Các quy ước có tính quốc tế liên quan đến biển đã được hình thành từ rất sớm, ngay trong thời kỳ cổ đại. Đến thế kỷ XIII, một số nguyên tắc về Luật Biển đã xuất hiện và phổ biến ở Bắc Âu, Địa Trung Hải. Vào thế kỷ XVII, Luật Biển bắt đầu được khái quát, tổng kết một cách có hệ thống.
Hội nghị
quốc tế đầu tiên về Luật Biển được Hội Quốc Liên triệu tập năm 1930 tại La Hay
(Hà Lan) để bàn luận, xây dựng các quy định quốc tế về quy chế lãnh hải, chống
cướp biển và các nguyên tắc sử dụng tài nguyên thiên nhiên của biển. Do có
nhiều mâu thuẫn giữa các quốc gia tham gia hội nghị về chiều rộng lãnh hải nên
Hội nghị La Hay năm 1930 chưa đạt kết quả cụ thể nào.
Sau chiến
tranh thế giới lần thứ hai (1939-1945), Liên Hiệp quốc (LHQ) được thành lập để
giữ gìn hòa bình, ngăn chặn chiến tranh và giải quyết các vấn đề quốc tế. Năm
1958, LHQ triệu tập Hội nghị lần thứ I về Luật Biển tại Genève (Thụy Sĩ). Hội
nghị này đã thông qua 4 công ước quốc tế đầu tiên về Luật Biển là: Công ước về
Lãnh hải và Vùng tiếp giáp; Công ước về Biển cả; Công ước về Đánh cá và bảo tồn
tài nguyên, nguyên sinh vật của biển cả; Công ước về Thềm lục địa.
Ngày
15-3-1960, LHQ triệu tập Hội nghị Luật Biển lần thứ II, cũng tại Genève. Nhưng
do có nhiều bất đồng nên hội nghị này đã không đạt được kết quả nào đáng kể.
Đến năm
1973, Hội nghị của LHQ về Luật Biển lần thứ III đã được chính thức triệu tập.
Qua 9 năm thương lượng (từ năm 1973 đến năm 1982) với 11 khóa họp, Hội nghị của
LHQ về Luật Biển lần thứ III đã thông qua các công ước mới về Luật Biển ngày
30-4-1982 với 130 phiếu thuận, 4 phiếu chống, 17 phiếu trắng và 2 nước không
tham gia bỏ phiếu. Ngày 10-12-1982, 107 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có
Việt Nam đã chính thức ký
kết Công ước của LHQ về Luật Biển tại Montego Bay (Jamaica).
Đến tháng
11-1996, đã có 108 nước phê chuẩn, Công ước có hiệu lực từ ngày 16-11-1994.
Quá trình
soạn thảo Công ước LHQ về Luật Biển năm 1982 trải qua 2 giai đoạn cơ bản là
giai đoạn chuẩn bị và giai đoạn đàm phán trong hội nghị, xây dựng liên tục
nhiều bản dự thảo Công ước, cho đến lễ ký kết Công ước diễn ra từ ngày 7 đến
10-12-1982 tại Montego Bay (Jamaica).
