển khai hiệu quả hợp tác với 14 tỉnh, thành phố cùng hàng trăm trường đại học, tổ chức quốc tế; tích cực phối hợp cùng các đối tác quốc tế triển khai nhiều dự án lớn với tổng kinh phí nhiều trăm triệu USD.

Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện cơ chế tự chủ giúp đa dạng hóa nguồn lực tài chính, với 7/8 trường đại học thành viên đã tự chủ tài chính; đã phát triển Khu đô thị đại học xanh, thân thiện, hiện đại đầu tiên của cả nước với hệ thống giao thông được kết nối đồng bộ.

Với những thành tích xuất sắc, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh được Đảng và Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng cao quý như Huân chương Lao động hạng Nhất, Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao Huân chương Lao động hạng Nhất của Chủ tịch nước tặng Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Phát huy thành quả đạt được, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh phấn đấu trở thành hệ thống đại học trong tốp đầu châu Á, nơi hội tụ nhân tài và lan tỏa tri thức, văn hóa Việt Nam; tiên phong triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, sẵn sàng cho kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước trao Huân chương Lao động hạng Nhất tặng Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và gửi tới các thế hệ thầy cô giáo, cán bộ, nhân viên và sinh viên Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh lời chúc mừng tốt đẹp nhất, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết trong suốt chiều dài lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc, giáo dục luôn đồng hành, vun đắp cho nền văn hiến lâu đời của đất nước Việt Nam, đóng góp to lớn cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Xác định rõ giáo dục, đào tạo là quốc sách hàng đầu và với tầm nhìn chiến lược, ngay từ đầu những năm 1990, Đảng, Nhà nước đã chỉ đạo tập trung đổi mới công tác giáo dục đào tạo, Trung ương đã ban hành Nghị quyết số 04-NQ/HNTW ngày 14/1/1993 về tiếp tục đổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo; trong đó nhấn mạnh nhiệm vụ “xây dựng một số trường đại học trọng điểm quốc gia” để làm đầu tàu và nòng cốt cho hệ thống giáo dục đại học.

Trên cơ sở đó, Chính phủ đã quyết định thành lập Đại học Quốc gia Hà Nội vào cuối năm 1993 và Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh vào đầu năm 1995.

Trong 30 năm qua, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã không ngừng phát triển lớn mạnh, đạt được những thành tựu quan trọng, khẳng định vai trò là một trong những cơ sở giáo dục đại học hàng đầu của đất nước - là nơi không chỉ truyền dạy kiến thức, nghiên cứu khoa học, mà còn tạo động lực, truyền cảm hứng cho khởi nghiệp, đổi mới, sáng tạo; xây dựng, bồi dưỡng thế hệ trẻ trí tuệ, tài năng, tự tin vươn tầm khu vực, thế giới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao Huân chương Lao động hạng Nhất của Chủ tịch nước tặng Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

“Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã khẳng định được tính ưu việt của mô hình đại học đa ngành, đa lĩnh vực, hoạt động theo cơ chế tự chủ; là minh chứng thuyết phục, khẳng định sự đúng đắn của chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển giáo dục đại học; là một biểu trưng của sự nỗ lực vượt bậc, đổi mới toàn diện và phát triển không ngừng của nền giáo dục đại học Việt Nam với nhiều thành tích xuất sắc, rất đáng tự hào,” Thủ tướng khẳng định.

Ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao và nhiệt liệt chúc mừng những kết quả rất đáng tự hào mà các thế hệ thầy và trò Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã đạt được trong 30 năm xây dựng và phát triển, góp phần quan trọng vào thành tựu chung của đất nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng; hướng tới 2 mục tiêu chiến lược 100 năm: phấn đấu đến năm 2030 là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Để đạt mục tiêu này, những năm tới nước ta phải phát triển liên tục với mức tăng trưởng 2 con số, trong đó xác định rõ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và nguồn nhân lực chất lượng cao là những yếu tố then chốt, có ý nghĩa quyết định.

Theo Thủ tướng, Đảng và Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tập trung nghiên cứu, hoàn thiện các cơ chế, chính sách và ưu tiên dành nguồn lực cho đào tạo nhân lực chất lượng cao, vừa có vai trò đặc biệt quan trọng, mang tính quyết định đến việc thực hiện các mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế-xã hội, nhất là về tăng năng suất lao động, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.

Đặc biệt, đây cũng là một yếu tố cấu thành quan trọng tạo nên môi trường đầu tư kinh doanh hấp dẫn, tăng cường thu hút đầu tư trong và ngoài nước, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững cả trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.

Gần đây nhất, Trung ương có Kết luận số 91-KL/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; và Nghị quyết số 57-NQ/TW xác định rõ quan điểm phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, phát triển kinh tế-xã hội, ngăn chặn nguy cơ tụt hậu, đưa đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh trong kỷ nguyên mới.

Đến năm 2030 thuộc nhóm 100 cơ sở giáo dục đại học hàng đầu châu Á

Theo Thủ tướng, để thực hiện thành công những mục tiêu trên, hệ thống giáo dục đại học nói chung và Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng đóng vai trò đặc biệt quan trọng, nhất là đào tạo nhân lực trình độ cao, bồi dưỡng nhân tài, phát triển phẩm chất, năng lực tự học, tự làm giàu tri thức, sáng tạo của người học và thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, góp phần tạo sự chuyển biến về chất cho nền kinh tế, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển nhanh, bền vững.

