Những năm qua, nông dân ĐBSCL đã có bước tiến dài trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa nhưng chuyện “Hai Lúa” xuất dương du học thì… xưa nay hiếm. Ấy vậy mà trong năm 2004, “Hai Lúa” Dương Văn Châu (Năm Châu) ở xã Thanh Mỹ, huyện Châu Thành (Trà Vinh) đã vinh dự xuất ngoại học tập kinh nghiệm tại Malaysia và Thái Lan. Mới đây, “Hai Lúa” Năm Châu vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng 3 về thành tích xuất sắc trong phong trào nông dân sản xuất, lao động giỏi.
“Kỹ sư” không bằng cấp
Sau hai lần hẹn tôi mới gặp được ông Năm Châu bởi bây giờ ông nổi tiếng cả vùng, bận rộn nhiều hơn trước. Ngoài việc lai tạo một số giống lúa mới, ông vừa tham gia lớp chuyển giao kỹ thuật tuyển chọn giống lúa do Trường Đại học Cần Thơ và Viện Lúa ĐBSCL tổ chức. Hơn 30 năm gắn bó với mảnh vườn, thửa ruộng, nay ở tuổi lục tuần ông vẫn hoạt bát, rắn rỏi, hay lam hay làm. Trải qua nhiều nghề: sửa xe gắn máy, sạc bình,… nhưng, niềm đam mê khoa học là “cái duyên” đưa ông đến với nghề trồng lúa. Nổi tiếng vậy nhưng ai khen, ông Năm cũng từ tốn: “Nhà nông thì lúc nào cũng cực nên tôi muốn tìm tòi cái hay, cái mới của khoa học để áp dụng cho mình. Trước, nông dân trồng lúa chủ yếu để ăn. Nay trồng lúa để bán, mà muốn có giá thì phải tính chuyện xuất khẩu”.
Niềm vui từ chuyến đi Malaysia chưa vơi thì tháng 4-2004, ông Năm được nhận Bằng khen của Bộ NN-PTNT với chuyên đề “3 giảm, 3 tăng”. Ngay lập tức, ông được Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh Trà Vinh và Công ty Thuốc trừ sâu Sài Gòn cử đi tham quan, học tập tại Thái Lan.
Ở Thái, ông được tham khảo nhiều mô hình hay và giao lưu với những nông dân sản xuất giỏi. Từ thực tiễn 2 chuyến du học ông đã rút ra nhiều kinh nghiệm quý, áp dụng cho mình và giúp nông dân địa phương làm giàu. “Trước đây vì thiếu lúa giống, bà con phải lấy lúa thịt làm giống. Do bị lẫn nhiều, lúa bị thoái hóa nên sâu bệnh tấn công, năng suất thấp, gạo kém chất lượng. Bao năm “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” mà cái nghèo, cái khó vẫn bám theo”, ông Năm t