Thủ tướng hoan nghênh, đánh giá cao và cơ bản nhất trí với tầm nhìn phát triển Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh trở thành hệ thống đại học nghiên cứu trong tốp đầu châu Á, với 3 giá trị cốt lõi: xuất sắc, tiên phong, chính trực trong đào tạo, nghiên cứu; trách nhiệm, minh bạch, hiệu quả trong hoạt động; gắn kết, phục vụ cộng đồng.

Để đạt được tầm nhìn và mục tiêu “phát triển Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh theo hướng trọng tâm, trọng điểm đạt trình độ tiên tiến, thuộc nhóm hàng đầu châu Á” theo Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển vùng Đông Nam Bộ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo, các bộ, ngành, địa phương liên quan tập trung tổ chức triển khai quyết liệt, đồng bộ Kết luận 91 của Bộ Chính trị, bảo đảm hiệu quả, thiết thực; đẩy mạnh tự chủ gắn với nâng cao chất lượng đào tạo đại học; có cơ chế, chính sách ưu đãi, khuyến khích thương mại hóa kết quả nghiên cứu và hợp tác nghiên cứu; rà soát, ưu tiên bố trí đủ quỹ đất để xây dựng cơ sở giáo dục...

Yêu cầu Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh nỗ lực phấn đấu để thực hiện thành công mục tiêu đến năm 2030 thuộc nhóm 100 cơ sở giáo dục đại học hàng đầu châu Á, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh phải phát huy vai trò là một trụ cột quan trọng, tiên phong triển khai thực hiện Kết luận số 91 của Trung ương, Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị và các nghị quyết khác có liên quan của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ và các tỉnh, thành phố; tập trung xây dựng và vận hành mô hình quản trị đại học trên nền tảng số, đảm bảo tự chủ đại học, phát huy sức mạnh hệ thống đại học đa ngành, đa lĩnh vực; phát triển thành một hệ sinh thái giáo dục - khoa học-công nghệ hàng đầu Việt Nam; đẩy mạnh tuyển chọn và đào tạo, bồi dưỡng tài năng xuất sắc, học sinh giỏi, sinh viên, học viên chương trình tài năng các ngành khoa học cơ bản, thúc đẩy nghiên cứu khoa học cơ bản.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Thủ tướng Chính phủ lưu ý Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh phải chú trọng thu hút, trọng dụng và phát triển đội ngũ nhà khoa học, nhất là các nhà khoa học đầu ngành, nhà khoa học trẻ xuất sắc; tập trung xây dựng, triển khai chương trình đào tạo, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực công nghệ bán dẫn, sinh học, chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo thuộc nhóm hàng đầu châu Á; phát triển Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia, kết nối với Vùng và khu vực châu Á; phát triển nguồn lực tài chính bền vững và xây dựng Khu đô thị Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh xanh, sạch, hiện đại và bản sắc.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tiên phong xuất sắc trong 3 nội dung:

Một là, đổi mới tư duy, phương pháp luận cách tiếp cận để giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra, với “tầm nhìn xa, trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn,” “coi trọng thời gian, coi trọng trí tuệ và sự quyết đoán;”

Hai là, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, tập trung các ngành mới nổi như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, dữ liệu lớn, lượng tử, quang học, vật liệu mới;

Ba là, giữ gìn bản sắc, giá trị cốt lõi và những mục tiêu đã đề ra góp phần cho sự nghiệp giáo dục đào tạo của cả nước theo đúng sự chỉ đạo của Đảng và mong muốn của nhân dân.

Để tạo mọi điều kiện thuận lợi cho Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện sứ mệnh, tầm nhìn, mục tiêu đề ra, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì cùng các cơ quan liên quan và 2 Đại học quốc gia khẩn trương hoàn thiện, trình Chính phủ ban hành Nghị định về Đại học quốc gia, trong đó xác định rõ: trao quyền tự chủ cao; có cơ chế, chính sách vượt trội về thu hút nhân tài, tuyển dụng các giảng viên, nhà khoa học từ các trường đại học hàng đầu thế giới; thu hút hiệu quả nguồn lực đầu tư từ các tổ chức quốc tế, trong nước...

UBND TP. Hồ Chí Minh, UBND tỉnh Bình Dương cùng các bộ, cơ quan liên quan hỗ trợ Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tháo gỡ ngay các vướng mắc về tài chính, quy hoạch, giải phóng mặt bằng, thủ tục hành chính... để sớm hoàn thành giai đoạn 2 của Khu đô thị Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Thủ tướng Chính phủ đề nghị mỗi thầy, cô giáo Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh hãy là tấm gương sáng về rèn đức-luyện tài, yêu nghề-yêu người; không ngừng rèn luyện, tích lũy kiến thức, kinh nghiệm, nâng cao trình độ chuyên môn; năng động, sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, có cách tiếp cận mới trong dạy và học; để mỗi tiết học thực sự bổ ích và lý thú, để mỗi ngày học thực sự là ngày vui; học sinh, sinh viên Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh phát huy thật tốt vai trò là trung tâm, là chủ thể, là những chủ nhân tương lai của đất nước, luôn nuôi dưỡng ý chí vươn lên, hoài bão, ước mơ, khát vọng cống hiến, trở thành những công dân tốt, có ích cho xã hội, đóng góp cho đất nước.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính mong muốn và tin tưởng rằng, tập thể lãnh đạo, các thầy cô giáo, cán bộ, viên chức và học sinh, sinh viên Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp và những thành tựu 30 năm phát triển, không ngừng vươn lên với những bước phát triển đột phá, cùng cả nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, với hành trình phát triển mới - hành trình mà sức sống mãnh liệt, ý chí kiên cường, sự sáng tạo không giới hạn của đất nước Việt Nam, của con người Việt Nam sẽ góp phần tạo ra kỳ tích Việt Nam.

Nguồn: Vietnam+